Krijt (periode): verschil tussen versies

Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
Regel 23:
== Paleoklimaat ==
{{Zie hoofdartikel|Paleoklimaat}}
ga weg
Het klimaat was tijdens het Krijt wereldwijd over het algemeen een stuk warmer dan tegenwoordig. Twee keer koelde het klimaat desondanks duidelijk af, hoewel het nog steeds warmer bleef dan tegenwoordig. Gedurende het [[Berriasien]], de oudste tijdsnede van het Krijt, ging de wereldwijde temperatuurdaling die aan het einde van de Jura was ingezet door. Er is bewijs dat er sneeuwval voorkwam op hogere [[breedtegraad|breedtegraden]] en de [[Tropen (geografie)|tropen]] waren natter dan tijdens de Jura en Trias.<ref name="palaeos">{{en}}[https://web.archive.org/web/20101220223930/http://palaeos.com/Mesozoic/Cretaceous/Berriasian.html ''The Berrasian Age'' op www.palaeos.com]</ref> [[Gletsjer]]s kwamen waarschijnlijk alleen in [[hooggebergte]]n op hogere breedtegraden voor.
 
Aan het einde van het [[Berriasien]] werd het klimaat weer warm, een situatie die zou voortduren tot het einde van het Krijt.<ref name="palaeos"/> Het warme klimaat was het gevolg van de relatief grote hoeveelheid [[vulkanisme]], waardoor grote hoeveelheden van het [[broeikasgas]] [[kooldioxide|CO<sub>2</sub>]] in de atmosfeer terechtkwamen.
 
In tegenstelling tot tegenwoordig waren de oceanen tijdens het Krijt in de tropen verbonden door de ligging van de Tethysoceaan tussen Eurazië en Afrika en het uit elkaar bewegen van Noord- en Zuid-Amerika. In [[diepzeekern]]en van tropische breedtes zijn aanwijzingen gevonden dat het oppervlaktewater in de oceanen van het Krijt temperaturen tot 42[[Celsius|°C]] kon bereiken, 14 graden warmer dan tegenwoordig. Dieper in de oceaan lag de watertemperatuur tussen de 15 en 20&nbsp;°C.<ref>Bice ''et al'' 2006; Skinner & Porter 1995, p. 557</ref> Het oceaanwater was in het Krijt ook tot hoge breedtegraden zeer warm. Fossielen van plantensoorten die een warm klimaat nodig hebben zijn gevonden in [[Alaska]] en [[Groenland]], terwijl fossielen van dinosauriërs (reptielen, gewend aan warmere klimaten) tot 15° van de toenmalige zuidpool gevonden zijn.<ref>Stanley 1999, p. 480-482</ref>
 
[[Bestand:Cliffs of Dover.jpg|thumb|De kliffen van [[Dover (Engeland)|Dover]] zijn opgebouwd uit krijtgesteente.]]
Omdat de temperatuurgradiënt tussen de hogere en lagere breedtegraden tijdens het Krijt kleiner was, waren de winden tussen noord en zuid ook minder sterk. De [[Opwelling (oceanografie)|opwelling]] die de stroming in de oceanen aandrijft was daardoor ook minder en zeestromingen moeten daarom vooral in het midden van het Krijt minder sterk zijn geweest dan tegenwoordig.
 
In de laatste etage in het Krijt, het [[Maastrichtien]], is een duidelijke verandering in de [[Zuurstof (element)|zuurstof]]- en [[koolstof]]isotopen in fossiel [[plankton]] gemeten. Dit wordt verklaard door een verandering in de belangrijkste zeestromingen. Men neemt aan dat het klimaat koeler werd en het zeeniveau daalde, waardoor de Tethysoceaan tussen Afrika en Europa ondieper werd daardoor begonnen planten te groeien en konden etenswaren gemaakt worden, bijvoorbeeld brood, kaas en nog vele anderen
 
== Gesteenten uit het Krijt ==