Chaldeeën: verschil tussen versies

Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
10Guillot (overleg | bijdragen)
Geen bewerkingssamenvatting
Geen bewerkingssamenvatting
Regel 1:
[[Bestand:Chaldean-empire-600BCE.png|thumb|250px|Het rijk van de Chaldeeërs, 600 v.Chr.]]
De '''Chaldeeën''' of '''Chaldeeërs'''<ref name="EncChaldeeën">Encarta-encyclopedie Winkler Prins (1993–2002) s.v. "Chaldeeën [geschiedenis]". Microsoft Corporation/Het Spectrum.</ref> ("bewoners van Chaldea"; [[Oud-Grieks]]: Χαλδαίοι ''Khaldaioi''; [[Aramees]]: ''Kaldanajje''; [[Hebreeuws]]: כשדים ''Kaśdim''; bijvoeglijk naamwoord ''Chaldees(e)'' of ''Chaldeeuws(e)''<ref name="EncChaldeeën"/><ref>Het lijkt erop dat in het Nederlands de term ''Chaldees(e)'' meestal wordt gebruikt in politieke context en ''Chaldeeuws(e)'' meestal in religieuze context.</ref>) waren een [[Semieten|Semitisch]] volk in het antieke [[Mesopotamië]]. In feite was 'Chaldeeën' een verzamelnaam voor enkele grote, semi-nomadische stamverbanden, met name de Jakinoe, Amoekkanoe en Dakkoeroe, die zich rond 900 v.Chr. in Zuid-[[Babylonië]] vestigden.<ref name="EncChaldeeën"/> Dit kerngebied van lagunes en moerassen aan de benedenloop van [[Eufraat]] en [[Tigris]] werd '''Chaldea''' genoemd (Oud-Grieks: Χαλδαία ''Khaldaia'', gelatiniseerd tot ''Chaldaea''; [[Akkadisch]]: ''mat Kaldu'' of ''Kašdu''; [[Aramees]]: ܟܠܕܘ ''Kaldo'').
De '''Chaldeeën''' of '''Chaldeeërs''' (bewoners van Chaldea, Grieks 'Khaldaia', [[Akkadisch]] 'mat Kaldu', [[Aramees]] 'Kaldo') waren een [[Semieten|Semitisch]] volk in de oudheid.
 
Zij maakten deel uit van de Semitische stammen die rond het begin van het [[1e millennium v.Chr.|eerste millennium v.Chr.]] vanuit de [[Syrische woestijnWoestijn]] het stroomgebied van de [[Eufraat]] begonnen binnen te dringen. In eerste instantie was het [[Assyrië]] dat hunhen het hoofd moest bieden en dit koninkrijk wist zich maar met moeite staande te houden. De Chaldeeën trokken daarop verder naar het zuiden waar een vrij zwak [[Babylon (Babelstad)|Babylonisch]] koninkrijk lag waar zij zich vestigden. Spoedig begonnen zij er een belangrijke rol in de politiek te spelen, hoewel de precieze toedracht daarvan niet goed duidelijk is: hun komst luidde een donkere tijd in waaruit niet veel bekend is. Vanaf 775 v.Chr. slaagden enkele Chaldeese vorsten erin om de Babylonische troon te bemachtigen, waaronder [[Marduk-apla-iddina II]] ([[r.]] ca. 720–700 v.Chr).<ref name="EncChaldeeën"/> Assyrië wist zich te herstellen en domineerde geruime tijd het zuiden totdat in [[626 v.Chr.]] een van oorsprong Chaldees vorstenhuis het Assyrische juk wist af te schudden en de bloeitijd van de [[Babylon XI|Neo-Babylonische dynastie]] begon.
 
In beide delen van het [[Mesopotamië|Tweestromenland]] was de invloed van de Semitische stammen groot. De oorspronkelijk oostsemitische [[Akkadisch]]e taal werd bijvoorbeeld geleidelijk verdrongen door het westsemitische [[Aramees]] en ook het [[spijkerschrift]] waarin het Akkadisch geschreven werd moest het geleidelijk afleggen tegen het veel praktischer Aramese alfabetische schrift.