Zwarte specht: verschil tussen versies

Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
1 (onbereikbare) links aangepast en 0 gemarkeerd als onbereikbaar #IABot (v1.6.1)
Noisytoy (overleg | bijdragen)
Twee aanvullingen uit ''Animals of the World - Birds of Forest, Moor and Mountain''
Regel 81:
 
=== Voedsel ===
De zwarte specht is voor zijn voedsel afhankelijk van boombewonende insecten en hun [[larve]]n en [[Verpopping|poppen]]. Deze verzamelt hij zowel in gezond als vermolmd en dood hout. Door op de bast te hameren kan de specht de door insecten gegraven tunnels traceren. Om deze te bereiken en bloot te leggen gebruikt hij zijn snavel. Net als alle spechten heeft de zwarte specht speciale [[Spier (anatomie)|spieren]] in zijn nek die hem in staat stellen om gedurende lange tijd krachtige slagen in het hout te maken, waardoor diepe en langwerpige stukken worden blootgelegd. Dankzij zijn krachtige snavel weet hij diepere stukken te bereiken dan spechten met kleinere snavels. Tijdens een enkele maaltijd kan de zwarte specht tot wel 900 [[Schorskevers|schorskeverlarven]] of duizend [[mieren]] verorberen.<ref>{{en}} {{aut|Christopher M. Perrins, Alex L.A. Middleton}}, ''Animals of the World - Birds of Forest, Moor and Mountain'' (1987, Equinox): {{aut|Dieter Blume}}, p. 96</ref>
 
[[Bestand:Dryocopus martius Muurla.jpg|thumb|Een zwarte specht plundert een mierenhoop in [[Finland]]]]
In de lente, zomer en vroege herfst voedt de zwarte specht zich vooral met [[mieren]] die zich onder de bast van bomen bevinden, tot op een hoogte van drie meter boven de grond. Hij verzamelt deze vooral in [[coniferen]] als de [[grove den]], maar ook in andere boomsoorten. In de winter voedt hij zich voornamelijk met mieren in [[Mierenhoop|mierenhopen]] en houtopslagen, met name van soorten uit het geslacht ''[[Grote schubmieren|Formica]]''. Bij mierennesten is de zwarte specht vaak samen met andere spechten gezien, waaronder de [[groene specht]] en [[grijskopspecht]]. De locaties van de meeste mierennesten in en rond zijn territorium zijn nauwkeurig bij de zwarte specht bekend, zodat hij ze zelfs onder een [[sneeuw (hoofdbetekenis)|sneeuw]]laag van een meter dik weet te vinden.<ref>{{aut|Gerard Gorman}} (2014), p. 87</ref>
 
Afhankelijk van het seizoen maken mieren tot wel 90 procent van het dieet van de zwarte specht uit. [[Reuzenmieren]] (''Camponotus'') genieten de voorkeur, maar de zwarte specht voedt zich ook met grote mierensoorten uit de geslachten ''[[Grote schubmieren|Formica]]'', ''[[Kleine schubmieren|Lasius]]'' en ''[[Steekmieren|Myrmica]]''. Het overige deel van het dieet bestaat vooral uit boombewonende kevers in al hun ontwikkelingsstadia, zoals [[schorskevers]] (Scolytinae), [[boktorren]] (Cerambycidae) en [[kniptorren]] (Elateridae). Ook larven van [[houtwespen]] (Siricidae) en andere boombewonende insecten worden gegeten. Er is bovendien waargenomen dat zwarte spechten [[bijen]]nesten plunderen.<ref name="IUCN" /> De zwarte specht voedt zich incidenteel met andere [[Ongewervelden|ongewervelde dieren]], zoals [[tweevleugeligen]], [[vlinders]], [[Spinnen (dieren)|spinnen]] en [[slakken]]. Slechts in uitzonderlijk gevallen voedt hij zich met [[Gewervelden|gewervelde dieren]] als [[salamanders]] en nestjongen of eieren uit andere nestholtes. Plantaardig voedsel maakt een te verwaarlozen deel uit van het dieet, maar af en toe voedt de zwarte specht zich met vruchten, bessen, [[Coniferen|conifeerzaden]] of [[hars]].
Regel 148:
 
== Ecologie ==
De zwarte specht bezet een vergelijkbare [[Niche (ecologie)|ecologische niche]] als zijn Amerikaanse verwanten, zoals de [[Noord-Amerikaanse helmspecht]] (''D. pileatus'') en de [[gestreepte helmspecht]] (''D. lineatus'').<ref name=oiseaux /> Vanwege zijn gewoonte om elk jaar een nieuwe nestholte te creëren wordt de zwarte specht beschouwd als een sleutelsoort in de ecologie van een groot aantal biotopen.<ref>{{en}} {{Citeer journal|title=Black Woodpecker Nest Sites: Characteristics, Selection, and Reproductive Success|publisher=Allen Press|volume=64|pages=1053–1066|year=2000|doi=10.2307/3803216|issue=4}}</ref><ref name=zimmermann /> Hij is ook nuttig voor het behoud van bossen, daar hij zich onder andere voedt met schadelijke houtlarven die zich diep in het hout ophouden. Met zijn krachtige snavel kan de zwarte specht prooidieren bereiken die voor andere spechten onbereikbaar zijn. Dankzij deze afwijkende manier van foerageren bestaat er weinig voedselconcurrentie tussen de zwarte specht en andere spechtensoorten.<ref>{{aut|Gerard Gorman}} (2014), p. 24</ref> Net als andere spechten speelt de zwarte specht bovendien een belangrijke rol in de cyclus van verval en regeneratie van het bomenbestand. De diepe holen die de zwarte specht uithakt, maakt het hout beter toegankelijk voor allerlei organismes, zodat het rottingsproces versnelt.<ref>{{en}} {{aut|Christopher M. Perrins, Alex L.A. Middleton}}, ''Animals of the World - Birds of Forest, Moor and Mountain'' (1987, Equinox): {{aut|Dieter Blume}}, p. 94</ref>
 
{{Dubbele afbeelding |1=left|2= Martes martes in Sweden.jpg|3=180 |4= Northern Goshawk juv - Catalonia - Spain S4E8604.jpg|5=150 |6= De [[boommarter]] en de [[Havik (vogel)|havik]] behoren tot de grootste natuurlijke vijanden}}