Beleg van Wenen (1683): verschil tussen versies
Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
Geen bewerkingssamenvatting |
|||
Regel 73:
Als dat gebeuren geplaatst wordt in de ruimere context van de verbreiding van de islam, kan de opmars van de Osmanen op de Balkan tussen de veertiende en zeventiende eeuw gezien worden als een tweede belangrijke uitbreiding in Europa, waarbij echter bedacht moet worden dat het gebied maar zeer ten dele geïslamiseerd werd. De eerste uitbreiding had zich tussen de achtste en tiende eeuw voorgedaan in het [[Iberisch schiereiland]], Zuid-Frankrijk en Italië waarvan grotere delen kortere of langere tijd onder Arabische heerschappij gebracht waren. Tegen 1492 waren die alle door christelijke vorsten heroverd. Sommige Europese historici concretiseren deze historische processen door sterk de klemtoon te leggen op "beslissende veldslagen". De islam wordt dan voorgesteld als een planmatig continu veroveringsproject waaraan in 732 bij de [[Slag bij Poitiers (732)|Slag bij Poitiers]] door [[Karel Martel]], de [[hofmeier]] van het [[Frankische Rijk]], een halt toegeroepen werd toen hij de troepen van kalief [[Tariq ibn Zijad]] versloeg. Het Beleg van Wenen van 1683 is dan de tweede keer dat de Islam aan de poorten van Europa stond en het mislukken van het beleg wordt zo een beslissend keerpunt in de [[Geschiedenis van de wereld|wereldgeschiedenis]]. De val van Wenen, op het nippertje voorkomen, zou het laatste obstakel tussen de Ottomanen en de rest van Europa hebben weggenomen en de islamitische legers een uitvalsbasis verschaft hebben om het hele continent te veroveren.
Volgens de meeste geschiedkundigen gaat deze interpretatie echter voorbij aan de feitelijke toenmalige politieke motieven en machtsverhoudingen. Het concrete politieke doel voor de Turken was in 1683 niet de verbreiding van de islam of de verovering van Europa {{Bron?}} maar het vestigen van een protestants-Hongaarse [[bufferstaat]]. Die was hoofdzakelijk defensief bedoeld want het Ottomaanse Rijk, hoewel groter in oppervlakte, had ten opzichte van het christelijke Europa een, vaak groeiende, achterstand in bevolkingsaantal, welvaart, scheepvaart, handelsstromen, wetenschap, bewapeningsniveau en militaire technologie. De val van Wenen zou geen militaire dominantie van het Ottomaanse rijk gevestigd hebben maar van zijn bondgenoot Frankrijk. Velen in Europa verdachten Lodewijk XIV ervan dat hij een "Universele Monarchie" nastreefde, ofwel de wereldheerschappij, en hijzelf was zeer teleurgesteld dat de Oostenrijkse keizer zijn machtsbasis niet verloren had. Tot 1699 zou Frankrijk zijn best doen de Ottomanen in hun strijd tegen de Heilige Liga te ondersteunen.
[[File:Croissant, whole.jpg|thumb|De croissant heeft in feite niets met het Beleg van Wenen te maken]]
Wel is het zo dat in de propaganda van de strijdende partijen in 1683 de godsdienstige tegenstellingen breed werden uitgemeten. De katholieke Habsburgers afficheerden zichzelf graag als de kampioenen van het christelijke westen terwijl in hun optiek de Turken duivelsaanbidders en wrede barbaren waren. Dat speelde in op een traditionele en wijdverbreide "Turkenvrees" die er in het westen leefde. Kara Moestafa op zijn beurt spoorde zijn troepen tot grotere strijdlust aan door een vaandel mee te voeren waarin een stuk van de oorspronkelijke Zwarte Banier van de profeet [[Mohammed]] verwerkt zou zijn. Het Turkse leger werd ook vergezeld door de in hofkringen zeer populaire islamitische prediker [[Vani Mehmed Efendi]] die in de door de [[hadith]] voorspelde [[Beleg en val van Constantinopel (1453)|Val van Constantinopel]] het bewijs zag dat de Turken in plaats van de Arabieren het uitverkoren volk van God waren geworden dat ook nu de overwinning niet kon ontgaan.
| |||