Trechterbekercultuur: verschil tussen versies
Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
Enige red. en opmaak. Hunebedden hebben eigen artikel |
|||
Regel 12:
De voorganger van de trechterbekercultuur was de [[Ertebøllecultuur]], genoemd naar het Deense [[Ertebølle]], en de hieraan verwante [[Swifterbantcultuur]]. Die mensen waren nog jager-verzamelaars, terwijl de dragers van de trechterbekercultuur landbouw beoefenden. De trechterbekercultuur werd opgevolgd door de [[touwbekercultuur]].
== Leefwijze ==
De mensen van de trechterbekercultuur waren gemiddeld 1,65 meter lang en werden over het algemeen niet veel ouder dan 35 of 40 jaar. Ze leefden in woningen met een houten skelet. De muren waren van gevlochten takken met [[leem]] en er lag [[riet]] op het dak.▼
De boeren verbouwden [[eenkoorn]] en [[emmertarwe]] op de kleine akkers die rond hun huis lagen. De veestapel bestond uit [[rund]]eren, [[Schaap (dier)|schapen]], [[varken (tam)|varkens]] en [[geit]]en, die graasden in een afgebakend stuk grond rond om hun woning. Voor het zware werk gebruikten ze ossen. Het in Nederland oudste gevonden [[wiel (voortbeweging)|wiel]] dateert van ongeveer 2400 B.C.E., en werd dus, voor zover men weet, nog niet gebruikt door deze cultuur.▼
=== Etniciteit en taal ===▼
In het kader van de [[koerganhypothese]] wordt de cultuur gezien als niet-[[Indo-Europese talen|Indo-Europees]]. Deze [[Oud-Europese hydronymie|Oud-Europese volkeren]] zouden later worden overheerst door volken van de Indo-Europese [[jamnacultuur]] die vanuit het oosten binnendrongen en de [[kogelamforacultuur]] stichtten. De relatie tussen de inheemse en binnendringende culturen resulteerde in een snelle en soepele culturele overgang naar de Indo-Europese [[touwbekercultuur]].▼
Nederlandse publicaties beschrijven echter gemengde begrafenissen en stellen een snelle overgang binnen twee generaties voor, die zich in Nederland ongeveer 2900 voor Christus afspeelde. Dit werd waarschijnlijk veroorzaakt door economische, culturele en religieuze veranderingen in Oost-Duitsland (de [[Baalbergecultuur]]), en men beschouwt het beeld van indringende Indo-Europese steppevolken, althans in dit deel van de wereld, als verouderd.<ref>Pre-en protohistorie van de Lage Landen, Onder redactie van JHF Bloemers & T. van Dorp 1991. De Haan / Open Universiteit. ISBN 90-269-4448-9, NUGI 644</ref> Het is waarschijnlijker dat de Indo-Europese talen door de lokale bevolking overgenomen werden omdat zij een nieuwe manier van leven vertegenwoordigden. De meegebrachte paarden hadden weliswaar in een West-Europese context weinig agrarisch nut, maar gaven status en macht.▼
== Keramiek ==
Het aardewerk in de westelijke trechterbekercultuur besaat voornamelijk uit trechterbekers en andere vormen zoals kommen en schalen. Er zijn aanwijzingen dat keramiek met de restanten van het begrafenismaal werd meebegraven als onderdeel van het bijzettingsritueel.
De [[trechterbeker van Bronocice]] vertoont de oudste met zekerheid gedateerde afbeelding van een wagen met vier [[Wiel == Gereedschap =(voortbeweging)|wielen]] ter wereld.
== Gereedschap ==
Regel 23 ⟶ 33:
Er zijn aanwijzingen dat er handel werd gedreven met [[Sleeswijk-Holstein]] en [[Denemarken]].
== Vindplaatsen in Nederland ==▼
In Drenthe liggen 54 hunebedden uit de trechterbekerperiode.
▲De boeren verbouwden [[eenkoorn]] en [[emmertarwe]] op de kleine akkers die rond hun huis lagen. De veestapel bestond uit [[rund]]eren, [[Schaap (dier)|schapen]], [[varken (tam)|varkens]] en [[geit]]en, die graasden in een afgebakend stuk grond rond om hun woning. Voor het zware werk gebruikten ze ossen. Het in Nederland oudste gevonden [[wiel (voortbeweging)|wiel]] dateert van ongeveer 2400 B.C.E., en werd dus, voor zover men weet, nog niet gebruikt door deze cultuur.
▲De mensen van de trechterbekercultuur waren gemiddeld 1,65 meter lang en werden over het algemeen niet veel ouder dan 35 of 40 jaar. Ze leefden in woningen met een houten skelet. De muren waren van gevlochten takken met [[leem]] en er lag [[riet]] op het dak.
▲== Etniciteit en taal ==
▲In het kader van de [[koerganhypothese]] wordt de cultuur gezien als niet-[[Indo-Europese talen|Indo-Europees]]. Deze [[Oud-Europese hydronymie|Oud-Europese volkeren]] zouden later worden overheerst door volken van de Indo-Europese [[jamnacultuur]] die vanuit het oosten binnendrongen en de [[kogelamforacultuur]] stichtten. De relatie tussen de inheemse en binnendringende culturen resulteerde in een snelle en soepele culturele overgang naar de Indo-Europese [[touwbekercultuur]].
▲Nederlandse publicaties beschrijven echter gemengde begrafenissen en stellen een snelle overgang binnen twee generaties voor, die zich in Nederland ongeveer 2900 voor Christus afspeelde. Dit werd waarschijnlijk veroorzaakt door economische, culturele en religieuze veranderingen in Oost-Duitsland (de [[Baalbergecultuur]]), en men beschouwt het beeld van indringende Indo-Europese steppevolken, althans in dit deel van de wereld, als verouderd.<ref>Pre-en protohistorie van de Lage Landen, Onder redactie van JHF Bloemers & T. van Dorp 1991. De Haan / Open Universiteit. ISBN 90-269-4448-9, NUGI 644</ref> Het is waarschijnlijker dat de Indo-Europese talen door de lokale bevolking overgenomen werden omdat zij een nieuwe manier van leven vertegenwoordigden. De meegebrachte paarden hadden weliswaar in een West-Europese context weinig agrarisch nut, maar gaven status en macht.
▲== Vindplaatsen ==
▲In Drenthe liggen 54 hunebedden uit de trechterbekerperiode. Hunebedden vindt men ook in o.a. Friesland, Groningen en Overijssel.
Naast hunebedden worden soms ook andere sporen uit de trechterbekerperiode
In 2006 werden onder de oude [[terp]] van [[Oostrum (Friesland)|Oostrum]] resten van een nederzetting van de trechterbekercultuur aangetroffen, bestaande uit het karakteristieke
In mei 2015 is er een grote vondst gedaan
== Zie ook ==
| |||