Lewiszuur: verschil tussen versies

De definitie van de term [[zuur (chemie)|zuur]] heeft in de geschiedenis van de [[scheikunde]] belangrijke veranderingen ondergaan. Oorspronkelijk werd de definitie beperkt tot stoffen die een waterstofion (H⁺) konden afstaan in water, zoals [[zoutzuur]] (HCl). Dit is de definitie volgens [[Svante Arrhenius|Arrhenius]] en zuren die hieraan voldoen worden [[Arrheniuszuur|Arrheniuszuren]] genoemd. Deze definitie werd vervolgens uitgebreid door [[Brønsted]] die zei dat zuren niet per se in water hoeven te reageren. Een [[Brønstedzuurbrønstedzuur]] is daarmee een molecuul dat een proton kan doneren. Kort daarop werd het begrip door Lewis nog verder uitgebreid met stoffen die helemaal geen waterstof bevatten. Volgens Lewis was het accepteren van een elektronenpaar kenmerkend voor een zuur. Alle Arrheniuszuren en Brønstedzurenbrønstedzuren vallen ook onder deze definitie en zijn dus ook lewiszuren. Andersom geldt dat niet. Er zijn lewiszuren die geen Arrheniuszuren of Brønstedzuren zijn. Bekende voorbeelden hiervan zijn: [[aluminiumchloride]] (AlCl₃), [[zinkchloride]] (ZnCl₂), [[ijzer(III)chloride]] (FeCl₃) en [[boortrifluoride]] (BF₃).

Het eenvoudigst denkbare lewiszuur is het proton zelf (H⁺), maar dit is tegelijk ook een Brønstedzuurbrønstedzuur. Voor een reactievoorbeeld kan als lewisbase een [[oxide]]-ion (:O^2-) dienstdoen (het [[Vrij elektronenpaar|vrije elektronenpaar]] dat bij de reactie wordt afgestaan aan de proton is aangegeven met de twee puntjes). De covalente binding tussen het waterstofatoom en het [[Zuurstof (element)|zuurstofatoom]] wordt gevormd volgens:

Een voorbeeld van een lewiszuur dat geen Brønstedzuurbrønstedzuur is, is [[koolstofdioxide]] (CO₂). Koolstofdioxide reageert in het water met kleine hoeveelheden hydroxideionen die daarin aanwezig zijn. Daarbij wordt [[Waterstofcarbonaat|monowaterstofcarbonaat]] (HCO₃^-) gevormd: