Wikipedia

Brievenbus: verschil tussen versies

Interactief door geschiedenis bladeren
← Oudere bewerkingNieuwere bewerking →
Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
VisueelWikitekst
A. ter Hoek (overleg | bijdragen)
30.965 bewerkingen
k Wijzigingen door Qudz (Overleg) hersteld tot de laatste versie door InternetArchiveBot
omgewerkt
Regel 3:
[[Bestand:Brievenbus TPG Post.jpg|thumb|Rode brievenbus van het voormalige [[TPG Post]]]]
[[Bestand:Brievenbus oud en nieuw.jpg|thumb|Vuurwerkpreventie in Nederland]]
Een '''brievenbus''' is een kast met een kleine opening waardoor brieven en kleine voorwerpen in de kast gedeponeerd kunnen worden. De kast is meestal geslotenafgesloten en kan door de [[sleutelhouder]] geopend worden. Er bestaan brievenbussen voor uiteenlopende doelen:
* langs de openbare weg voor het versturen van [[Poststuk|post]]
* bij woningen om de post te bezorgen
Regel 10:
* bij apotheken (voor recepten en declaraties)
* bij verenigingen om mededelingen en deelnameformulieren in te doen
Bij* bij bedrijven of instellingen is er soms een [[ideeënbus]]: een speciale brievenbus voor het indienendie door personeel en klanten vanwordt gebruikt voor ideeën, aan de [[bedrijfsleiding]].▼
 
Binnen bedrijven zijn meestal postvakken aanwezig waar men de ontvangen post inlegt voor interne distributie.
 
▲Bij bedrijven of instellingen is er soms een [[ideeënbus]]: een speciale brievenbus voor het indienen door personeel en klanten van ideeën, aan de [[bedrijfsleiding]].
 
In veel woningen heeft de brievenbus plaatsgemaakt voor een gleuf in (of naast) de voordeur. Om tocht te weren is voor de gleuf vaak een briefplaat met een tuimelklep bevestigd, soms voorzien van een borstel. Oudere woningen hebben achter de gleuf een brievenbus, maar meestal valt de post op de grond.▼
 
In flats zijn beneden of op elke etage postvakjes met daarop de nummers van de appartementen. Deze worden vaak aangebracht bij het trappenhuis, zodat de postbezorger er goed bij kan. Bewoners van flats ontvangen een aparte sleutel waarmee ze de post uit hun postvakje kunnen halen.
 
== Nederland ==
===Openbare brievenbussen (voor verzending)===
[[PostNL]] heeft ongeveer 20.000 brievenbussen in [[Nederland]]. Ze zijn rood en oranje van kleur en hebben één ofmeestal twee inwerpgleuvenvakken met elk een inwerpgleuf.
 
Zijn er twee gleuven dan dient de een voor plaatselijke post en de ander voor de rest van het land en het buitenland. Voorheen was plaatselijke post (de linker gleuf) alleen voor de eigen woonplaats, en omdat de meeste post een interlokale bestemming heeft, is het rechter vak groter (wat van buitenaf niet te zien is). Tegenwoordig is plaatselijke post voor meerdere provincies en wordt het grotere rechter vak voor de plaatselijke post gebruikt.
De brievenbussen worden op werkdagen minimaal eenmaal per dag geleegd. Op zaterdag en zondag worden ze niet geleegd. Na het lichten van de post wordt de lichtingsindicator aangepast. Het officiële tijdstip van de lichting is na 17.00 of 18.00 uur, bij sommige brievenbussen na 19.00 uur. In de praktijk worden veel brievenbussen vaker gelicht (omdat ze anders te vol zouden worden), maar de poststukken die dan worden opgehaald, worden niet eerder verwerkt. Op de [[Waddeneilanden]] is het tijdstip van de lichting afhankelijk van de vertrektijd van de boot.▼
 
▲De brievenbussen worden op werkdagen minimaal eenmaal per dag geleegd ("gelicht"). Op zaterdag en zondag worden ze niet geleegd. NaOp hetde lichtenbrievenbus vanbevindt zich een lichtingsindicator waaraan men kan zien wanneer de postbus wordtvoor het laatst gelicht is en wanneer de lichtingsindicatorvolgende aangepastkeer is. Het officiële tijdstip van de lichting is na 17.00 of 18.00 uur, bij sommige brievenbussen na 19.00 uur. In de praktijk worden veel brievenbussen vaker gelicht (omdat ze anders te vol zouden worden en omdat men dan vast kan beginnen met sorteren), maar de lichtingsindicator wordt dan niet aangepast en de poststukken die dan worden opgehaald, worden niet eerder verwerktbezorgd. Op de [[Waddeneilanden]] is het tijdstip van de lichting afhankelijk van de vertrektijd van de boot.
 
Vanaf eind november vernauwt PostNL de openingen in de brievenbus om zo [[vandalisme]] met vuurwerk tegen te gaan. Door het ontsteken van [[vuurwerk]] in de brievenbus wordt er aan de rode en oranje kasten en aan ingeworpen post anders ieder jaar veel schade aangebracht. Rond de jaarwisseling wordt bij veel brievenbussen de opening helemaal afgesloten, of de hele brievenbus weggehaald.
 
Niet alleen bij de post zijn er brievenbussen. Zo waren er tot 1979 in [[Amsterdam]] eigen blauwe brievenbussen bijhad de [[Gemeentegiro Amsterdam#Blauwe girobussen|Amsterdamse gemeentegiro]] aanwezigtot 1979 eigen blauwe brievenbussen voor het verzenden van betaalopdrachten.
 
===Particuliere brievenbussen (voor ontvangen)===
In [[Nederland]] zijn er ongeveer 8.328.762 postale afgiftepunten (jan. 2010).<ref>https://web.archive.org/web/20100110122904/http://www.postcode.nl/index/155/1/0/bron-en-geschiedenis-postcodes.html</ref> Daarvoor zijn er particuliere brievenbussen bij bijna elke woning.
 
Voorheen werd de post door de [[PTT (Nederland)|PTT]] overal bezorgd, zelfs als men woonde op een eiland dat alleen per roeiboot bereikbaar was. Sinds de jaren 70 gelden er voor brievenbussen bij woningen en kantoren allerlei regels, zoals bereikbaarheid en afmetingen. Een brievenbus mag niet meer dan 10 m van de openbare weg verwijderd zijn, moet bepaalde minimumafmetingen hebben (gleuf 265&nbsp;mm bij 32&nbsp;mm, diepte 380&nbsp;mm) en moet zich op een bepaalde hoogte bevinden (tussen 0,6 en 1,8 m). Deze regels zijn vastgelegd in de artikelen 5 en 6 van de ''Postregeling 2009''.<ref>http://wetten.overheid.nl/BWBR0025578/tekst_bevat_brievenbus/geldigheidsdatum_23-04-2009#Hoofdstuk2_Artikel5 Postwet hoofdstuk 2 artikel 5 omtrent particuliere brievenbussen</ref> In [[België]] gelden sinds 2008 andere normen: de brievenbus moet voldoende groot zijn om een ongevouwen zending in C4-formaat (229 mm bij 324 mm) met een dikte van 24 mm zonder beschadiging te ontvangen.<ref> https://web.archive.org/web/20121222063058/http://www.bpost.be/site/nl/residential/letters-cards/receive/guidelines_mailbox.html</ref>▼
▲InWat veel woningen heeftmen de brievenbus plaatsgemaaktnoemt vooris bij veel woningen niet meer dan een gleuf in (of naast) de voordeur. De post valt op de grond. Om tocht te weren is voor de gleuf vaak een briefplaat met een tuimelklep bevestigd, soms voorzien van een borstel. Oudere woningen hebben achter de gleuf nog wel een brievenbus,. Bij flatgebouwen vindt maarmen meestal valteen rij brievenbussen naast de postgemeenschappelijke optoegangsdeur of in de grondtoegangshal en dat zijn natuurlijk wel echte brievenbussen.
 
▲Voorheen werd de post door de [[PTT (Nederland)|PTT]] overal bezorgd, zelfs als men woonde op een eiland dat alleen per roeiboot bereikbaar was. Sinds de jaren 70 gelden er voor brievenbussen bij woningen en kantoren allerlei regels, zoals bereikbaarheid en afmetingen. Een brievenbus mag niet meer dan 10  m van de openbare weg verwijderd zijn (dit geldt niet voor flatgebouwen), moet bepaalde minimumafmetingen hebben (gleuf 265&nbsp;mm bij 32&nbsp;mm, dieptezie 380&nbsp;mmhieronder) en moet zich op een bepaalde hoogte bevinden (tussen 0,6 en 1,8  m) hoogte bevinden. Deze regels zijn vastgelegd in de artikelen 5 en 6 van de ''Postregeling 2009''.<ref>http://wetten.overheid.nl/BWBR0025578/tekst_bevat_brievenbus/geldigheidsdatum_23-04-2009#Hoofdstuk2_Artikel5 Postwet hoofdstuk 2 artikel 5 omtrent particuliere brievenbussen</ref> In [[België]] gelden sinds 2008 andere normen: de brievenbus moet voldoende groot zijn om een ongevouwen zending in C4-formaat (229 mm bij 324 mm) met een dikte van 24 mm zonder beschadiging te ontvangen.<ref> https://web.archive.org/web/20121222063058/http://www.bpost.be/site/nl/residential/letters-cards/receive/guidelines_mailbox.html</ref>
 
Toen deze regels werden opgesteld, kreeg iedereen die verder dan 10 m van de openbare weg woonde gratis een groene ''buitenbus''. Het gebruik hiervan is niet verplicht, men mag ook zelf een brievenbus maken of kopen, mits deze aan de voorschriften voldoet. De aanbevolen kleur is groen, waarmee men vermijdt dat buitenlanders een particuliere brievenbus voor een openbare aanzien.
 
===Afmetingen===
Een poststuk dat past in de kleinst toegestane brievenbus, mag als ''buspost'' verzonden worden.
De minimale afmetingen van de gleuf zijn in Nederland 265×32&nbsp;mm. Het kastje moet minimaal 380&nbsp;mm diep zijn.
Een brievenbusgleuf is te koop bij [[bouwmarkten]] en voldoet meestal precies aan de voorgeschreven afmetingen, hoewel de gleuf best groter mag zijn. Een poststuk dat past in de kleinst toegestane brievenbus, mag als ''buspost'' verzonden worden.
Een groter poststuk heet ''belpost'' en hiervoor geldt een hoger tarief, omdat de postbesteller moet aanbellen om het poststuk te bezorgen. De werkelijke afmetingen van de brievenbus van de geadresseerde zijn hierbij niet van belang.
Op postkantoren vindt men een gleuf van de voorgeschreven afmetingen waarin men bij verzending kan controleren of een poststuk aan de maximale afmetingen voldoet,
 
==België==
In [[België]] gelden sinds 2008 andere normen: de brievenbus moet voldoende groot zijn om een ongevouwen zending in C4-formaat (229×324 mm) met een dikte van 24 mm zonder beschadiging te ontvangen.<ref> https://web.archive.org/web/20121222063058/http://www.bpost.be/site/nl/residential/letters-cards/receive/guidelines_mailbox.html</ref>
 
==Trivia==
Regel 42 ⟶ 47:
*De meeste Amerikaanse brievenbussen zijn kleiner dan de Europese norm en dus bij Nederlandse woningen niet toegestaan.
*De gleuf van een brievenbus wordt door de Nederlandse posterijen consequent 'inwerpopening' genoemd.
*In [[Amsterdam]] bij het [[GVB (Amsterdam)|GVB]] waren de meeste trams (achterop) en bussen (voorop) die het [[Stationsplein (Amsterdam)|StationpleinStationsplein]] aandeden tot begin jaren 1970 voorzien van een rode brievenbus die door een PTT beambte bij aankomst op het Stationsplein werd gelicht.
 
== Externe links ==
Overgenomen van "https://nl.wikipedia.org/wiki/Brievenbus"