Lodewijk Anton van Bourbon: verschil tussen versies

Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
Lukas Bertram (overleg | bijdragen)
kGeen bewerkingssamenvatting
Geen bewerkingssamenvatting
Regel 3:
| naam = Lodewijk XIX
| leven = 1775-1844
| functie = [[Legitimisme (Frankrijk)|Legitimistisch troonpretendent]]
| periode = [[1836]] - [[1844]]
| voorganger = [[Karel X van Frankrijk|Karel X]]
Regel 10:
| moeder = [[Maria Theresia van Savoye]]
}}
'''Lodewijk Anton van Bourbon''' ([[Versailles]], [[6 augustus]] [[1775]] – [[Gorizia (stad)|Gorizia]], [[3 juni]] [[1844]]), [[Lijst van graven en hertogen van Angoulême|hertog van Angoulême]], was de oudste zoon van [[Karel X van Frankrijk]]. Na zijn vaders troonsafstand tijdens de [[Julirevolutie]] in 1830 was hij Koning van Frankrijk en Navarra voor minder dan 20 minuten voordat hij zelf troonsafstand deed. Hij had nooit heerschappij over [[Frankrijk]], maar na zijn vaders dood in [[1836]] was hij de [[Legitimisten (Frankrijk)|legitimistisch troonpretendent]] onder de naam '''Lodewijk XIX''' Frans troonpretendent.
 
Hij wasontving de zoontitel van Karel[[Lijst van Artois,graven deen laterehertogen koningvan [[Karel XAngoulême|Hertog van Frankrijk|Karel XAngoulême]] en dienswas vrouwbij [[Mariazijn Theresia van Savoye]], dochter vangeboorte ''[[VictorTitels Amadeusaan IIIhet vanFranse Sardinië]]. Hij ontvinghof|petit-fils de titel Hertog van AngoulêmeFrance]]'' en was bij zijn geboorte derde in de lijn van troonopvolging. Zijn vader en diens oudere broer, de latere [[Lodewijk XVIII van Frankrijk|Lodewijk XVIII]], gingen hem voor. Hij was de oudere broer van de vermoorde [[karelKarel Ferdinand van Berry|Karel Ferdinand, hertog van Berry]] en was de laatste ''[[Dauphin (kroonprins)|dauphin]]'' van Frankrijk van [[1824]] tot [[1830]].
 
== Jonge jaren ==
Tijdens de [[Franse Revolutie]] werd zijn oom, [[Lodewijk XVI van Frankrijk|Lodewijk XVI]] samen met zijn vrouw [[Marie Antoinette van Oostenrijk|Marie Antoinette]] afgezet en geëxecuteerd ([[1793]]). In [[1789]], bij het begin van de revolutie, vluchtte Lodewijk Anton naar het buitenland, naar [[Turijn (stad)|Turijn]].
Lodewijk Anton werd geboren op [[Kasteel van Versailles|Versailles]] als de oudste zoon van [[Karel X van Frankrijk|Karel Filips van Artois]], de jongste broer van koning [[Lodewijk XVI van Frankrijk]]. Hij werd één jaar na het overlijden van zijn overgrootvader [[Lodewijk XV van Frankrijk|Lodewijk XV]] geboren. Zijn moeder was prinses [[Maria Theresia van Savoye]] (beter bekend als ''Marie Thérèse'' in Frankrijk), dochter van [[Victor Amadeus III van Sardinië]] en [[Maria Antonia van Bourbon|Maria Antonia van Spanje]].
 
TijdensVan de[[1780]] Fransetot Revolutie[[1789]] leefde de dynastie van de Bourbons, waartoewerden Lodewijk Anton behoorde,en inzijn ballingschap,jongere afwachtendbroer tot het[[Karel herstelFerdinand van deBerry]] monarchieopgevoed indoor hun voordeel.''gouverneur'' De leider vanArmand-Louis de dynastieSérent, de titulaire''markies Lodewijkvan XVIIISérent'', regelde in [[1799]]op het huwelijkkasteel tussenvan LodewijkBeauregard, Antonniet en [[Marie-Thérèse-Charlottever van Frankrijk|MarieVersailles. ThérèseTijdens Charlottede [[Franse Revolutie]], dewerd dochterzijn vanoom, [[lodewijkLodewijk XVI van Frankrijk|Lodewijk XVI]] ensamen met zijn vrouw [[Marie Antoinette van Oostenrijk|Marie Antoinette]] afgezet en geëxecuteerd ([[1793]]). HetIn huwelijk[[1789]], bleefbij kinderlooshet begin van de revolutie, vluchtte Lodewijk Anton met zijn familie naar het buitenland, naar achtereenvolgens [[Turijn (stad)|Turijn]], [[Heilige Roomse Rijk|Duitsland]] en [[Engeland]].
 
In [[juni]] [[1795]] riep zijn oom, de ''graaf van Provence'', zichzelf uit tot [[Lodewijk XVIII van Frankrijk|koning Lodewijk XVIII]]. Later in het jaar leidde de 20-jarige Lodewijk Anton een mislukte royalistische opstand in de Vendée. In [[1797]] voegde hij zich bij zijn broer en oom in het [[Vorstendom Brunswijk-Wolfenbüttel|Vorstendom Brunswijk]] in de hoop om bij het [[Keizerlijk leger (Heilige Roomse Rijk)|Oostenrijkse leger]] te gaan. De Oostenrijkse nederlaag door Frankrijk verplichtte hen te vluchten en ze vonden onderdak in [[Jelgava|Mittau]], [[Koerland]], onder de bescherming van [[Paul I of Russia|tsaar Paul I van Rusland]].
In 1814 werd [[napoleon Bonaparte|Napoleon I]] uit Frankrijk verdreven en de Bourbons werden hersteld met Lodewijk XVIII als koning, deze stierf in 1824 en werd opgevolgd door zijn broer, Karel X, vader van Lodewijk Anton. Het bewind van Karel X was onderdrukkend en leidde uiteindelijk tot de abdicatie van Karel X na een revolutie op [[2 augustus]] [[1830]]. Bij de troonsbestijging van zijn vader werd Lodewijk Anton dauphin (troonopvolger) en zou zijn vader dus bij zijn aftreden opvolgen als Lodewijk XIX van Frankrijk. 20 minuten na zijn vader echter trad Lodewijk Anton ook af als koning in het voordeel van zijn neef, de [[Henri d'Artois|graaf van Chambord]] (Hendrik V). Deze werd echter géén koning maar werd vervangen door een ver familielid, [[Lodewijk Filips I van Frankrijk]].
 
Tijdens de Franse Revolutie leefde de [[Huis Bourbon|dynastie van de Bourbons]], waartoe Lodewijk Anton behoorde, in ballingschap, afwachtend tot het herstel van de monarchie in hun voordeel. De leider van de dynastie, de titulaire Lodewijk XVIII regelde in [[1799]] het huwelijk tussen Lodewijk Anton en [[Marie-Thérèse-Charlotte van Frankrijk|Marie Thérèse Charlotte]], de dochter van [[Lodewijk XVI van Frankrijk|Lodewijk XVI]] en [[Marie Antoinette van Oostenrijk|Marie Antoinette]]. Het huwelijk bleef kinderloos.
 
== Eerste ballingschap ==
In [[april]] [[1800]] nam hij het bevel over een cavalerieregiment in het [[Keurvorstendom Beieren|Beierse]] leger en nam deel aan de [[slag bij Hohenlinden]] tegen de Fransen.
 
In [[1801]] maakte tsaar Paul vrede met [[Napoleon Bonaparte]] en het Franse hof in ballingschap vluchtte naar [[Warschau]], op dat moment onder [[Pruisen|Pruisisch]] gezag. Voor de volgende tien jaar begeleidde en adviseerde Lodewijk Anton zijn oom Lodewijk XVIII. Ze keerden terug naar [[Keizerrijk Rusland|Rusland]] wanneer [[Alexander I van Rusland|Alexander I]] de nieuwe tsaar werd, maar de [[Vrede van Tilsit]] in [[1807]] tussen Napoleon en Alexander dwong de familie om naar Engeland te vluchten. Tweemaal probeerde Lodewijk Anton terug te keren naar Rusland om mee te strijden tegen Napoleon, maar de tsaar gaf hem geen toestemming. Hij verbleef in Engeland tot [[1814]] wanneer hij aankwam [[Bordeaux (stad)|Bordeaux]] per boot. Zijn aankomst in de stad op [[12 maart] 1814 werd beschouwd als het begin van de [[Restauratie (Frankrijk)|Restauratie]]. Vanaf Bordeaux vocht Lodewijk Anton mee met de [[Arthur Wellesley|hertog van Wellington]] om zijn neef [[Ferdinand VII van Spanje|Ferdinand VII]] terug op de [[Koninkrijk Spanje (1716-1873)|Spaanse]] troon te krijgen.
 
Lodewijk Anton slaagde er niet in om Napoleons terugkeer naar [[Parijs]] te voorkomen als hoofd van het koninklijke leger in de zuidelijke [[Rhône (rivier)|Rhônevallei]], en hij werd andermaal gedwongen te vluchten naar Engeland tijdens de [[Honderd Dagen (1815)|Honderd Dagen]].
 
== Julirevolutie ==
Na de definitieve nederlaag van Napoleon bij de [[slag van Waterloo]] stond hij ter beschikking van koning Lodewijk XVIII. Hij overwon in de [[slag bij Trocadero]] in Spanje in [[1823]]. Hiervoor werd hij beloond met de titel ''prins van Trocadero''.
 
Na het overlijden van Lodewijk XVIII in [[1824]] werd Lodewijk Antons vader Karel X de nieuwe koning. Lodewijk Anton werd de nieuwe ''[[Dauphin (kroonprins)|dauphin]]'', zijn vaders erfgenaam. Hij steunde zijn vader in diens beleid om Frankrijk te zuiveren van het revolutionaire en keizerlijke verleden zoals het ontslaan van officieren uit het vroeger keizerlijke leger.
 
In 1814 werd [[napoleon Bonaparte|Napoleon I]] uit Frankrijk verdreven en de Bourbons werden hersteld met Lodewijk XVIII als koning, deze stierf in 1824 en werd opgevolgd door zijn broer, Karel X, vader van Lodewijk Anton. Het bewind van Karel X was onderdrukkend en leidde uiteindelijk totna de abdicatie[[Julirevolutie]] van Karel X na een revolutieuiteindelijk op [[2 augustus]] [[1830]]. Bijtot de troonsbestijgingabdicatie van zijnKarel vader werd Lodewijk Anton dauphin (troonopvolger) en zou zijn vader dus bij zijn aftreden opvolgen als Lodewijk XIX van FrankrijkX. 20 minuten na zijn vader echter trad Lodewijk Anton ook af als koning in het voordeel van zijn neef, de [[Henri d'Artois|graaf van Chambord]] (Hendrik V). Deze werd echter géén koning, maar werd vervangen door een ver familielid, [[Lodewijk Filips I van Frankrijk|Lodewijk Filips, hertog van Orléans]].
 
== Tweede ballingschap ==
Tijdens zijn laatste ballingschap stond Lodewijk Anton bekend als de ''graaf van Marnes''. Samen met zijn vrouw woonde hij in [[Edinburgh]], [[Schotland]], niet ver van het [[Palace of Holyroodhouse|Holyroodpaleis]] waar zijn vader verbleef. In [[1832]] bood [[keizer Frans II|keizer Frans I van Oostenrijk]] de [[Praagse burcht]] aan de koninklijke familie aan, maar vanaf [[oktober]] [[1836]] verbleven Lodewijk Anton en zijn familie op het kasteel van Graffenberg in [[Gorizia (stad)|Gorizia]].
 
Veel [[Legitimisten (Frankrijk)|legitimisten]] erkennen de troonafstanden niet als geldig en erkennen Karel X als koning tot zijn dood in 1836 en Lodewijk Anton als zijn opvolger als Lodewijk XIX. Hij overleed in Gorizia in [[1844]] op 69-jarige leeftijd. Hij werd begraven in de crypte van zijn vader in de Franciscanerkerk in het klooster van Kostanjevica in [[Nova Gorica]]. Na zijn dood werd zijn neef Henri d'Artois het nieuwe hoofd van de Franse koninklijke familie onder de naam Hendrik V, maar hij gebruikte de titel ''graaf van Chambord'' tijdens zijn ballingschap.
 
== Voorouders ==