Olijfolie: verschil tussen versies

'''Olijfolie''' is een [[plantaardige olie]] die door persing uit [[olijf|olijven]], de vruchten van de olijfboom, wordt gewonnen. De mensheid is al lang met olijfolie bekend, de oudste gegevens tonen aan dat deze olie al 4000 jaar voor Chr.het begin van onze jaartelling gebruikt werd. Rond 1200 voor het begin van de jaartellingChr. brachten de [[Feniciërs]] de [[olijfboom]] naar [[Italië]]. Olijfolie wordt vooral bij de voedselbereiding gebruikt. In veel landen rond de [[Middellandse Zee]] is olijfolie al duizenden jaren van belang in verschillende toepassingen. Niet alleen als voedingsmiddel, het werd ook massaal gebruikt als brandstof voor verlichting door middel van olielampen.

Olijfolie wordt als een gezond [[voedingsmiddel]] beschouwd. Dit heeft twee redenen. De olie is rijk is aan enkelvoudig onverzadigde vetzuren en het bevat stoffen, zoals [[anti-oxidant]]en, die lichaams-[[cel (biologie|cellen]] beschermen tegen veroudering, zoals [[anti-oxidant]]en. Om deze redenen kan het bij een vetarm dieet nog steeds zinvol zijn om olijfolie te nuttigen.

Hoewel al duizenden jaren bekend en steeds weer bevestigd, is de positieve werking van olijfolie op de gezondheid anno 2005 nog steeds niet volledig verklaard. Het is daarom nog steedsaltijd een gewild onderwerp van voedselonderzoek. In september 2005 maakte het tijdschrift [[Nature]] bekend dat onderzoekers een stof genaamd [[oleocanthal]] in olijfolie aangetroffen hebben met een werking gelijk aan de pijnstiller en ontstekingsremmer [[Ibuprofen]].<ref>Gary K. Beauchamp, Russell S. J. Keast, Diane Morel, Jianming Lin, Jana Pika, Qiang Han, Chi-Ho Lee, Amos B. Smith, Paul A. S. Breslin (2005) [http://www.nature.com/nature/journal/v437/n7055/abs/437045a.html Phytochemistry Ibuprofen-like activity in extra-virgin olive oil]; ''Nature'' '''437''', 45-46 </ref> Prof. M. Katan, hoogleraar voedingsleer aan de Vrije Universiteit in Amsterdam, verklaarde in dagblad ''Trouw'' dat olijfolie gezond is, maar niet gezonder dan slaolie of andere oliën. De voornaamste reden van het gezondheidsimago van olijfolie ligt volgens hem in de door de Europese Unie gesubsidieerde onderzoeken naar de gezondheidseffecten van olijfolie. Deze onderzoeken vinden vooral plaats juist omdat er een overschot van olijfolie in Europa is.<ref>Trouw, 19 januari 2007, "Voedselproducenten beïnvloeden onderzoek", [http://www.trouw.nl/degids/gidsartikelen/article604048.ece/zijvan_de_wetenschap_Ongezonde_wetenschap benaderd op 19 januari 2007]</ref>

De pasta wordt gekneed en geperst, vroeger met een [[vijzelpers]], later [[Hydrauliek|hydraulisch]] onder grote druk tot 400 bar. Het olie-watermengsel uit de pers wordt gescheiden in een centrifuge. Hoewel dit de koude persing wordt genoemd, wordt de pasta iets verwarmd door de wrijving, maar hierdoor kan de olie gemakkelijker uit de pasta komen. De temperatuur mag echter niet boven de 28 °C komen, om te voorkomen dat de chemische samenstelling van de olie verandert. Dit geldt ook voor de olie nadat hij in de fles gebracht is.

Tegenwoordig wordt het vocht (een olie-watermengsel) meestal door middel vanmet een [[centrifuge]] het olie-watermengsel uit de pasta afgescheiden van de pulp. De liggende trommel in de centrifuge is bijna 2 meter lang en heeft een diameter van ruim een halve meter. De trommel draait met ongeveer 3000 toeren per minuut. Om de trommel zit een stevige mantel zodat het proces zelf niet direct waarneembaar is. Het voordeel van deze methode is dat de [[Pit (zaad)|pit]] van de olijf heel blijft (het breken van de pit geeft de olie een wrange smaak) en dat het een continu proces is. Bij centrifugeren kan dan ook niet gesproken worden van 1e of 2e persing.

Naast de Spaanse term "virgen" en de Italiaanse term "vergine" wordt vaakook de Franse term "vierge" gebruikt; deze is afkomstig uit de door het [[Frans (hoofdbetekenis)|Frans]] geïnspireerde culinaire wereld. [[Frankrijk (hoofdbetekenis)|Frankrijk]] zelf produceert overigens amper olijfolie.