Wikipedia

Endomembraansysteem: verschil tussen versies

Interactief door geschiedenis bladeren
← Oudere bewerkingNieuwere bewerking →
Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
VisueelWikitekst
k ontlinking
aanpassing
Regel 1:
[[Bestand:Endomembrane_system_diagram_en.svg|thumb|250px|Diagram van een endomembraansysteem]]
 
Het '''''endo''membraansysteem''' (de [[membraan#Biologie|membranen]] ''binnen'' een cel), is de verzameling van (door membranen omgeven) compartimenten of [[organellen]] binnen een [[Eukaryoot|eukaryote]] [[cel (biologie)|cel]]. Het geheel (de cel) wordt begrensd door een uit een [[fosfolipide]] dubbellaag gevormd [[celmembraan]]. De opdeling van de eukaryote cel in verschillende compartimenten zorgt voor een structurele en functionele scheiding van de verschillende biochemische [[pathwayReactiepad (biochemie)|pathwaybiochemische reactiepaden]]s en processen.
De intracellulaire, rondom de verschillende organellen gelegen membranen bevatten kanalen, transporteiwitten en 'pompen' om de [[metabolieten]] functioneel te verdelen tussen de verschillende celcomponenten. Daarnaast bevatten ze perifere en integrale [[membraaneiwit|eiwitten]] die verscheidene functies vervullen, onder andere in het [[Stofwisseling|celmetabolisme]].▼
 
▲De intracellulaire, rondom de verschillende organellen gelegen membranen bevatten kanalen, transporteiwitten en 'pompen' om de [[metabolietenmetaboliet]]en functioneel te verdelen tussen de verschillende celcomponenten. Daarnaast bevatten ze perifere en integrale [[membraaneiwit|eiwitten]] die verscheidene functies vervullen, onder andere in het [[Stofwisseling|celmetabolisme]].
[[Prokaryoten]] missen een endomembraansysteem en hebben dan ook geen [[organellen]].
 
==Onderdelen[[Prokaryoten]] vanmissen heteen endomembraansysteem== en hebben dan ook geen [[organel]]len.
 
Het [[celmembraan|plasmamembraan]] of ''plasmalemma'' scheidt de binnenzijde van de cel, het [[cytosol]] ([[biochemie]]) of [[cytoplasma]] ([[cytologie]]), af van het [[extracellulair]]e milieu. Het bestaat uit een enkele fosfolipide dubbellaag, en bevat onder meer [[signaalmolecuul|signaalmoleculen]] en [[receptor (biochemie)|receptoren]].▼
== Onderdelen van het endomembraansysteem ==
▲Het [[celmembraan|plasmamembraan]] of ''plasmalemma'' scheidt de binnenzijde van de cel, het [[cytosol]] ([[biochemie]]) of [[cytoplasma]] ([[cytologie]]), af van het [[extracellulair]]e milieu. Het plasmalemma bestaat uit een enkele fosfolipide dubbellaag, en bevat onder meer [[signaalmolecuul|signaalmoleculen]] en [[receptor (biochemie)|receptoren]].
 
De nucleus of [[celkern]], het sturende organel van de cel, wordt begrensd door een dubbele membraan, die sterk gereguleerde [[nucleaire pori]] bevat om onder meer [[Ribonucleïnezuur|RNA]] ([[mRNA]]) vanuit de celkern te exporteren naar het [[cytosol]], en [[proteïne|eiwitten]] te importeren naar het kern[[vaatholte|lumen]]. De celkern zelf bevat het [[Desoxyribonucleïnezuur|DNA]], naast verschillende klassen van 'structurele' (opbouwende) eiwitten, die de integriteit en schikking van het genetisch materiaal binnen de kern verzekeren.
 
Het [[vacuoom]] is de door [[Membraan#Biologie|membranen]] omgeven ruimte, een compartiment van bovengeschikt niveau, waarbinnen de overige organellen door continue deling en versmelting van hun membraanoppervlakken in nauw onderling contact staan. Het vacuoom omvat het [[endoplasmatisch reticulum]], het [[golgi-apparaat]], de [[Lysosoom|lysosomen]], de [[vacuole]]s en [[vesikel (cel)|vesikel]]s.
: Het [[endoplasmatisch reticulum]] (oftewel ER) wordt begrensd door een enkele membraan, en sluit op sommige plaatsen aan op de kern. Het zorgt voor de [[biosynthese|synthese]], modificatie en transport van eiwitten, vetten en suikers.▼
 
▲: Het [[endoplasmatisch reticulum]] (oftewel ER) wordt begrensd door een enkele membraan, en sluit op sommige plaatsen aan op de kern. Het zorgt voor de [[biosyntheseBiosynthese|synthese]], modificatie en transport van eiwitten, vetten en suikers.
: Het [[golgi-apparaat]] of golgicomplex zorgt voor verpakking en transport van eiwitten, suikers en vetten binnen de cel of naar het extracellulaire milieu.
 
: [[Lysosoom|Lysosomen]] worden begrensd door één membraan, zorgen voor de afbraak van celcomponenten (intracellulair verteringsapparaat), en bevatten dus verscheidene afbraakenzymes.
: [[Vacuole]]sn hebben een opslagfunctie binnen de cel, en nemen vooral bij planten een groot deel van het celvolume in. Ze beschermen de cel eveneens tegen schommelingen in [[pH]] en concentratieconcentraties van opgeloste stoffen.▼
 
== Endosymbionten ==▼
▲: [[Vacuole]]s hebben een opslagfunctie binnen de cel, en nemen vooral bij planten een groot deel van het celvolume in. Ze beschermen de cel eveneens tegen schommelingen in [[pH]] en concentratie.
[[Mitochondrion|Mitochondria]] en [[Bladgroenkorrel|chloroplastenplastide]]n (zoals [[bladgroenkorrel]]s) zijn volgens de [[endosymbiontentheorie]] in de loop van de evolutie verworven, van [[prokaryoten]] afstammende, [[organel]]len. De oorspronkelijke membranen van deze prokaryoten hebben een andere samenstelling dan die van de [[Eukaryoten|eukaryote]] gastheercellen.▼
 
▲==Endosymbionten==
▲[[Mitochondrion|Mitochondria]] en [[Bladgroenkorrel|chloroplasten]] zijn volgens de [[endosymbiontentheorie]] in de loop van de evolutie verworven, van [[prokaryoten]] afstammende, [[organel]]len. De oorspronkelijke membranen van deze prokaryoten hebben een andere samenstelling dan die van de [[Eukaryoten|eukaryote]] gastheercellen.
 
Mitochondria zorgen voor het [[stofwisseling|metabolisme]] en vorming van [[metaboliet|metabolische intermediairen]] in de [[Krebscyclus]]. Ze zorgen eveneens voor de [[celademhaling]] en vorming van [[Adenosinetrifosfaat|ATP]]. Ze worden begrensd door twee [[membraan#Biologie|membranen]].
 
[[Bladgroenkorrel|Chloroplasten (bladgroenkorrel)]] staan bij [[planten]] en verscheidene [[protozoa]] in voor de [[fotosynthese]], en vorming van metabole intermediairen. Ze bestaan uit 2 tot 4 afzonderlijke membranen.
 
Mitochondria en chloroplasten worden niet tot het endomembraansysteem gerekend.
Overgenomen van "https://nl.wikipedia.org/wiki/Endomembraansysteem"