Legenda aurea: verschil tussen versies
Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
Geen bewerkingssamenvatting |
versie van Robbot van 7 sep 2017 16:16 (49865433) teruggeplaatst - BTNI |
||
Regel 1:
[[File:Umbria, jacopo da varazze, leggenda aurea, 1290 ca. 01.jpg|thumb|300px|''Legenda Aurea'', 1290 circa, [[Biblioteca Medicea Laurenziana]], Florence]]
[[Afbeelding:Band van bestempeld donkerbruin marokijn en een ingelegd beschilderd veldje-KONB12-142D21.jpeg|thumb|Band van een 16e-eeuwse uitgave van de ''Legenda aurea'' ([[Venetië (stad)|Venetië]], 1576)]]
De '''Legenda aurea''' ([[Latijn]] voor ''Gouden legenden'') is een verzameling [[Hagiografie|heiligenleven]]s en kerkelijke feesten (m.n. [[Kerstmis]], [[Pasen]], [[Hemelvaartsdag|Hemelvaart]] en [[Pinksteren]]), geordend volgens het [[kerkelijk jaar]], in het laatste kwart van de 13e eeuw gecompileerd en geredigeerd uit reeds bestaande en soms heel oude Latijnse legenden door de Italiaanse [[Dominicanen|dominicaan]] Jacopo da Varazze, beter bekend als [[Jacobus de Voragine]] (1228-1298), aartsbisschop van Genua. Het boek was in eerste instantie bedoeld als encyclopedisch naslagwerk voor de [[Dominicanen|dominicaner orde]], ook wel de predikheren (Ordo praedicatorum) genoemd, die de legenden gebruikten om hun preken te stofferen en te verrijken. Maar het boek had zo’n
Jacopo verdeelde het kerkelijk jaar, en daarmee zijn boek, in vijf perioden: 1) “de tempore renovationis” (de tijd van vernieuwing) van [[Advent (periode)|Advent]] tot [[Kerstmis]]; 2) “de tempore reconciliationis et preregrinationis” (de tijd van verzoening en pelgrimage) van [[Kerstmis]] tot [[Septuagesima]]; 3) “de tempore deviationis“ (de tijd van dwaling) van [[Septuagesima]] tot en met [[Goede Vrijdag]]; 4) “de tempore reconciliationis” (de tijd der verzoening) van [[Pasen]] tot en met de octaaf van [[Pinksteren]]; en 5) “de tempore peregrinationis” (de tijd der pelgrimage) van [[Pinksteren]] tot [[Advent (periode)|Advent]]. Deze onderverdeling werd overgenomen in de oudste Middelnederlandse vertaling, die gemaakt en geredigeerd werd door de kartuizer [[Petrus Naghel]] († 1395) en voltooid op 9 januari 1357. Omdat deze vijf delen zeer ongelijk in omvang zijn en omdat de ''Gulden legende'' in de praktijk eigenlijk te dik was voor één boekband, ging men er al in de vroege vijftiende eeuw toe over om het boek in tweeën te delen: een ‘winterstuc’ ([[Advent (periode)|Advent]] tot en met [[Hemelvaartsdag|Hemelvaart]]) en een ‘somerstuc’ ([[Pinksteren]] tot [[Advent (periode)|Advent]]). Deze tweedeling beviel zo goed dat hij werd overgenomen door de boekdrukkers (aan het einde van de vijftiende eeuw) en de oorspronkelijke vijfdeling volledig verdrong.
| |||