Ethanol: verschil tussen versies
Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
k →Geschiedenis: Dit lijkt me toch wel correct... |
→Fysische eigenschappen: taalpoetsje |
||
Regel 114:
Ethanol is een bijna universeel oplosmiddel, mengbaar met [[water]] in alle verhoudingen, maar daarnaast ook met een grote verscheidenheid aan organische oplosmiddelen zoals [[azijnzuur]], [[aceton]], [[benzeen]], [[tetrachloormethaan]], [[chloroform]], [[di-ethylether]], [[etheenglycol]], [[glycerol]], [[nitromethaan]], [[pyridine]] en [[tolueen]].<ref name=crc/><ref name=merck/> Het is ook mengbaar met kleinere [[Alkaan|alkanen]], zoals [[n-pentaan|''n''-pentaan]] en [[n-hexaan|''n''-hexaan]], en met [[alifatische verbinding|alifatische]] [[halogeen]]verbindingen, zoals [[1,1,1-trichloorethaan|trichloorethaan]] en [[tetrachlooretheen]].<ref name=merck>{{cite book|author=Windholz, Martha|title=The Merck index: an encyclopedia of chemicals and drugs|publisher=Merck|location=Rahway, N.J., U.S.A|year=1976|isbn=0-911910-26-3|edition=9th}}</ref>
De mengbaarheid van ethanol met water staat in scherp contrast met de mengbaarheid van hogere [[alkanol]]en (vijf of meer koolstofatomen), waarvan de mengbaarheid met water sterk daalt met het aantal koolstofatomen.<ref name="m_and_b">Morrison, Robert Thornton; Boyd, Robert Neilson (1972). Organic Chemistry (2nd ed.). Allyn and Bacon, inc.. ISBN 0-205-08452-4.</ref> De mengbaarheid van ethanol met [[Alkaan|alkanen]] beperkt zich tot [[undecaan]]. [[Mengsel]]s met [[dodecaan]] en hogere alkanen vertonen een [[ontmengingsgebied]] ([[Engels]]: ''(im)miscibility gap'') beneden een bepaalde [[temperatuur]]. Voor dodecaan is dit ongeveer 13 °C.<ref>{{cite journal|author=Dahlmann U, Schneider GM|title=(Liquid + liquid) phase equilibria and critical curves of (ethanol + dodecane or tetradecane or hexadecane or 2,2,4,4,6,8,8-heptamethylnonane) from 0.1 MPa to 120.0 MPa|journal=J Chem Thermodyn.|volume=21|page=997|year=1989|doi=10.1016/0021-9614(89)90160-2}}</ref> Boven deze temperatuur zijn beide stoffen onbeperkt mengbaar met elkaar. Bij hogere alkanen (meer koolstofatomen) wordt het gebied waarin twee [[Fase (stof)|fasen]] naast elkaar bestaan breder en de temperatuur waaronder fase-scheiding optreedt
Als ethanol en water gemengd worden
Ethanol vormt met water een [[azeotroop]] dat bij gewone druk voor 96 volumeprocent uit ethanol bestaat en voor 4 volumeprocent uit water. Thermodynamisch wordt het mengsel anders beschreven: het azeotroop treedt op bij ongeveer 89 mol-% ethanol en 11 mol-% water.<ref>{{cite journal|author=Lei Z, Wang H, Zhou R, Duan Z|title= Influence of salt added to solvent on extractive distillation|journal=Chem Eng J|volume=87|page=149|year=2002| doi= 10.1016/S1385-8947(01)00211-X}}</ref> Het optreden van het azeotroop is sterk afhankelijk van de druk. Daalt de kooktemperatuur (door de lagere druk) onder de 303 K, dan treedt geen azeotroop meer op.<ref>{{cite journal|author=Pemberton RC, Mash CJ|title=Thermodynamic properties of aqueous non-electrolyte mixtures II. Vapour pressures and excess Gibbs energies for water + ethanol at 303.15 to 363.15 K determined by an accurate static method|journal=J Chem Thermodyn.|volume=10|page=867|year=1978|doi=10.1016/0021-9614(78)90160-X}}</ref>
Regel 122:
Door het optreden van waterstofbruggen tussen de moleculen is zuivere ethanol zeer [[hygroscopisch]]: het absorbeert zeer snel waterdamp uit de omringende [[lucht]]. Door de aanwezigheid van de polaire [[hydroxylgroep]] is ethanol een goed oplosmiddel voor een groot aantal polaire stoffen, met name [[natriumhydroxide|natrium]]- en [[kaliumhydroxide]], [[magnesiumchloride]], [[calciumchloride]], [[ammoniumchloride]], [[ammoniumbromide]] en [[natriumbromide]].<ref name=merck/> [[Natriumchloride|Natrium-]] en [[kaliumchloride]] zijn matig oplosbaar in ethanol.<ref name=merck/> Omdat ethanol ook over een apolair gedeelte beschikt, kan ethanol ook goed optreden als oplosmiddel voor niet-polaire verbindingen, waaronder met name de commercieel en biologische belangrijke [[etherische olie|etherische oliën]]<ref name="merckoils">''Merck Index of Chemicals and Drugs'', 9th ed.; monographs 6575 through 6669</ref> en een grote hoeveelheid geur- en smaakstoffen. Ook veel [[geneesmiddel]]en worden met behulp van ethanol toegediend.
De toevoeging van slechts enkele procenten ethanol aan water
Mengsels van ethanol en water die meer dan ongeveer 50% ethanol bevatten, zijn [[ontvlambaar]] en kunnen makkelijk worden aangestoken. Het [[Flamberen (culinair)|flamberen]] is hier een bekend voorbeeld van. Ethanol-watermengsels die minder dan 50% ethanol bevatten, kunnen eveneens ontstoken worden, maar moeten daarvoor dan eerst verwarmd worden. Sommige keukenrecepten schrijven voor dat wijn toegevoegd moet worden aan de al hete inhoud van een pan.
| |||