Jan van Steffeswert: verschil tussen versies

'''Jan van Steffe(n)swert''' (vóór 1465 - na 1531) was een laatgotisch, [[Maasland (Limburg)|Maaslands]] [[beeldsnijder]], die een groot deel van zijn leven in [[Maastricht]] werkzaam was. Tot dusver zijn 14 gesigneerde werken van hem bekend. Zo'n honderd kunstwerken zijn aan het atelier van Van Steffeswert toe te schrijven. Zijn invloed strekte zich uit over de gehele Maaslandse regio, inclusief het [[prinsbisdom Luik]].

[[Bestand:Rolduc, drieluik met Bewening van Christus, Jan v Steffeswert (cropped).jpg|{{largethumb}}|''Bewening van Christus'', eenonderdeel van de weinige [[retabel]]s toegeschreven aan Van Steffeswert,drieluik in de [[Abdij Rolduc|abdij van Rolduc]], een van de weinige [[retabel]]s uit het atelier van Van Steffeswert]]

De namen van veel beeldsnijders uit de 15e en 16e eeuw zijn onbekend gebleven, maar Jan van Steffeswert is hierop een uitzondering. Tegen het gebruik in voorzag hij een deel van zijn werk van een meesterteken en signatuur, waarmee hij uit de anonimiteit van de middeleeuwse ambachtsman trad en waarmee hij zich manifesteerde als individuele kunstenaar. Op het [[Marianum (beeld)|Marianum]] in de [[Dom van Aken]] is de signatuur 'IAN Bieldesnider 1524' aangebracht. De beeldengroep [[Anna te Drieën]], eveneens uit 1524, thans in het [[Bonnefantenmuseum]] te Maastricht, signeerde hij kortweg met 'IAN'. Tot dusver zijn 14 gesigneerde werken van hem bekend. Zo'n honderd kunstwerken zijn aan het atelier van Jan van Steffeswert toe te schrijven. Zijn invloed strekte zich uit over de gehele Maaslandse regio en het [[prinsbisdom Luik]].

De naam Jan van Steffeswert doet een connectie met de plaats [[Stevensweert]] vermoeden, maar of hij hier geboren is, blijft vooralsnog onduidelijk. Hij was in elk geval vanaf 1499 woonachtig in [[Maastricht]], en vermoedelijk vanaf 1507 werkzaam in de [[Mariastraat (Maastricht)|Mariastraat]], nabij de toenmalige houtmarkt. Waarschijnlijk leidde hij in zijn atelier meerdere leerlingen op, want in 1503 en 1525 eiste hij schadevergoeding in verband met het voortijdig vertrek van leerlingen.<ref>Te Poel (1997), pp. 16, 33-34.</ref> In 1531 wordt Jan van Steffeswert voor het laatst genoemd in de Maastrichtse archieven.

Van Steffeswert had minimaal twee kinderen, een zoon en een dochter. Over zijn dochter is slechts bekend dat zij handschoenen en tassen maakte. Waarschijnlijk woonde ze nog thuis in de Mariastraat, toen ene Boetsen van Rinck in 1508 een rechtszaak tegen haar begon vanwege oneerlijke concurrentie, waarbij haar vader garant voor haar stond.<ref>Te Poel (1997), p. 16.</ref> De zoon van Jan van Steffeswert heette Aert en was getrouwd met Greetchen Bieldesnider. Beiden waren aanhangers van het [[Lutheranisme]], dat in die tijd sterke verbreiding vond in Maastricht. Ook Jan zou in zijn huis bekende Lutheranen ontvangen hebben. In september 1534 werd Greetchen, samen met de predikant Hendrik Rol, veroordeeld wegens [[ketterij]] en op het [[Vrijthof (Maastricht)|Vrijthof]] verbrand. Het is niet duidelijk of Jan van Steffeswert toen nog leefde en of zijn zoon het drama overleefde.<ref>Te Poel (2007), pp. 147-150.</ref>

* [[Crispinus en Crispinianus|Sint-Crispinianus]] (of andere heilige), [[Sint-Pieter beneden|Kerk van Sint-Pieter beneden]], Maastricht-Sint Pieter (gesigneerd: IAN, met meesterteken, ongedateerd; zie ook niet-gesigneerde vrouwelijke heilige in dezelfde kerk).

=== Toeschrijvingen (selectie) ===

* [[Lichaam van Christus|Corpus]] en mogelijk andere werken, Bonnefantenmuseum, Maastricht (zie ook gesigneerde beelden in de lijst hierboven).

* Sint-Cecilia of andere vrouwelijke heilige, bruikleen Bonnefantenmuseum, voorheen in de kerk van Sint-Pieter beneden, Maastricht-Sint Pieter (zie ook gesigneerd beeld mannelijke heilige in lijst hierboven).