Slavische talen: verschil tussen versies
Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
k Indeling en doorverwijzing |
|||
Regel 3:
{{Legenda|#008000|Landen waar Oost-Slavische talen worden gesproken.}}
{{Legenda|#004040|Landen waar Zuid-Slavische talen worden gesproken.}}]] De '''Slavische talen''' behoren tot de [[Indo-Europese talen|Indo-Europese]] [[taalfamilie]]. Ze worden van oudsher in het oosten van [[Europa van A tot Z|Europa]] gesproken, maar hebben zich als gevolg van immigratie en gebiedsuitbreidingen via [[Rusland (hoofdbetekenis)|Rusland]] verder kunnen verspreiden.
==Verspreiding==
Zo'n 315 miljoen mensen hebben aan het begin van de 21e eeuw een Slavische taal als [[moedertaal]]. Naar schatting zijn er nog zo'n honderd miljoen mensen die een Slavische taal als [[Meertaligheid|tweede taal]] spreken {{Bron?||2009|11|11}}. Meestal is dit het [[Russisch (hoofdbetekenis)|Russisch]], de grootste van de moderne Slavische talen (145 miljoen moedertaalsprekers). Het [[Pools]] en het [[Oekraïens]] zijn andere belangrijke Slavische talen.
De Slavische talen worden, afhankelijk van het land waarin ze gesproken worden, en de daar belangrijkste religie, in twee verschillende alfabetten geschreven. In het overwegend [[Oosters-orthodoxe kerken|oosters-orthodoxe]] [[Servië]], [[Macedonië (land)|Macedonië]], [[Bulgarije]], [[Oekraïne]], [[Wit-Rusland]] en de [[Russische Federatie]] wordt het [[Cyrillisch]]e schrift gebruikt. In de overwegend [[Rooms-Katholieke Kerk|rooms-katholieke]] landen [[Kroatië]], [[Slovenië]], [[Slowakije]], [[Tsjechië]] en [[Polen (hoofdbetekenis)|Polen]] is het [[Latijnse alfabet]] gebruikelijk.
De wetenschap die de Slavische talen en literaturen bestudeert heet [[slavistiek]].
In de [[19e eeuw]] is een politieke stroming ontstaan die zich ten doel stelde de sprekers van alle Slavische talen in één staat te verenigen, het [[panslavisme]]. Als uitvloeisel hiervan zijn ook herhaaldelijk pogingen ondernomen een universele Slavische taal te creëren, of althans een taal die voor alle Slaven begrijpelijk zou zijn.[http://steen.free.fr/slovianski/constructed_slavic_languages.html] Een eigentijds voorbeeld hiervan is het [[Slovianski]].
==
De Slavische talen worden in [[Oost-Europa|Oost-]] en [[Midden-Europa]] gesproken. De meeste moderne Slavische talen zijn landstalen, maar er zijn ook Slavische [[minderheidstaal|minderheidstalen]], met name in het oosten van [[Duitsland (hoofdbetekenis)|Duitsland]].
Hoewel men grofweg wel kan zeggen dat de meeste Oost-Europese landen een Slavische landstaal hebben, zijn er belangrijke uitzonderingen. Het [[Roemeens]] (dat ook in [[Moldavië (land)|Moldavië]] gesproken wordt) is zo een [[Romaanse talen|Romaanse]] taal, die wel veel Slavische invloeden heeft ondergaan. Het [[Hongaars]] is helemaal niet aan de Indo-Europese talen verwant: het is een [[Fins-Oegrische talen|Fins-Oegrische]] taal.
De Slavische talen worden traditioneel opgedeeld in drie hoofdgroepen van onderling sterk verwante talen:
* Als [[Oost-Slavisch]] gelden het [[Russisch (hoofdbetekenis)|Russisch]], het [[Wit-Russisch]] en het [[Oekraïens]]. De status van het [[Roetheens (modern)|Roetheens]] wordt betwist. Deze Oost-Slavische taal, die een minderheidstaal is in [[Oekraïne]], [[Polen (hoofdbetekenis)|Polen]], [[Slowakije]], [[Hongarije]], [[Roemenië]] en [[Servië]], wordt vaak nog als een Oekraïens dialect beschouwd. In Slowakije heeft het echter erkenning als taal en ook in Servië, in de regio [[Vojvodina]], wordt het Roetheens als [[streektaal]] erkend.
* De [[West-Slavische talen|West-Slavische]] talen worden in Midden-Europa gesproken. De belangrijkste West-Slavische talen zijn het [[Pools]], het [[Tsjechisch]] en het [[Slowaaks]]. De West-Slavische talen zijn onderling onder te verdelen in drie subgroepen. Het Pools hoort dan bij de ''Lechitische Groep''. Het woord “Lechitisch” gaat op de stam ''Lech'' terug, een oud woord voor “Pool”. Behalve Pools behoren het [[Kasjoebisch]] (dat soms als een Pools dialect wordt beschouwd) en het inmiddels uitgestorven [[Polabisch]] tot deze groep. De Lechitische talen zijn sterker aan elkaar verwant dan aan het [[Tsjechisch]], dat samen met het [[Slowaaks]] tot de ''Tsjechoslowaakse Groep'' behoort. De derde subgroep betreft het [[Sorbisch]]. Het Sorbisch, ook bekend als “Wendisch”, is een minderheidstaal die in het oosten van Duitsland wordt gesproken. Het Sorbisch kent twee varianten: [[Oppersorbisch]] en [[Nedersorbisch]].
* Ook de [[Zuid-Slavische talen|Zuid-Slavische]] groep kan worden onderverdeeld in subgroepen. [[Sloveens]], [[Bosnisch]], [[Servisch]] en [[Kroatisch]] worden zo in een ''Zuidwest-Slavische Groep'' onderverdeeld, waarin het [[Sloveens]] nog enigszins apart lijkt te staan. In het vroegere Joegoslavië werden deze talen gecombineerd in het [[Servo-Kroatisch]]. Sommige taalkundigen beschouwen het [[Montenegrijns]] als een aparte taal, sommige beschouwen het als een Servisch dialect.
:De ''Zuidoost-Slavische groep'' is minder verdeeld en omvat het [[Macedonisch (Slavisch)|Macedonisch]] en het [[Bulgaars]]. Tot deze groep hoort ook het zogenaamde [[Kerkslavisch]], een taal die alleen gebruikt wordt in de [[liturgie]] van de [[Oosters-orthodoxe kerken|oosters-orthodoxe]] en [[oosters-katholieke kerken|oosters-katholieke]] kerken. De eerste teksten in deze taal zijn de oudst bekende Slavische teksten.
Regel 322 ⟶ 321:
{{Commonscat|Slavic languages}}
[[Categorie:Slavische taal
| |||