Supernova: verschil tussen versies

Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
Regel 205:
 
=== Type Ia: witte dwergen ===
De supernova van type Ia is de helderste soort supernova: hij straalt meer dan een miljard keer meer energie uit dan onze zon. Dit type ontstaat in nauwe [[dubbelster]]systemen, waarin de ene ster een [[witte dwerg]] is, en de andere een [[rode reus]] (of een tweede [[witte dwerg]]). De witte dwerg kan van zijn begeleidende ster materie naar zich toetrekken. Men spreekt wel van "[[vampierster|stellair kannibalisme]]": de witte dwerg slorptslurpt de buitenste lagen van de rode reus (of tweede witte dwerg) op. Zijn massa neemt daardoor toe.
 
Maar er is een maximale massa die een witte dwerg kan hebben, de [[Chandrasekhar-limiet]] die ongeveer 1,2-1,4 [[zonnemassa|zonsmassa]] bedraagt. Wanneer de massa van de witte dwerg deze limiet overschrijdt, stort door de enorme zwaartekracht de witte dwerg in enkele seconden ineen. De druk en temperatuur worden zo hoog dat er kernfusie op gang komt in de [[koolstof]] en [[Zuurstof (element)|zuurstof]] waaruit de witte dwerg is opgebouwd. De reactie is zo heftig dat de ster volledig explodeert. Bij de explosieve kernfusie wordt [[radioactief]] [[nikkel]]-56 gevormd, dat via [[kobalt]]-56 vervalt tot ijzer-56. Bij dat radioactieve verval komt energie vrij, die het exploderende gas verhit. Het hete gas straalt de energie weer uit in de vorm van licht: dat is het felle oplichten van een supernova van type Ia. Naarmate de radioactiviteit afneemt, vermindert ook de door de supernova uitgezonden hoeveelheid licht: de radioactiviteit van kobalt-56 halveert iedere 77 dagen, en dat is bijna precies de periode waarin de helderheid van de supernova met de helft afneemt.