Chimpansee: verschil tussen versies

Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
→‎Relatie met de mens: zo geeft men volume en issue op
Aanzet; vervolg volgt
Regel 55:
Chimpansees zijn niet in staat te [[praten]]. Wel hebben ze een groot aantal geluiden tot hun beschikking met duidelijk te onderscheiden betekenis. Het gebruikte 'vocabularium' is afhankelijk van de sociale status van de toehoorder.<ref>{{Citeer web|url=http://news.bbc.co.uk/earth/hi/earth_news/newsid_8803000/8803403.stm|titel=Chatting chimps in Uganda, Africa are 'socially aware'|uitgever=[[British Broadcasting Corporation|BBC]] - Earth News| datum = 9 juli 2010|bezochtdatum=12 juli 2010}}</ref> Ook zijn ze in staat te communiceren door middel van visuele in plaats van mondelinge symbolen, en blijkt uit experimenten dat ze [[gebarentaal]] kunnen leren en [[grammatica|grammaticaal]] in principe correct kunnen toepassen.
 
Hoewel geen enkel dier beschikt over dezelfde [[taal]]kundige vermogens als de mens, blijkt dat chimpansees, mits getraind, in staat zijn taalachtige symbolen te begrijpen. Dit is aangetoond door Amerikaanse onderzoekers als [[Beatrix T. Gardner|Beatrix]] en [[R. Allen Gardner|Allen Gardner]], [[David Premack|Premack]] en [[Sue Savage-Rumbaugh|Rumbaugh]]. De Gardners leerden bijvoorbeeld de bij hun thuis opgevoede chimpansee [[Washoe (chimpansee)|Washoe]] handgebaren die ook door slechthorenden en doven worden gebruikt (het zogeheten ''[[American Sign Language]]'') te begrijpen en zelf ook toe te passen, en leerde dit ook aan soortgenoten te leren.
Toch lijken chimpansees essentiële vaardigheden te missen om van echt taalgebruik te kunnen spreken.<ref> Dugdale en Lowe (2000):https://web.archive.org/web/20060830174138/http://seab.envmed.rochester.edu/jeab/articles/2000/jeab-73-01-0005.pdf</ref>. Alles lijkt te moeten worden aangeleerd. Er is geen verdere afleiding van betekenissen.
 
== Wetenschappelijke naamgeving ==
In 1758 publiceerde [[Carl Linnaeus]] de naam ''Homo troglodytes'',<ref>{{aut|Linnaeus, C.}} (1758). [http://biodiversitylibrary.org/page/726915 ''Systeman naturae'' ed. 10: 24]</ref> waarbij hij de inheemse namen [[orang-oetan|Orang outang]] (genoemd door [[Jacob de Bondt]]<ref>{{aut|Bondt, J. de}} (1658). ''Historiae naturalis et medicae Indiae orientalis'' in: {{aut|[[Willem Piso|Piso, W.]]}} [https://biodiversitylibrary.org/page/54045105 ''De Indiae utriusque re naturali et medica'' deel 3: 84]</ref>) en "Kakurlacko" (genoemd door Nils Matsson Kiöping en Olof von Dalin) vermeldde. De eerste heeft betrekking op een mensaap, de tweede op een mens met een Europees uiterlijk maar enig Aziatisch bloed, in [[Nederlands Indië]] in die tijd in [[slang (taal)|slang]] "kakkerlak" genoemd.<ref>Zie {{aut|ICZN}} (1985). Opinion 1368. The generic names ''Pan'' and ''Panthera'' (Mammalia Carnivora): available as from Oken, 1816. [https://biodiversitylibrary.org/page/12229283 ''Bulletin of Zoological Nomenclature'' '''42'''(4): 368]</ref> In 1775 hergebruikte [[Johann Friedrich Blumenbach]] de naam in ''Simia troglodytes''.<ref>{{aut|Blumenbach, J.F.}} (1775). [http://diglib.hab.de/wdb.php?dir=drucke/mc-15&pointer=50 ''De generis humani varietate native'': 37]</ref> Dat hij niet Linnaeus' naam naar het geslacht ''[[Simia]]'' verplaatste blijkt onder meer uit zijn opmerking in 1779 dat Linnaeus' naam een mengeling betreft van gemankeerde mensen met de orang-oetan.<ref>{{aut|Blumenbach, J.F.}} (1779). [https://biodiversitylibrary.org/page/44318901 ''Handbuch der Naturgeschichte'' '''1''': 64]: ''"Linne's Homo troglodytes ist ein Gemisch aus der Geschichte dieser presshaften waren Menschen, und des Orangutangs."''</ref> Blumenbach vermeldde bovendien de inheemse naam "Chimpansi", en gaf de orang-oetan de naam ''Simia satyrus''.
 
==Externe links==