Versie van 23 dec 2017 12:41 bewerken JanB46 (overleg \| bijdragen) uitgebreid bevestigde gebruikers 82.123 bewerkingen →‎Externe links: Geen encyclopedische toevoeging ← Oudere bewerking		Versie van 23 dec 2017 12:48 bewerken ongedaan maken JanB46 (overleg \| bijdragen) uitgebreid bevestigde gebruikers 82.123 bewerkingen div. Nieuwere bewerking →
Regel 1: [[Bestand:Portativ.png\|~~thumb~~{{largethumb}}\|~~300px\|Een portatief afgebeeld~~Portatief op een schilderij uit circa 1490-1495]] Een '''portatief''' (uit het [[Latijn]]: ''portare'' = 'dragen') is een draagbaar klein [[Pijporgel\|pijporgeltje]] dat voornamelijk in de [[middeleeuwen]] en [[renaissance]] in vooral wereldlijke muziek werd gebruikt. Regel 6: Een portatief bestond doorgaans uit een serie fluitpijpen en werd bespeeld door het instrument aan een riem te dragen. Daarbij bediende de speler met 1 hand de blaasbalg, en met de andere de toetsen. Het portatief heeft geen [[windkast]] die lucht kan opslaan voor later gebruik, dus geeft alleen geluid als de [[blaasbalg]] wordt bediend. <ref>"Portative organ." ''Encyclopaedia Britannica'' (2007). Encyclopaedia Britannica Online, accessed December 23, 2007. http://www.britannica.com/eb/article-9060959.</ref> Het instrument is eenvoudig gebouwd, om het zo draagbaar mogelijk te houden. De pijpen zijn op een kleine windkamer gemonteerd die door 1een of twee blaasbalgjes wordt aangedreven. Het portatief is kleiner dan een [[kistorgel]], of positief, dat doorgaans meerdere manualen en reeksen pijpen (registers) bevatten. Ook dient het portatief niet verward te worden met een [[Regaal (muziekinstrument)\|regaal]], dat rieten pijpen heeft. Ongeveer halverwege de [[13e eeuw]] treft men kleine afbeeldingen aan van portatieven met moderne toetslayout. Een voorbeeld van zo'n afbeelding staat in het Spaanse muziekmanuscript [[Cantigas de Santa Maria]] ,<ref>Voor een reproductie zie J. F. Riaño, ''Studies of Early Spanish Music'', pp. 119–127 (London, 1887).</ref>, waarin 51 miniaturen zijn weergegeven van instrumentalisten. Op die afbeelding heeft het portatiefje 9 pijpen en 9 toetsen, genoeg voor de [[diatoniek\|diatonische]] toonladder van C-groot met toegevoegde Bes. ==Zie ook== Regel 16: * [[Rugpositief]] ==Externe ~~links~~link== * {{en}}[http://www.portativ.net/english/index.htm Website Portative.net]

Portatief: verschil tussen versies