Acacia (plant): verschil tussen versies

Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
aanpassing
aanpassing
Regel 26:
}}
 
'''''Acacia''''' is een [[geslacht (biologie)|geslacht]] uit de onderfamilie ''[[Mimosoideae]]'', een onderfamilie in de [[vlinderbloemenfamilie]] (''Leguminosae/Fabaceae''). Alle soorten zijn [[Houtige plant|houtig]]. Sinds 2010 is de omgrenzing enigszins onzeker: er werd overwogen of het geslacht niet opgedeeld kon worden.
 
Met 'de acacia' als soort wordt gewoonlijk de [[Robinia (soort)|robinia]] ''(Robinia pseudoacacia)'' bedoeld, die echter tot een anderhet geslacht [[Robinia (geslacht)|''Robinia'']] behoort dat zelfs geen deel uitmaakt van de ''Mimosoideae''. Maar de snijbloem "mimosa" behoort wel tot het geslacht ''Acacia''.
 
== Algemeen ==
Regel 34:
''Acacia''-soorten komen voor in [[Australië (continent)|Australië]], [[Noord-Amerika]], [[Zuid-Amerika]] en [[Afrika]]. Er zijn ongeveer 1300 soorten, waarvan bijna duizend in Australië. De discussie rond de taxonomie concentreerde zich voornamelijk op de vraag of de niet-Australische soorten wel in het geslacht gehandhaafd konden worden. De Afrikaanse soorten worden inmiddels in andere geslachten ingedeeld zoals ''[[Vachellia]]''.
 
ZeAcacia's hebben vaak samengestelde bladeren: een blad bestaat uit meerdere deelblaadjes. De acacia heeft veel lange [[doorn (plant)|doorn]]s die overal uit de zich wijd uitspreidende takken steken. Van acacia's die in een groep staan, zijn zijn de takken gewoonlijk zo ineengestrengeld, dat ze een ondoordringbaar [[struweel]] vormen. De acacia's kankunnen zo'n zes tot acht meter hoog worden, maar blijftblijven vaak ook struikvormig. HijZe heefthebben zachte, geveerde blaadjes, gele bloemen en gebogen, spits toelopende [[peulvrucht]]en.
 
Onder de ruwe, zwarte schors zit erg hard, fijngenerfd en dicht hout dat goed tegen insecten bestand is. Het hout van een ''Acacia'' is vaak hard, niet erg buigzaam en moeilijk te bewerken. De grotere planten zijn vaak erg gevoelig voor [[wind (meteorologie)|wind]].
 
Onder de ruwe, zwarte schors zit erg hard, fijngenerfd en dicht hout dat goed tegen insecten bestand is. Het hout van een ''Acacia'' is vaak hard, niet erg buigzaam en moeilijk te bewerken. De grotere planten zijn vaak erg gevoelig voor [[wind (meteorologie)|wind]]. ''Acacia''-soorten kunnen op verscheidene manieren een rol spelen in het dagelijks leven:
* ''Acacia''-soorten worden in tuinen en plantsoenen aangeplant om de mooie bloemen, bladeren en vorm van de bomen. Oorspronkelijk komen ze uit Noord-Amerika.
* Ze worden gebruikt als alternatief geneesmiddel en aan de [[etherische olie|etherische oliën]] worden bijzondere effecten toegedicht: goed voor de stoffencirculatie, de huid, erotische aantrekkingskracht en zelfs voor de gevolgen van suikerziekte. Bewijzen ontbreken echter.
Regel 50 ⟶ 51:
* een plant heeft maar zelden [[parasiet]]en, zolang die in de natuurlijke leefomgeving groeit.
 
Bepaalde hiernaar vernoemde mierensoorten, de 'acaciamieren', leven in de holle delen van de plant en nemen de broodjes, [[vet]]tige, [[koolhydraat|suikerrijke]] uitscheidingen waar mieren dol op zijn, mee naar het nest. In ruil hiervoorZe beschermen ze de plant tegen [[Parasiet#Parasitisme bij planten|plantenparasieten]], maar ook tegen grote planteneters zoals zelfs giraffen. ZeGiraffen hebben een lange, harde tong die de stekels makkelijk aankan, maar giraffen eten niet graag van een 'bewoonde' acacia, want de mieren kunnen een vervelende beet toebrengen. Bij de bestuiving van de plant spelen de mieren overigens geen rol.
 
== Gebruik ==
''[[Acacia catechu]]'' levert [[cachou]] of catechu. ''[[Acacia senegal]]'' en ''[[Acacia seyal]]'' leveren [[Arabische gom]]. Arabische gom is een gewild ingrediënt met zeer veel toepassingen, onder andere in de voedselbereiding, grafische industrie en de productie van verf en inkt.
 
Acaciahout is vanwege de fijne nerf, de warme oranjebruine kleur en zijn duurzaamheid nog steeds zeer in trek voor schrijnwerk. De [[Oude Egypte|Egyptenaren uit de oudheid]] gebruikten het voor de klampen[[klamp]]en waarmee zij hun mummiekisten dichtmaakten en voor de bouw van hun boten.
 
Ook de oorspronkelijke na de [[woodbadge]] te ontvangen [[woodbadgeWoodbadge#Gilwell-kralen|Gilwell-kralen]] van koning [[Dinuzulu]] waren uit dit hout gesneden.
 
== Zie ook ==