Gerrit Rietveld: verschil tussen versies

Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
A. ter Hoek (overleg | bijdragen)
k Wijzigingen door 95.97.160.58 (Overleg) hersteld tot de laatste versie door Paul-MD
Geen bewerkingssamenvatting
Regel 23:
| prijzen =
}}
'''Gerrit Thomas Rietveld''' ([[Utrecht (stad)|Utrecht]], [[24 juni]] [[1888]] – aldaar, [[25 juni]] [[1964]]) was een [[Nederland (hoofdbetekenis)|Nederland]]s [[architect]] en [[Meubilair|meubelontwerper]]. Hij maakte ook grafisch werk, onder meer affiches en omslagen voor tijdschriften, waaronder één voor ''[[De Gemeenschap]]'' in 1925. Hij is vooral bekend als lid van [[De Stijl]] en als pionier van het [[Nieuwe Bouwen]].
 
== Jeugd en opleiding ==
Rietveld leerde het vak van [[meubelmaker]] in de werkplaats van zijn vader aan de [[Poortstraat (Utrecht)|Poortstraat]] 98 te Utrecht, waar hij na de lagere school aan de slag ging. Hij verafschuwde de traditionele, massieve meubelen die daar werden gemaakt en werkte enige tijd als ontwerper in de werkplaats van de [[juwelier]] [[Carel Begeer]]. Tussen 1904 en 1908 volgde hij 's avonds lessen bij de architect [[Piet Klaarhamer]] en bij 'Het Kunstindustrieel Onderwijs der Vereeniging van "[[Utrechtsch Museum van Kunstnijverheid|Het Utrechtsch Museum van Kunstnijverheid te Utrecht]]"'. Hij kreeg technisch tekenen, stijl- en ornamentleer van de directeur, architect [[Petrus Johannes Houtzagers|P.J. Houtzagers]]. Andere docenten waren [[Leonard Johannes Theodorus Kamman|Leo Kamman]] en [[Tiele van der Laars]]. Een tweede cursus bij Klaarhamer vond mogelijk rond 1910 plaats. In 1917 opende hij zijn eigen meubelmakerij aan de Adriaen van Ostadelaan 25 (nu 93).
 
== Huwelijk ==
In 1911 trouwde Rietveld met de verpleegster Vrouwgien Hadders (1883-1957). Het echtpaar kreeg zes kinderen, vier zoons en twee dochters. Tussen Rietveld en zijn vrouw trad geleidelijk een verwijdering op, deels door zijn uittreden uit de [[Gereformeerde Kerken in Nederland|gereformeerde kerk]]. Nadat hij in 1924 [[Truus Schröder|Truus Schröder-Schräder]] had leren kennen, een binnenhuisarchitecte en weduwe van een advocaat, die hem de opdracht gaf een huis voor haar gezin te bouwen (het latere [[Rietveld Schröderhuis]]), ontwikkelde zich met haar een levenslange intieme relatie en een vruchtbare samenwerking op het gebied van [[architectuur]] en woninginrichting. Van 1924 tot 1933 was zijn architectenbureau gevestigd in het Rietveld Schröderhuis. Diverse projecten uit deze periode staan op naam van Schröder en Rietveld, zoals de slaapkamer en de woonkamer voor het echtpaar [[Reinder Johan Harrenstein|Harrenstein]].
 
== De Stijl ==
Mogelijk via Klaarhamer nam Rietveld kennis van moderne ontwerpers als [[Hendrik Petrus Berlage|Berlage]] en [[Frank Lloyd Wright]]. Omstreeks 1918 begon hij mogelijk onder invloed van hen experimentele meubels te maken, waaronder de voorloper van de wereldberoemde '[[Rood-blauwe stoel]]', een ingekleurde lattenleunstoel. Hoewel Rietveld de meubelen zelf nadrukkelijk als experimenten zag – de eerste 'Rood-blauwe stoel' zou hij voor zichzelf ontworpen hebben – adviseerde zijn vriend [[Robert van 't Hoff]] hem om contact te zoeken met het pas door [[Theo van Doesburg]] opgerichte tijdschrift voor moderne kunst ''[[De Stijl]]''. In juli publiceerde [[Theo van Doesburg]], de hoofdredacteur, een kinderstoel van Rietveld in ''De Stijl'' en in september volgde de lattenleunstoel.
 
Regel 45:
{{Clearleft}}
 
== Nieuwe Bouwen ==
[[Bestand:Architect Rietveld ere-doctor Weeknummer 64-04 - Open Beelden - 31598.ogv|thumb|right|300px|De 76-jarige architect Gerrit Rietveld krijgt een eredoctoraat van de TH te Delft, Polygoonjournaal 1964]]
Omstreeks 1930 sloot Rietveld zich aan bij het [[Nieuwe Bouwen]], de Nederlandse variant van de [[Internationale Stijl (architectuur)|Internationale Stijl]]. Hij ontwierp in 1930-1932 een rij arbeiderswoningen in de Wiener Werkbundsiedlung in [[Wenen]] en in 1934 in samenwerking met Truus Schröder een rij huizen aan de Erasmuslaan in Utrecht. In die periode werkte hij vanuit een atelier aan de Oude Gracht te Utrecht, samen met [[Otto van Rees (schilder)|Otto van Rees]] en [[Ries Mulder]].
Regel 55:
In 1961 richtte hij samen met [[Joan van Dillen]] en [[Johan van Tricht]] het architectenbureau Rietveld Van Dillen Van Tricht op.
 
== Werk ==
===Publicaties===
*'Aanteekening bij kinderstoel (Bijlage N<small><sup>o</sup></small>. XVIII)', ''De Stijl'', 2e jaargang, nummer 9 (juli 1919): p. 102.<ref>[http://sdrc.lib.uiowa.edu/dada/De_Stijl/2/9/pages/102.htm Aanteekening bij kinderstoel, Digital Dada Library].</ref>
Regel 148:
</gallery>
 
== Laatste rustplaats ==
Gerrit Thomas Rietveld ligt begraven op de [[Begraafplaats Soestbergen]]. Op zijn graf staat een strak vormgegeven granieten steen met daarop de tekst: ''Dr. G. Th. Rietveld, 1888 1964, weduwnaar van Vrouwgien Hadders''. Zij ligt er echter niet, haar graf in Hilversum was al eerder geruimd. Rietveld werd oorspronkelijk begraven in Bilthoven op begraafplaats Den en Rust. Daar deelde hij het graf met zijn minnares Truus Schröder. Op verzoek van zijn dochters werd Rietveld na de dood van Truus Schröder in januari [[1995]] herbegraven op Soestbergen en werd de naam van zijn vrouw op de steen gezet.
 
Regel 155:
* [[Lijst van Nederlandse architecten]]
 
== Werk in openbare collecties (selectie) ==
* [[Centraal Museum]], Utrecht
* [[Museum Boijmans Van Beuningen]], Rotterdam<ref>[http://collectie.boijmans.nl/nl?q=gerrit+rietveld Objecten in het Museum Boijmans Van Beuningen]</ref>
Regel 163:
* [[Victoria and Albert Museum]], [[Londen]]<ref>[http://collections.vam.ac.uk/search/?listing_type=list&offset=0&limit=15&narrow=&extrasearch=&q=&quality=0&objectnamesearch=&placesearch=&after=&after-adbc=AD&before=&before-adbc=AD&namesearch=gerrit+rietveld&materialsearch=&mnsearch=&locationsearch= Objecten in het Victoria and Albert Museum]</ref>
 
== Externe links ==
* [http://www.gerrit-rietveld.nl/ Geheel aan Gerrit Rietveld opgedragen website]
*[http://centraalmuseum.nl/ontdekken/object/?q=&fct=logical_collections:Rietveld%20Schr%C3%B6derarchief&sort=richness&img_only=1 Centraal Museum, complete Rietveld Schröderarchief]
* [http://www.geheugenvannederland.nl/?/nl/collecties/rsa Rietveld Schröderarchief] Geheugen van Nederland
* [https://web.archive.org/web/20120611223914/http://www.kb.nl/dossiers/rietveld/rietveld.html Koninklijke Bibliotheek - dossier Rietveld]
* [http://www.historici.nl/Onderzoek/Projecten/BWN/lemmata/bwn5/rietveld/ Uitvoerige biografie op Historici.nl]
* [http://centraalmuseum.nl/ontdekken/object/?q=Gerrit%20rietveld&fct=creators:Rietveld%2C%20Gerrit%20Thomas&sort=richness&img_only=1/ Centraal Museum, Rietveldcollectie]
* [http://www.architectuurgids.nl/project/list_projects_of_architect/arc_id/846/ Projecten van Gerrit Rietveld in architectuurgids.nl]
 
{{Commons|Gerrit Rietveld}}