Johan de Witt: verschil tussen versies
Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
→Elsevier Weekblad / Johan de Witt-scriptieprijs: hartelijk dank voor de toevoeging, gewikificeerd |
eigen bewerking aangepast |
||
Regel 204:
=== Uitdrukking: Jongens van Jan de Witt ===
De uitdrukking ''Jongens van Jan de Witt'' staat voor 'dappere jongens', 'ferme, flinke jongens' ofwel 'jongens van de gestampte pot'. Voorheen werd gedacht dat de uitdrukking betrekking had op J(oh)an de Witt en dat het stond voor de bewezen kwaliteiten van de jongelui die voor hem in de marine dienden. In 1902 ontdekte [[Roeland Anthonie Kollewijn|R.A. Kollewijn]] dat de uitdrukking wellicht betrekking heeft op [[Jan van Werth|Johann de Werd]], een Duitse [[veldmaarschalk]] uit de [[Dertigjarige Oorlog]] (1618-1648). Er wordt van uitgegaan dat zijn naam in de loop der tijd in Nederlandstalige gebieden verbasterd is tot Jan de Witt. In Nederlandstalige geschriften komt de uitdrukking voor het eerst voor in 1852, 180 jaar na de dood van Johan de Witt, 200 jaar na die van De Werd.<ref>[http://weblogs.nrc.nl/woordhoek/2009/04/25/jongens-van-jan-de-witt/ Jongens van Jan de Witt], [[NRC Handelsblad]] 25 april 2009</ref><ref>[http://www.woorden.org/spreekwoord.php?woord=jongens+van+Jan+de+Wit Jongens van Jan de Wit] woorden.org</ref>
De zegswijze ''Met den prins over de Maas geweest'' of ''Een jongen van Jan de Witt'', gold eind negentiende eeuw in de Nederlandse volkstaal voor de omschrijving van een beproefd karakter; ofwel: betere Hollandse soldaten dan die van [[Willem van Oranje|Willem de Zwijger]] en betere Hollandse matrozen dan die van J(oh)an de Witt zijn er niet.<ref>{{aut|[[R.A. Kollewijn|Kollewijn, R.A]]}}, [http://www.dbnl.org/tekst/_taa006190201_01/_taa006190201_01_0004.php Jongen van Jan de Witt] In: Taal en letteren (1902)</ref>
|