|
* {{CL}}: [[11 april]] 1945 (verklaart alleen de oorlog aan [[Japanse Keizerrijk|Japan]])
== De Grote mogendheden ==
Hieronder staan de grote mogendheden die betrokken waren bij de Tweede Wereldoorlog.
Voor de Tweede Wereldoorlog vierde het [[isolationisme]] hoogtij. Dit hield in dat de [[Monroe-doctrine]] strikt gevolgd diende te worden: de Verenigde Staten bemoeide zich slechts met Amerika en verder niet. Vooral niet met "rare oorlogen in Europa." President [[Franklin Delano Roosevelt]] zag het gevaar van het machtiger wordende Duitsland, maar kon zonder steun van zijn achterban niets doen. Wel ging hij vrijwel tot de grens van oorlog met Duitsland door de Britten te ondersteunen in de [[Lend-Lease Act]], en door IJsland en Groenland militair te bezetten.
Inmiddels was de Verenigde Staten in conflict gekomen met Japan. Japan trachtte in Azië en Oceanië een eigen invloedssfeer te creëren en probeerde na de val van Nederland en Frankrijk in 1940 hun koloniën in te palmen. De Verenigde Staten reageerde hierophie met een olieboycot tegen Japan, hierin gesteund door Groot-Brittannië en Nederland. Dit bracht de Japanners ertoe geweld te gebruiken, en op 7 december 1941 viel Japan de Amerikaanse vloot bij Pearl Harbor aan. Vier dagen later volgde de Duitse oorlogsverklaring.
De geallieerden hadden nu de steun van het immense Amerikaanse productieapparaat. De Amerikaanse luchtmacht bombardeerde Duitsland en de Amerikaanse troepen namen deel aan de strijd in Europa. Ook Japan werd uiteindelijk door middel van een offensief en twee atoomaanvallen op de knieën gedwongen. De Amerikaanse grootmachtstatus, tot dan toe sluimerend, kwam nu volledig tot wasdom. President Roosevelt zou dit alles niet meer meemaken: hij overleed op 12 april 1945 en werd opgevolgd door zijn vicepresident [[Harry S. Truman]].
=== China ===
[[Bestand:Flag of the Republic of China.svg|thumb|[[Kwomintang-China|China]]]]
China was reeds vanaf 1937 officieel met [[Japan]] in oorlog ([[Tweede Chinees-Japanse Oorlog]]). Daarbij was de regering ook verwikkeld in een burgeroorlog met de communistische [[Communistische Partij van China|CCP]], die wegens de Japanse dreiging voorlopig was opgeschort. Het buitenland keek passief toe en ook de Volkenbond bleek niet in staat tot enige actie. Er had weliswaar enige samenwerking met [[Duitsland]] bestaan ([[Sino-Duitse samenwerking]]), maar deze eindigde toen de nazi's nauwere banden met Japan aangingen.
In de jaren 40 veranderde dit. Nederland en Frankrijk waren bezet door de Duitsers, en ook Groot-Brittannië was niet meer in staat een militaire vuist te maken in Azië. Japan begon aanspraak te maken op Nederlandse en Franse koloniën, wat tegenwerking van de [[Verenigde Staten]] uitlokte.
Dit leidde tot de aanval op Pearl Harbor, waarop de [[Verenigde Staten]] de oorlog aan Japan verklaarden. China verklaarde hierop ook de oorlog aan Duitsland en ontving buitenlandse hulp. Dit was nog steeds zeer problematisch daar de Japanners de gehele Chinese kust bezette en de Sovjet-Unie doorvoer van oorlogsmateriaal niet toestond op zijn gebied. Hierdoor kon in theorie slechts materiaal worden aangevoerd vanuit Brits-Indië over de Himalaya. Toch wisten de Chinezen met het weinige dat ze hadden de Japanners vast te houden in een strijd die voor Japan steeds uitzichtlozer begon te worden. In 1945 wisten de Chinezen de Japanners steeds verder terug te drijven. Na de Japanse overgave moest dit land alle in de afgelopen eeuw op China veroverde gebieden teruggeven.
je moeders billen zijn erg dik en ook haar pik is grood
In China zelf liepen bemiddelingspogingen tussen [[Mao Zedong]] en [[Chiang Kai-shek]] op niets uit, en laaide de [[Chinese Burgeroorlog]] opnieuw op.
== De kleinere landen ==
| 