Hemelbol: verschil tussen versies

In de [[astronomie]] en de [[navigatie]] is de '''hemelbol''' of '''hemelsfeer''' een denkbeeldige roterende bol met een gigantische straal die concentrisch is met de [[Aarde (planeet)|Aarde]] en tegen de achtergrond waarvan de [[hemellichaam|hemellichamen]] worden waargenomen. Iedere kijkrichting correspondeert met een punt op de bol. Van alle voorwerpen in het [[heelal]] kan worden gedacht dat zij liggen op deze bol. Men spreekt over de [[hemelevenaar]], de noordelijke [[hemelpool]] en zuidelijke [[hemelpool]] als respectievelijk de [[evenaar]], de [[noordpool]] en de [[zuidpool]] van de hemelbol. Dit zijn de projecties, vanuit het middelpunt van de Aarde, van respectievelijk de evenaar, noordpool en zuidpool van de Aarde op de hemelbol. Doordat de hemelbol geacht wordt veel groter te zijn dan de Aarde kan de waarnemer op Aarde ook geacht worden te staan in het middelpunt ervan. De hemelevenaar is dan ook de snijlijn met de hemelbol van het vlak door de waarnemer dat evenwijdig is aan het vlak van de aardse evenaar, en de hemelpolen zijn dan ook de snijpunten met de hemelbol van de lijn door de waarnemer evenwijdig aan de aardas. De draaiing van de aarde om haar as correspondeert met een draaiing van de hemelbol om deze lijn, kijkend in de richting van de noordelijke hemelpool is de draairichting van de hemelbol mettegen de klok meein. Voor wat betreft zeer verre objecten is de hemelbol gelijk voor elke waarnemer op Aarde, behoudens de verschillende stand ten opzichte van het locale aardoppervlak.