Vandegraaffgenerator: verschil tussen versies

Essentieel bijvoor de werking van de vandegraaffgenerator is het feitverschijnsel dat in het centrum van de geladen bol geen [[elektrisch veld]] aanwezig is. Alle door de band aangevoerde lading verdwijnt door onderlinge afstoting direct zover mogelijk uit elkaar naar de buitenste rand van de bol. Doordat tegengerichte elektrische velden elkaar opheffen is de grootte van het veld in het [[middelpunt (meetkunde)|middelpunt]] 0 [[Volt (eenheid)|volt]] per [[meter]] en kan de door de band aangevoerde lading blijven toestromen, met als gevolg dat de spanning op de bol toeneemt. 5 miljoen volt is bij een goede constructie haalbaar.

Dat de spanning op de bol toch begrensd wordt, komt doordat bij een bepaalde spanning stroom door [[ionisatie]] van de lucht gaat weglekken. (De [[doorslagspanning]] van lucht is 3 miljoen volt per meter) Ook kan bij verdere verhoging van de spanning mogelijk [[elektrostatische ontlading|overslag]] naar aarde plaatsvinden via in de omgeving opgestelde zaken. De grootte van de bol, de afstand ervan tot andere, [[aarding|geaarde]] voorwerpen, en de [[isolator|isolerende]] eigenschappen van het gas waarin de bol is opgesteld zijn hierbij de bepalende factoren. Indien deze worden vergroot, zal in gelijke mate de hoogst haalbare spanning ook worden vergroot.

De vandegraaffgenerator heeft veleonder meer goede diensten bewezen als bijvoorbeeld [[deeltjesversneller]] voor atoomonderzoek en hoogspanningstesten voor materiaalonderzoek. Over de gehele wereld zijn er nog steeds honderden actief. Ook is de generator populair bij publieksvoorstellingen. Men kan in het [[elektrisch veld]] bijvoorbeeld een [[Fluorescentielamp|tl-buis]] spontaan laten oplichten. Zet men een persoon onder grote lading, dan zal het haar alle kanten uit gaan staan. (De elektrisch geladen haren gaan elkaar namelijk afstoten).