Diatomeeën: verschil tussen versies

Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
k Wijzigingen door 81.82.249.53 (Overleg) hersteld tot de laatste versie door InternetArchiveBot
Labels: Misbruikfilter: Leeghalen Visuele tekstverwerker
Regel 15:
[[Bestand:Diatoms through the microscope.jpg|thumb|Kiezelwieren onder de microscoop]]
[[Bestand:Odontella aurita cells.jpg|thumb|''[[Odontella aurita]]'' onder de microscoop]]
'''Diatomeeën''' ('''''Bacilla'''''kelethelft afkomstig van de moedercel is daarbij altijd de buitenste schil. Dit heeft tot
'''Diatomeeën''' ('''''Bacillariophyta''''') of '''kiezelwieren''', ook wel '''diatomen''' genoemd, vormen een [[stam (biologie)|stam]] binnen de [[supergroep (biologie)|supergroep]] [[Chromalveolata]] van [[eencellig]]e [[algen|wieren]] met een extern skelet van kiezel ([[siliciumdioxide]], SiO<sub>2</sub>). Ze behoren tot de [[Eukaryoten|eukaryote]] [[algen]] of tot het [[fytoplankton]].
 
De klasse telt ongeveer 10.000 soorten. De meeste diatomeeën variëren in grootte van 10 tot 100 [[micrometer (eenheid)|micrometer]]. Kiezelwieren leveren ongeveer de helft van de primaire voedselproductie ter zee.
 
De kiezelwieren hebben een extern kiezelskelet dat uit twee helften bestaat, die als doos en deksel in elkaar passen. Een van de helften heeft een spleet, waardoor het kiezelwier stoffen uit zijn milieu opneemt of afscheidt.
 
De voortplanting geschiedt vooral langs [[vegetatief|vegetatieve]] weg, door [[Mitose|celdeling]]. De skelethelft afkomstig van de moedercel is daarbij altijd de buitenste schil. Dit heeft tot gevolg dat de cel die uit de grootste skelethelft is ontstaan uiteindelijk even groot zal worden als de moedercel, maar dat de cel die uit de kleinere schil ontstaat iets kleiner zal blijven. Op den duur zouden sommige cellen daardoor kleiner en kleiner worden, maar dat wordt voorkomen doordat af en toe een fase van [[geslachtelijke voortplanting]] wordt ingelast, waarbij de daaruit voortkomende cellen weer de maximale grootte kunnen bereiken.
 
Diatomeeën hebben een enigszins bruinachtige kleur omdat de groene kleur van het [[chlorofyl]] door andere kleurstoffen wordt gemaskeerd. Een groot deel van het [[zoöplankton]] leeft van hen.
 
Zodra er voldoende [[nutriënt]]en in het water aanwezig zijn, kunnen diatomeeën zich explosief gaan vermenigvuldigen. Er wordt dan van diatomeeënbloei gesproken.
 
Fossiele overblijfselen tonen aan dat diatomeeën sinds het [[Jura (tijdvak)|Jura]]-tijdperk overvloedig aanwezig zijn. Mogelijkerwijs is de [[Perm-Trias-massa-extinctie|uitstervingscatastrofe]] aan het eind van het [[Perm (tijdvak)|Perm]]-tijdperk een belangrijke factor geweest bij de opkomst van deze groep [[autotroof|autotrofe]], [[eukaryoot|eukaryote]] eencelligen.
 
Onder gunstige omstandigheden kunnen de skeletten van kiezelwieren zich ophopen tot diatomeeënslik. Dit slik kan zowel in zee als in het zoete water worden afgezet. Diatomeeënslik is ook uit de [[diepzee]] bekend. Boven de [[grondwaterspiegel]] kan door ontwatering en compactie [[diatomeeënaarde]] ontstaan.