Obliquiteit: verschil tussen versies

Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
Geen bewerkingssamenvatting
Geen bewerkingssamenvatting
Regel 1:
{{wrapper}}
'''Obliquiteit''', '''ashelling''' of '''axiale variatie''' is een begrip uit de [[astronomie]]. Het is de hellingshoek of inclinatie van de [[evenaar]] ten opzichte van het omloopvlak van de aarde in de [[Baan (hemellichaam)|baan]] om de zon. Het omloopvlak van de aarde en van de andere planeten om de zon is steeds ten naaste bij hetzelfde. De obliquiteit is voor de andere planeten op dezelfde manier gedefinieerd. Een [[planeet]] met een rotatieas loodrecht op het omloopvlak heeft een axiale variatie van 0°. Een planeet waarvan de rotatieas in het omloopvlak ligt, heeft een axiale variatie van 90°.
| [[Bestand:Earth obliquity range.svg|thumb|De variatie in de obliquiteit]]
|-
| [[AfbeeldingBestand:Aardas-noordpoolbeweging.png|{{largethumb}}thumb|De positie van de Noordpool in de tijd, 5K is 5000 jaar n.C., onder invloed van precessie en cyclus van de obliquiteit]]
|-
| [[Bestand:Obliquity berger -5000000 to 0.png|{{largethumb}}thumb|De verandering van de obliquiteit van de aarde tijdens de laatste 5 miljoen jaar. Het rode punt geeft de huidige waarde aan.]]
|}
 
'''Obliquiteit''', '''ashelling''' of '''axiale variatie''' is een begrip uit de [[astronomie]]. Het is de hellingshoek of inclinatie van de [[evenaar]] ten opzichte van het omloopvlak van de [[Aarde (planeet)|aarde]] in de [[Baan (hemellichaam)|baan]] om de zon. Het omloopvlak van de aarde en van de andere planeten om de zon is steeds ten naaste bij hetzelfde. De obliquiteit is voor de andere planeten op dezelfde manier gedefinieerd. Een [[planeet]] met een rotatieas loodrecht op het omloopvlak heeft een axiale variatie van 0°. Een planeet waarvan de rotatieas in het omloopvlak ligt, heeft een axiale variatie van 90°.
== Aarde ==
[[Afbeelding:Aardas-noordpoolbeweging.png|{{largethumb}}|De positie van de Noordpool in de tijd, 5K is 5000 jaar n.C., onder invloed van precessie en cyclus van de obliquiteit]]
[[Bestand:Obliquity berger -5000000 to 0.png|{{largethumb}}|De verandering van de obliquiteit van de aarde tijdens de laatste 5 miljoen jaar. Het rode punt geeft de huidige waarde aan.]]
 
De obliquiteit is, naast de [[precessie]] en de [[Excentriciteit (astronomie)|excentriciteit]], een van de [[Milanković-parameters]] en is op aarde van invloed op het ritme van het ontstaan van de [[Glaciaal (tijdperk)|ijstijden]] en [[Interglaciaal|interglacialen]]. De snelheid waarmee de precessie van een planeet draait is van invloed op de variatie van de obliquiteit van die planeet.
 
== Aarde ==
De [[Aarde (planeet)|aarde]] heeft op het moment een axiale variatie van 23,45° en neemt iets af. Het gevolg van de obliquiteit is dat er op aarde [[seizoen]]en heersen: hoe groter de helling, des te groter het verschil tussen zomer en winter.
 
Regel 12 ⟶ 19:
 
Gedurende het hele jaar staat de aarde in dezelfde richting, de aardas wijst steeds naar de [[Poolster]]. De richting van de aardas verandert over een periode van 26.000 jaar, dit wordt [[precessie]] genoemd.
 
De obliquiteit is, naast de precessie en de [[Excentriciteit (astronomie)|excentriciteit]], een van de [[Milanković-parameters]] en is van invloed op het ritme van het ontstaan van de [[Glaciaal (tijdperk)|ijstijden]] en [[Interglaciaal|interglacialen]]. De snelheid waarmee de precessie van een planeet draait is van invloed op de variatie van de obliquiteit van die planeet.
 
== Andere planeten ==