Vorstendom Transsylvanië: verschil tussen versies

Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
Robbot (overleg | bijdragen)
k Robotgeholpen oplossing voor doorverwijzing: Unitariërs - Koppeling(en) gewijzigd naar unitarisme (theologie)
Geen bewerkingssamenvatting
Regel 49:
 
===Onder Habsburgs bestuur===
De val van [[Oradea|Nagyvárad]] (nu Oradea)) in 1660 luidde het begin in van een periode waarin de autonomie van het vorstendom afkalfde, ten voordele van de Habsburgse koningen. In [[april]] [[1661]] verklaarde de Transsylvanische raad onder het bestuur van vorst Kemeny zich onafhankelijk van de Ottomanen. Ze vroegen steun aan in Wenen, maar een geheime overeenkomst tussen de Ottomanen en de Habsburgers zorgde ervoor dat de Habsburgse positie nog meer versterkte. Na het verlies van de Ottomanen bij het [[Beleg van Wenen (1683)|beleg van Wenen]] speelden zij geen rol meer en in 1683 begonnen de Habsburgers hun bestuur over het voormalig autonome Transsylvanië geleidelijk verder uit te breiden. Het gevolg hiervan was dat aan het einde van de zeventiende eeuw het vorstendom volledig onder controle stond van het door de Habsburgers gecontroleerde [[Koninklijk_Hongarije (1526-1867)|Hongarije]] kwam. Vanaf de vrede van Sathmar (nu [[Satu Mare (stad)|Satu Mare]]) in [[1711]] wisten de Habsburgers hun macht te verstevigen en werden de Transsylvanische vorsten door gouverneurs vervangen. In 1765 werd het gebied opgewaardeerd tot het [[grootvorstendom Transsylvanië]], als [[Kroonland_(Oostenrijk)|kroonland binnen Oostenrijk]]. Het streven van de Habsburgers om Transsylvanië te [[rekatholiceren]] was deels mislukt, maar de positie van de Kerk was inmiddels wel gepriviligeerd. Een aanzienlijk deel van de orthodoxe en tegelijk Roemeense meerderheid van de bevolking was inmiddels ook verbonden aan die [[Kerk van Rome]] door hun opname in een zogenaamd [['Geünieerde Kerk]]' waarin de oosterse riten werden gevierd en aan priesters het huwelijk was toegestaan, maar waarin de bisschoppen het oppergezag van Rome erkenden en op voordracht van de Habsburgse monarchen door de [[Paus]] werden benoemd. Zulke kerkgenootschappen behoren onder de noemer van de Oosters of ook wel Grieks-Katholieke kerken in de Balkanstaten en in de Oekraïne, en in Roemenië wordt ze de [[Roemeense Grieks-Katholieke Kerk]] genoemd. Aan het einde van de 18de eeuw was een situatie bereikt waarin de [[Rooms-katholiekeKatholieke kerk]] het dominante godsdienstige instituut was geworden en de overige kerkgenootschappen een getolereerde status hadden. De calvinistische kerken werden beschermd door de Transsylvaanse adel, de lutheranen hadden hun vrijheid kunnen handhaven binnen hun, in de 13de eeuw met een Hongaars-koninklijk privilegie verleende, bestuurlijke autonomie (zie [[Zevenburger Saksen]]).
[[Bestand:Ottomaanse Rijk in Centraal Europa in 1683 (NL).svg|thumb|500px|left]]