Nyosmeer: verschil tussen versies

| maxlengte = 1,9

Het '''Nyosmeer''' is een [[kratermeer]] in [[Kameroen]], ruim 300 km ten noordwesten van [[Yaoundé]]. Het is een ongeveer 200 m diep meer in een inactieve [[vulkaan]] en recht boven een [[diatreem]].<ref name=USGSLN>{{en}} USGS [https://pubs.usgs.gov/of/1987/0097/report.pdf The 21 August 1986 Lake Nyos Gas Disaster, Cameroon, 1987], geraadpleegd op 14 december 2017</ref> Een natuurlijk gevormde dam van vulkanische rotsen zorgt ervoor dat het water het meer niet uitstroomt.

Op 21 augustus 1986 kwamen in het dunbevolkte gebied nabij het Nyosmeer 1.724<ref>{{en}} Ben Nourse en Bernie Dittrich (1996): ''The Lake Nyos Disaster'' in Chem Matters, februari 1996, zie ook ChemMatters, [http://ed.fnal.gov/arise/guides/chem12-gases.pdf ARISE Curriculum Guide - Chemistry: Topic 12 - Gases/Gas Laws/Kinematic - Theory]</ref> mensen en 3.0003000 stuks vee om het leven. Ook waren alle dieren dood. Het was een geheimzinnige ramp, omdat aanvankelijk niet duidelijk was wat de oorzaak was – er waren geen gewonden of getuigen. Pas na een maand werd door geologen vastgesteld dat het hier ging om een [[limnische uitbarsting]]: uit het Nyosmeer moest in één keer een immense hoeveelheid [[koolstofdioxide]] (CO₂) zijn vrijgekomen.<ref name=USGSLN/>

Hoewel dit gas van nature in de [[Atmosfeer (astronomie)|atmosfeer]] voorkomt, is het in hogere concentraties giftig en bij zeer hoge concentraties zelfs dodelijk.<ref>VN Arena [http://www.cmo.nl/vnarena-vob/aardrijkskunde/basisopdrachten/opdracht-3/co2-is-giftig CO₂ is giftig], cmo.nl</ref> Het kooldioxide, anderhalf keer zo zwaar als lucht, verspreidde zich over een oppervlakte van 29 km².<ref name=USGSLN/> Het gas bleef laag bij de grond en door de giftigheid van het gas CO₂ bij hogere concentraties vielen er slachtoffers tot op 10 km afstand.<ref name=USGSLN/>

Onderzoek wees uit dat het water in het meer door warmteverschillen gelaagd is en de lagen zich niet vermengen. In de diepe lagen heerst een hogere druk, waardoor meer kooldioxide, dat uit de meerbodemdiepe [[Magma (gesteente)|magma]] uittreedt, kan oplossen. Bij een verstoring van de waterlagen, zoals bij een kleine aardverschuiving, kunnen de onderste lagen naar boven komen en door de lagere druk vormen zich dan kooldioxidekoolstofdioxide-belletjes. Daardoor ontstaat dan een opwaartse stroming en komt er in korte tijd steeds meer gas vrij. In het geval van het Nyosmeer kwam er ongeveer 1,9 km³ aan koolstofdioxide vrij, waardoor het waterpeil in het meer 0,9 meter lager kwam te liggen na de gaseruptie.<ref name=USGSLN/> Naar schatting kan dit elke 10 tot 30 jaar voorkomen.