Danelaw: verschil tussen versies

Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
Geen bewerkingssamenvatting
Geen bewerkingssamenvatting
Regel 1:
[[Bestand:England-878adEngland_878.jpgsvg|thumb|300px|Engeland in 878. Het Danelaw-gebied is in geelbeige.]]
De '''Danelaw''' (letterlijk: "Denenwet"; uitspraak: {{IPA|ˈdeɪnˌlɔ|}} ''deen-loh'', ook bekend als de '''Danelagh'''; [[Oudengels]]: ''Dena lagunema'';<ref>{{Cite book|last=M. Pons-Sanz|title=Norse-derived Vocabulary in late Old English Texts: Wulfstan's Works. A Case Study|publisher=John Benjamins Publishing Company|location=Amsterdam |year=2007|isbn=87-7674-196-6|page=71}}</ref> Deens: ''Danelagen''), was een door [[Denemarken|Deense]] [[Vikingen]] gekoloniseerd gebied in Noord- en Oost-[[Engeland]] in de 9e en 10e eeuw. De term komt uit de ''[[Anglo-Saxon Chronicle]]''.
 
In het najaar van 865 viel het Deense [[Grote heidense leger]] in [[East Anglia]] Engeland binnen. Dit leger bestond uit een coalitie van Deense en andere Scandinavische krijgsheren. In tegenstelling tot eerdere generaties Vikingen, die de Britse kust voor het eerst plunderden in 793 bij [[Lindisfarne]], waren deze Noormannen echter van plan om het land te veroveren en zich er permanent te vestigen. Na 865 kwamen er dan ook nog meer migratiegolven vanuit Denemarken, Noorwegen en Zweden op gang.
Na de [[Slag bij Edington]] in [[878]] had koning [[Alfred de Grote]] van [[Koninkrijk Wessex|Wessex]] in Engeland de oprukkende Denen weten te verslaan. De slag dwong de Denen, die zich in steeds groteren getale in Engeland vestigden, tot de onderhandelingstafel.
 
De Vikingen behaalden jarenlang meerdere overwinningen op de Angel-Saksische vorstendommen en veroverden steeds meer gebied. [[Koninkrijk Northumbria|Northumbria]], [[Koninkrijk Essex|Essex]], [[Koninkrijk East Anglia|East Anglia]] en de oostelijke helft van [[Koninkrijk Mercia|Mercia]] werden onder de voet gelopen. [[Koninkrijk Wessex|Wessex]] bleek tijdens de veldtocht van 870–1 echter te sterk voor de veroveraars en zij trokken zich terug naar Londen. In 875 splitste het Grote heidense leger zich in een noordelijk en zuidelijk deel, waarna twee legerleiders zich hebben uitgeroepen tot koning: [[Halfdan Ragnarsson]] vestigde zich als koning in [[York]] (het begin van het [[Koninkrijk Jorvik]]), terwijl [[Guthrum]] zijn koninkrijk vestigde in East Anglia en Essex, en bleef strijden tegen Wessex. In de [[Slag bij Edington]] in [[878]] wist koning [[Alfred de Grote]] van Wessex de oprukkende Denen onder koning Guthrum echter te verslaan.<ref>Encarta-encyclopedie Winkler Prins (1993–2002) s.v. "Angelsaksen". Microsoft Corporation/Het Spectrum.</ref> De slag dwong de Denen, die zich in steeds groteren getale in Engeland vestigden, tot de onderhandelingstafel.
Uiteindelijk werd de Denen een eigen gebied in Engeland toegewezen, waar ze hun eigen wetten konden laten gelden: de Danelaw. Dit verdrag bracht echter geen vrede. Vanuit zee en de Danelaw bleven de Deense Vikingen Engeland en Wessex aanvallen, tot koning [[Athelstan van Engeland|Æthelstan]] de Denen begin [[10e eeuw]] versloeg.
 
Uiteindelijk werd de Denen in 886 een eigen gebied in Engeland toegewezen, waar ze hun eigen wetten konden laten gelden: de Danelaw. Dit verdrag bracht echter geen definitieve vrede. Vanuit zee en de Danelaw bleven de Deense Vikingen Engelandde Angel-Saksische koninkrijken Mercia en Wessex aanvallen, tot de Wessex-Mercische koning [[Athelstan van Engeland|Æthelstan]] de Denen begin [[10e eeuw]] versloeg. Jorvik zou nog een keer zijn zelfstandigheid herwinnen, maar in 954 werd deze Noors-Deense Vikingstaat definitief door Engeland geannexeerd en was het afgelopen met de Danelaw. In 1066, 1069, 1075 en 1085 vonden nog enkele grote Noorse en Deense invasies plaats, maar deze leidden niet tot permanente verovering en kolonisatie.
 
{{Appendix}}
 
[[Categorie:Historisch land op de Britse Eilanden]]