Chromatiek: verschil tussen versies
Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
Regel 2:
==Uitleg==
In de chromatiek komen chromatische halve toonafstanden voor die anders dan de diatonische halve toonafstanden, zoals tussen de tonen E en F, en tussen B en C, zich bevinden tussen een toon en de gelijknamige verhoogde of verlaagde toon, zoals tussen F en Fis, en tussen Bes en B. Het betreft hier muziektheoretische begrippen. De chromatische veranderingen omtstaan op natuurlijke wijze als men uitgaande van de reeks stamtonen een
C–––––––D––––––E––––F–––––––G––––––A–––––––B––––C
heeft twee lichtelijk verschillende hele toonafstanden, namelijk de intervallen C-D, F-G en A-B met de verhouding 8:9, en de intervallen D-E en G-A met de vehouding 9:10. Tevens zijn er twee halve toonafstanden E-F en B-C, beide met de verhouding 15:16.
Door de toon G, die als kwint nauw verwant is met de toon C, als grondtoon te nemen, ontstaat de reeks
G––––––A–––––––B––––C–––––––D––––––E––––F–––––––G
C–––––––D––––––E––––F–––––––G––––––A–––––––B––––C
waar ter vergelijking de reeks stamtonen beginnend met de toon C als model onder gezet is.
Regel 16 ⟶ 17:
Twee dingen vallen op: 1. het interval G-A is iets te klein en het interval A-B iets te groot, en 2. de toon F is bijna een halve toonafstand te laag. Het eerste probleem wordt opgelost door eenvoudigweg een iets hoger toon A' te introduceren, die verder gewoon A genoemd wordt. Het tweede probleem is meer fundamenteel en wordt opgelost door op de plaats waar eigenlijk een duidelijk hogere F nodig is, een nieuwe toon Fis te introduceren, een verhoogde F, aangeduid door het achtervoegsel -is.
G––––––AA'–––––B––––C–––––––D––––––E––––F–Fis–––G
C–––––––D––––––E––––F–––––––G––––––A–––––––B––––C
Men beschouwt de toon Fis als een variatie van de toon F, F met een andere ''kleur'', en noemt Fis de ''chromatisch verhoogde'' F.
Regel 23 ⟶ 24:
Gaat men uit van de grondtoon F waarvan de toon C de kwint is, dan ontstaat de reeks
F–––––––G––––––A–––––––B––––C–––––––D––––––E––––F
C–––––––D––––––E––––F–––––––G––––––A–––––––B––––C
waaronder weer ter vergelijking de reeks stamtonen beginnend met de toon C als model gezet is.
Nu is een iets verlaagde toon nodig,
F–––––––G––––––A–––Bes–B––––C––––––DD––––––E––––F
C–––––––D––––––E––––F–––––––G––––––A–––––––B––––C
De toon Bes wordt weer als variant van B opgevat, B met een andere kleur, een chromatisch verlaagde B.
| |||