Degelpers: verschil tussen versies

Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
→‎Musea: link naar museum
k →‎Geschiedenis: dubbel woord, replaced: werd werd → werd met AWB
Regel 8:
Van de allereerste drukpersen - rond 1450 tot 1550 - zijn geen of weinig afbeeldingen bekend. Algemeen wordt aangenomen, dat deze persen waren afgeleid van de wijnpersen die toen in gebruik waren. Het waren houten constructies, met veel smeedwerk, die met de hand werden bediend. Tot laat in de [[19e eeuw|negentiende eeuw]] was drukken meestal handbediening: zowel het ininkten, in- en uitleggen van papier en het uitoefenen van de druk wordt met de hand gedaan. Men spreekt dan ook wel van een ''handpers''. De druk wordt verkregen met behulp van een schroef, waarbij de degel wordt aangedraaid. Houten persen konden slechts een beperkt oppervlak bedrukken, de houten constructie zou anders bezwijken onder de daarvoor benodigde krachten. Daarom werd in twee "teugen" gedrukt, nadat eerst ''een'' helft was afgedrukt, werd de degel weer omhoog gebracht, het fundament met het zetsel verschoven, en pas daarna het tweede deel gedrukt.
 
Het papier werd werd meestal ingevocht ''voor'' het drukken, omdat het papier dan de inkt veel beter aanneemt. Om paswerk te kunnen leveren, werd het papier in een speciale constructie ingeklemd: bestaande uit: een [[timpaan(drukpers|timpaan]] en [[frisket(drukpers)|frisket]]. Het timpaan is een raam, waarop oorspronkelijk een vel dun perkament was gespannen, waarop naar behoefte extra papier werd geplakt om te zorgen dat de druk op het zetsel overal gelijk was. Het frisket bevatte een groot vel papier of perkament, waarin de pagina's waren uitgesneden. Zo kon het papier vlak en schoon blijven.
 
=== IJzerenpers ===