Legnica (plaats): verschil tussen versies

In de 11de eeuw was Legnica een residentie van een Silezische hertog uit de [[Piasten]]dynastie waartoe alle Poolse hertogen behoorden en zij hun Poolse koning kozen. Als bewoners van de markt- en overslagplaats bij de residentie dan worden Polen, Joden en Duitsers genoemd. Een voortdurende onderlinge strijd tussen de hertogen verzwakte het Poolse koningschap en de hertogen verzelfstandigden zich in eigen hertogdommen. In 1241 voerden de Silezische hertogen, in het nabije [[Legnickie Pole]] ([[Wahlstatt]]) slag tegen de [[Mongolen]] (de zogenaamde [[Gouden Horde]]), die vanuit het oosten binnendrongen en de [[Oekraïne]] en het zuiden van Polen brandschatten en beroofden ([[Slag bij Liegnitz (1241)|Slag bij Liegnitz]]). Zij trokken zich weer terug omdat zij niet op gebiedsgewin maar op buit uit waren. Duidelijk werd dat er onvoldoende onderlinge steun was en de Silezische hertogen wendden zich naar het westen om daar steun te zoeken bij vorsten in het [[Duitse Rijk]], vooral door in Duitse vorstengeslachten huwelijkspartners te zoeken. De Liegnitzer hertog liet de afgebrande houten burcht en de stad opnieuw in steen aanleggen volgens Duits (Maagdenburger) stadsrecht en trok handwerkers en handelaren uit [[Saksen]] en [[Thüringen]] aan. De stad Liegnitz breidde zich in omvang uit en kreeg het recht op het slaan van een eigen munt. Scholen met bovenregionale betekenis en een aantal kloosters werden opgericht. De stad ontwikkelde zich tot de tweede in grootte van Silezië, na [[Breslau]]. De Silezische hertogen wisselden van soeverein heer, in 1327, door zich als leenmannen te voegen onder het gezag van de koning van [[Bohemen]], een koning in het [[Duitse Rijk]]. Formeel moest de Poolse koning zijn gezagsverlies in 1355 erkennen. Toen de laatste Liegnitzer hertog in 1419 was gestorven en zijn erfenis in een strijd terecht kwam tussen vermeende erfgenamen speelde de stad ook als partij een belangrijke rol. Zij steunde de keuze van een nieuwe naburige hertog in 1453: Johann von [[Brzeg|Brieg]] en [[Wohlau]]. Al vroeg, in 1522, werd de [[luthers]]e reformatie in stad en hertogdom ingevoerd. Na een eeuw kwam een einde aan de bloeiperiode en de [[Dertigjarige Oorlog]] veroorzaakte toen zodanige verwoestingen dat het inwonertal tot een derde verminderde: 2.500.

In 1526 was het koninkrijk [[Bohemen]] in handen van het [[Huis Habsburg]] gekomen. Het werd nu deel van de Oostenrijkse provincie [[Silezië]] en de Silezische hertogen werden leenmannen van de Habsburgers, die erfelijke Duitse keizers waren. De stad werd militair steunpunt met moderne fortificaties en kreeg te herhaaldelijk te lijden van epidemieën mede ten gevolge van de legering van militairen. De hertogen van Liegnitz-[[Brzeg|Brieg]]-[[Wohlau]] gingen nauwe (huwelijks)banden aan met de keurvorsten van [[Mark Brandenburg|Brandenburg]] en [[Vorstendom Anhalt-Dessau (1606-1807)|Anhalt-Dessau]] om hun zelfstandigheid tegenover [[Habsbsurg]] te kunnen garanderen, met name in de uitoefening van het [[luthers]]e geloof. In 1675 stierf de laatste hertog Georg Wilhelm van Liegnitz-Brieg-Wohlau zonder een opvolger na te laten. Hij was de laatste telg uit de piastendynastie in Silezië. De leensheerlijkheid van hertogdom en stad werden opgeheven en een stadhouder – een ‘Landeshauptman’- oefende nu namens de Habsburgse keizer het gezag uit.

Vlak voor de [[Tweede Wereldoorlog]] bleek de bevolking nog toegenomen te zijn tot 80.000. Begin 1945 werd de stad door het Sovjet-leger bezet en dat ging gepaard met geringe verwoestingen. Daarna werd vrijwel de gehele bevolking, voor zover al niet gevlucht, door de Poolse autoriteiten die het gezag overnamen, op transport naar het westen afgevoerd en vervangen door Polen (zie [[Verdrijving van Duitsers na de Tweede Wereldoorlog]]).

De grotere monumentale huizen en openbare gebouwen en de kerken werden gespaard, zoals de [[luthers]]e Domkerk die aan de [[rooms-katholiek]]e kerk werd overgedragen, en waarin het prominente beeld van Maarten Luther aan de ingang werd vervangen door dat van de Maagd Maria. De stadssanering in de jaren zestig brak de kleinschalige binnenstad af. Woonflats kwamen ervoor in de plaats. Enkele straatwanden werden in de jaren negentig wel weer gereconstrueerd. In 2005 telde de stad, na gebiedsuitbreidingen, 106.000 inwoners. Dat aantal stagneert sinds 1990.