Nablus: verschil tussen versies
Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
Aanvulling; geboren |
Verwijderde bestanden teruggezet; aanvulling |
||
Regel 17:
}}
'''Nablus''' ([[Arabisch]]: نابلس-''Nables'' is een [[Palestina (staat)|Palestijnse]] stad in het noordelijk deel van de [[Westelijke Jordaanoever]] ten zuiden van [[Jenin]]. Het is de hoofdstad van het [[Gouvernementen van de Palestijnse Autoriteit|Gouvernement]] [[Nablus (gouvernement)|Nablus]], en het economische en culturele centrum ervan. De naam ''Nablus'' is van de [[Griekse]] naam ''Neapolis'' afgeleid.
Nablus kent een grote dichtbevolkte oude stad met vele historische monumenten.
In Nablus staat de grootste universiteit van [[Palestina (staat)|Palestina]], de [[Nationale universiteit An-Najah]]<ref>[https://www.najah.edu/en/ An-Najah Universiteit]</ref>, opgericht in 1977, en de
Palestijnse aandelenbeurs.<ref>[http://www.pex.ps/PSEWebSite/Default.aspx Beurs in Nablus Beurs in Nablus]</ref> [[Bestand:An-Najah University, Nablus 002 - Aug 2011.jpg|right|thumb|De An-Najah Universiteit in Nablus]]
[[Bestand:Nablus 1898.jpg|left|{{largethumb}}|Nablus in 1898]]▼
[[Bestand:Nablus 1918.jpg|left|{{largethumb}}|Nablus in 1918]] ▼
De stad is een modern economisch en commercieel centrum met restaurants en een groot winkelcentrum. Nablus staat bekend om zijn ''kanafeh'', een zoete kaasdelicatesse.
Sinds de tiende eeuw wordt in Nablus [[olijfolie]]zeep geproduceerd. Begin 19e eeuw waren er 30 bloeiende zeepfabrieken.<ref>[http://nablusculture.ps/nablus,soap.htm Nabulsi soap]</ref>
Regel 27 ⟶ 30:
In 2016 was het aantal inwoners 153.000.
Anno 2017 heeft Nablus, mede door de vele nieuwbouw in het naastgelegen Al Juneid en [[Beit Wazan]], ruim 200.000 inwoners.
▲[[Bestand:Nablus 1898.jpg|left|{{largethumb}}|Nablus in 1898]]
▲[[Bestand:Nablus 1918.jpg|left|{{largethumb}}|Nablus in 1918]]
== Geschiedenis ==
===Romeinse periode===
Flavia Neapolis ("nieuwe stad van [[Flavius]]") werd in het jaar 72-73 gesticht onder de [[Grieks]]e naam ''Neapolis'' door de [[Romeinse Rijk|Romeinse]] keizer [[Vespasianus]] tussen de bergen [[Ebal]] en [[Gerizim]]. De plaatselijke inwoners gebruikten voor deze stad de naam Mabartha ("passage"). Neapolis lag ongeveer twee kilometer ten oosten van de [[Kanaän|Kaänanitische]] plaats [[Sichem]] ([[Hebreeuws]]: שכם-''Sjechem'') die vermeld wordt in de [[Hebreeuwse Bijbel]]<ref>[
Nablus werd gebouwd volgens een Romeins [[schaakbordpatroon]], voor zover de heuvelachtige topografie van het terrein dat mogelijk maakte. Er vestigden zich veteranen uit zegevierende legioenen, en kolonisten van buiten.<ref name="Negev and Gibson, 2005, p. 175">Negev and Gibson, 2005, p. 175.</ref> Vanwege de strategische geografische ligging en de overvloed aan water uit nabijgelegen bronnen floreerde Neapolis.
Regel 44 ⟶ 45:
In 244 transformeerde [[Philippus I Arabs]] Flavius Neapolis in een Romeinse kolonie genaamd ''Julia Neapolis''. De stad behield deze status totdat het in 251 onder het bestuur van [[Trebonianus Gallus]] kwam.
[[bestand:IsraelCVFRtopography.jpg|thumb|Deel van de topografische kaart van Nablus en omgeving, 2009]]
=== Samaritaanse Opstand ===
Regel 70 ⟶ 72:
Nablus viel in handen van de [[mammelukken]]-dynastie in 1260. Tijdens dat bewind zijn tal van moskeeën en scholen gebouwd, bezat Nablus stromend water en vele Turkse baden en exporteerde het olijfolie en zeep naar [[Egypte (land)|Egypte]], [[Syrië]], de [[Hidjaz]], diverse mediterrane eilanden en de Arabische woestijn.
[[Bestand:ILroute-60A.png|thumb|left|De Israëlische noord-zuid (Nazareth-Beërsjeva) hoofdweg 'Route 60' op de Westelijke Jordaanoever<ref>Israëlische hoofdweg Route 60. De gestippelde lijn geeft de originele route aan door Palestijnse steden ([[Dhahiriya]], [[Hebron (Palestina)|Hebron]], [[Bethlehem]], [[Ramallah]], '''Nablus''', [[Jenin)]]) vóór de constructie naar de bypasswegen. Rond Jenin is geen bypassweg gelegd. Gele secties: alleen met Israëlische kentekenplaten. Geel-groene secties: toegestaan voor gele Israëlische kentekenplaten en groene Palestijnse (met vergunning). Op de groen-gestippelde secties zijn alleen Palestijnse groene kentekenplaten met vergunning toegestaan</ref>]]
[[Bestand:Huwwara Checkpoint Palestine.jpg|thumb|Het Huwwara-checkpoint met Palestijnen die naar het zuiden willen reizen (2006)]]
=== Israëlische bezetting ===
In [[Palestina (regio)|Palestina]] werd door de [[Zionisme|zionisten]] in 1948 de staat [[Israël]] uitgeroepen. In 1967 veroverde en [[Bezetting (militair)|bezette]]
Via stichting van [[Israëlische nederzetting]]en zijn er door immigratie veel [[Nationalisme|ultra-nationalistische]] kolonisten, van wie een groot aantal vanuit de Verenigde Staten, in deze nederzettingen komen wonen. Zij gebruiken veel geweld tegen de Palestijnse bvolking<ref>[http://www.nytimes.com/2015/09/06/opinion/sunday/israeli-terrorists-born-in-the-usa.html?_r=0 Israëlische terroristen geboren in de USA] 6 september 2015</ref>.
Op grond van de afspraken in de [[Oslo-akkoorden]] van 1993 lag Nablus in het zogenoemde A-gebied. Dat betekende dat de [[Palestijnse Autoriteit]] (PA) zowel de civiele als de militaire controle kreeg over het gebied, als voorbereiding op een onafhankelijke Palestijnse staat. Eind 1995 werd het bestuur van de stad door [[Israël]] overgedragen aan de PA. Israël hield controle over de in- en uitgangen naar de stad. Rond Nablus liggen drie [[Palestijnse vluchtelingenprobleem|Palestijnse vluchtelingenkampen]], daar gesticht in 1949-1950, na de [[Al Nakba]].
Op 7 oktober 2000 vernielde een Palestijnse menigte het [[Graf van Jozef]]. Tussen 2000 en 2005 ([[Intifada|tijdens de Tweede Intifada]]), werden vanuit Nablus regelmatig [[terrorisme|terroristische]] aanslagen gepleegd in Israël.{{Bron?}}.
Op 3 april 2002 viel het Israëlische leger Nablus binnen in het kader van [[Operatie Beschermingsschild]] (Operation Defensive Shield) tegen [[Tweede Intifada|opstandige]] Palestijnen. Op de gehele Westelijke Jordaanoever werden gebouwen van de [[Palestijnse Bevrijdingsorganisatie]] [[PLO]] en Palestijnse Ministeries verwoest, steden en burgers aangevallen. Behalve dat er uitgebreide verwoestingen werden aangericht vielen er vaak ook burgerslachtoffers. Ook later viel het Israëlische leger regelmatig Nablus binnen.<ref>[https://reliefweb.int/report/israel/report-secretary-general-prepared-pursuant-ga-resolution-es-1010-report-jenin-aes Report of the Secretary-General prepared pursuant to GA resolution ES-10/10 (Report on Jenin) (A/ES-10/186) pnt. 77-81] Report from UN General Assembly Published on 30 Jul 2002</ref>
De militaire invallen in Nablus veroorzaakten veel schade, waaronder de verwoesting van de grootste nog functionerende zeepfabriek. Door de militaire blokkade, checkpoints en blokkeringen van wegen is aan de economie van Nablus en omgeving voor miljoenen dollars aan schade toegebracht.<ref>[https://imeu.org/article/nablus-olive-oil-soap-a-palestinian-tradition-lives-on Nablus’ Olive Oil Soap: A Palestinian Tradition Lives On] imeu.org, 11 maart 2008</ref>
Door de Israëlische politiek, met name later onder leiding van [[Benjamin Netanyahu|Netanyahu]], is het aantal nederzettingen rond en in de Palestijnse steden op de Westelijke Jordaanoever sterk uitgebreid, en is de verwoesting van Palestijnse huizen, grondonteigening en annexatie van grondgebied in versneld tempo toegenomen.
Anno 2008 staat Nablus onder bestuur van de Palestijnse Autoriteit, en bewaken honderden gewapende Palestijnse politieagenten er de openbare orde. Veel van de in Nablus wonende militanten hebben hun wapens ingeleverd; velen is door Israël amnestie verleend, en anderen hebben besloten straffen uit te zitten in Palestijnse gevangenissen.{{Bron?}}
Op 16 oktober 2015 werd de graftombe van Jozef opnieuw zwaar beschadigd, toen door tientallen Palestijnse jongeren molotovcocktails werden gegooid in de ruimte waar deze staat. De graftombe van aartsvader Jozef wordt als heilige plaats beschouwd door de Joodse inwoners van Israel.<ref>NOS.nl: [http://nos.nl/artikel/2063417-palestijnen-stichten-brand-bij-graftombe-jozef.html (16-10-2015) Palestijnen stichten brand bij graftombe Jozef]</ref>
[[Bestand:NablusPanorama2.jpg|thumb|center|900px|Panorama over Nablus, met aan de rechterkant de berg 'Ebal' met de rots "Sit Islamieh" en links de zuidelijk gelegen berg "Gerizim" met in de verte een militaire post van het IDF, 2005]]
== Geboren ==
=== [[Hogepriester (Samaritanen)|Samaritaanse hogepriesters]] ===
* [[Levi ben Abisha]] (1920-2001)
Regel 106 ⟶ 109:
Kinafa.jpg|Een siniyyeh kanafeh
Camel factory Nablus December 2008.JPG|Zuilen met zeep in de Touqan fabriek in Nablus in 2008
Nablus Great Mosque-cropped.JPG|Minaret en ingang van de 10e-eeuwse Grote Moskee van Nablus (1908)
Nablus street.JPG|Een straat in Nablus richting de Oude Stad. Op de achtergrond de [[Minaret]] van de An-Nasr moskee (2008)
An-Nasr Mosque3.jpg|thumb|left|An-Nasr Moskee, Nablus (2014)
Regel 113 ⟶ 117:
Manara clocktower.JPG|De Manara klokkentoren in de Oude Stad in 2008
</gallery>
{{Appendix}}
{{Commonscat|Nablus}}
| |||