Omgrenzingsprofiel: verschil tussen versies

Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
k typo
Regel 12:
 
==== Gebruik ====
Het omgrenzingsprofiel is een profiel waarbinnen een spoorvoertuig zich te allen tijde moet bevinden. Door verschillende beperkende factoren worden de daadwerkelijkdaadwerkelijke maten van het voertuig verder beperkt. Het gaat dan om bogen in zowel het horizontale als het verticale vlak en beweging van het voertuig als gevolg van onder andere de vering. Om deze maten te kunnen uitrekenen heeft men referentieprofielen opgesteld, aan de hand waarvan men met allerlei formules het maximum constructieprofiel kan uitrekenen. De grootte hiervan varieert in de lengte van het voertuig, als gevolg van de afstand tot het draaipunt. Omdat dit niet praktisch is bij de bouw, houdt men uiteindelijk een effectief constructieprofiel over, waarvan de breedte van de [[bak (trein)|bak]] bepaald wordt door de kleinste breedte van het maximum constructieprofiel binnen de draaipunten. Het uiteinde van het voertuig loopt vaak een klein beetje taps toe als gevolg van het maximum constructieprofiel.
 
In sommige gevallen kennen profielen nog extra lijnen die gelden voor specifieke delen van een trein. Zo kennen schoorstenen van stoomtreinen soms kleinere maximumhoogtes in verband met de uitstoot van rook. Elektrische voertuigen kennen een extra beperking voor stroomvoerende delen. Dit in verband met de benodigde isolatieafstand voor niet omklede metalen onderdelen op het dak van een (tractie)voertuig waarop hoogspanning staat, zoals de reserve stroomafnemerreservestroomafnemer.
 
Een stap groter is het profiel van vrije ruimte (PVR), dat bij de bouw van een spoorweg gebruikt wordt als maat waarbinnen zich niets mag bevinden (behalve de trein zelf). Alle installaties zoals perrons, bovenleidingpalen en seinen moet buiten dit profiel liggen. Het PVR kent in andere landen nog een onderverdeling, er is dan een iets kleiner profiel beschikbaar voor vaste installaties naast het spoor (beladingsinstallaties e.d.) en in het grotere PVR zitten daarnaast ook ruimtes om langs de trein te lopen (voor noodgevallen en personeel).
Regel 26:
Bij gebruik van het statische referentieprofiel worden niet alle bewegingen van het voertuig uitgerekend, maar worden voor een aantal variabelen vaste waarden gekozen. Hierdoor is de berekening eenvoudig, maar wordt de beschikbare ruimte niet optimaal benut. De kinematische methode houd wel rekening met een aantal bewegingsmogelijkheden (ongunstige stand van de assen, zijdelingse speling van spoor en voertuig, enzovoort), waardoor de maximaal toelaatbare maten nauwkeurig berekend kunnen worden.<ref name="2006/861/EC">{{Citeer web | url = http://new.eur-lex.europa.eu/legal-content/NL/TXT/?uri=CELEX:02006D0861-20130124 | titel = TSI CR WAG; 02006D0861-20130124; Europese regelgeving voor interoperabiliteit ten aanzien van rollend materieel, omgrenzingsprofielen in Annex C | bezochtdatum = 5 januari 2014 | uitgever = EUR-Lex| taal = nl}}</ref><ref name="EN 15273-1:2009">{{Citeer web | url = http://www.doc88.com/p-242584285597.html | titel = BS EN 15273-1:2009 Railway applications — Gauges; Part 1: General — Common rules for infrastructure and rolling stock| bezochtdatum = 08 februari 2013 | auteur = BSi | uitgever = | taal = en}}</ref><ref name="EN 15273-2:2009">{{Citeer web | url = http://www.doc88.com/p-632427361102.html | titel = BS EN 15273-2:2009 Railway applications — Gauges; Part 2: Rolling stock gauges| bezochtdatum = 08 februari 2013 | auteur = BSi | uitgever = | taal = en}}</ref>
 
==== Overzicht soortenvan profielenprofielsoorten ====
Het bovenstaande verhaal geeft dan van klein naar groot:
* Effectief constructieprofiel
Regel 41:
Tegenwoordig staat op nieuwe of gereviseerde [[goederenwagen]]s vaak een aanduiding binnen welk omgrenzingsprofiel de afmetingen van de wagen vallen. Hierbij staat de de naam van het profiel (bijvoorbeeld G1 of GA) in een omlijning die een omgrenzingsprofiel of een laadmal moet voorstellen. Deze staat op zijn beurt links in een rechthoek.<ref name="2006/861/EC" />
{{Dubbele afbeelding|left|GattungsZeichenDampflokBR74.jpg|120|GattungsZeichenBR01.jpg|120}}
 
==== Stoomlocomotieven ====
Bij het zogenoemde ''Betriebsgattungszeichen'' van de voormalige [[Deutsche Reichsbahn]] is er ook een aanduiding voor overschrijding van het omgrenzingsprofiel. Een driehoek betekent dat er delen van de stoomlocomotief buiten het omgrenzingsprofiel steken,; indien dit alleen een afneembaar stuk van de schoorsteen betreft staat er een balk boven de driehoek, zie ook afbeeldingen links.
 
=== Geschiedenis ===
Op [[1 januari]] [[1914]] is er een standaardprofiel voor Europa ingevoerd. In de periode daarvoor werd voor internationaal verkeer veelal het Franse omgrenzingsprofiel aangehouden, omdat dat het kleinste profiel was van het Europese continent. Het nieuw gedefinieerde (statische) standaardprofiel had de naam passe-partout international (PPI), maar werd ook vaak het Bernse profiel genoemd, naar de plaats van de conferentie waarop men hiertoe besloot. Het wordt tegenwoordig nog steeds veelvuldig gebruikt, vaak aangeduid als G1 of als [[Union internationale des chemins de fer|UIC]]&nbsp;505-1, wat de naam is van het document waarin deze volgens de kinematische rekenmethode gedefinieerd staat.
Later zijn in aanvulling hierop in UIC leaflet&nbsp;506 nog meer profielen vastgesteld, voornamelijk bedoeld voor (grensoverschrijdend) vervoer van [[Container (kist)|containers]]. Deze zijn een klein stukje hoger (40&nbsp;mm) en hebben een steeds hoekiger wordend dak. Een deel van deze profielen (GB1 en GB2) zijnis specifiek bestemd voor het vervoer van [[wissellaadbak]]ken en opleggers, dit type vervoer vereist een nog grotere hoekhoogte.
 
Dan zijn er nog twee internationale profielen, die weer enkele decimeters hoger zijn dan de rest. Het G2 -profiel heeft duidelijk afgeschuinde kanten, met als gevolg dat de hoeken van het profielen groter dan GA er buiten vallen. Het GC -profiel heeft bijna rechte zijkanten, met als gevolg dat alle voorgenoemde profielen er binnen vallen. Tevens is de de Europese standaard voor nieuw te bouwen spoorlijnen. In de praktijk wordt dit profiel nog niet toegepast op spoorvoertuigen, omdat nog niet voldoende spoorlijnen aan dit profiel voldoen.
 
Alle omgrenzingsprofielen die gebruikt worden voor internationaal vervoer (G1, GA, GB, GB1, GC en G2) hebben tot 3.2503250&nbsp;mm een gelijke vorm als G1, daarboven hebben ze een steeds hoekiger wordend dak. Er bestaatbestaan daarnaast ook nog verschillende profielen die alleen een afwijkende vorm van de onderkant specificeren.<ref name="2006/861/EC"/>
 
Welk omgrenzingsprofiel een trein mag hebben is afhankelijk van de te rijden route. Per spoorlijn en in enkele gevallen per spoor, is vastgelegd wat het maximum toelaatbare omgrenzingsprofiel is. Veel landen kennen naast de internationale profielen ook nog een eigen omgrenzingsprofielen, die meestal een aantal internationale profielen omsluiten. Daarbij is het mogelijk dat een spoorlijn meerdere profielen toelaat die niet binnen elkaars maten vallen.
Regel 56 ⟶ 57:
=== Overzicht internationale referentieprofielen ===
==== UIC / TSI====
De huidige internationale profielen zijn van de [[Union internationale des chemins de fer|UIC]] en staan gedefinieerd in UIC&nbsp;-leaflets 505 en 506. Europese omgrenzingsprofielen zijn afgeleid van de UIC&nbsp;-leaflets, bij het opstellen van de [[Technische Specificaties voor Interoperabiliteit]] (TSI) door het [[Europees Spoorwegbureau]] van de [[EU]].<ref name="2006/861/EC"/><ref>{{Citeer web | url = http://eur-lex.europa.eu/LexUriServ/LexUriServ.do?uri=OJ:L:2002:245:0402:0506:EN:PDF TSI (2002/735/EC) | titel = Europese regelgeving voor interoperabiliteit van rollend materieel, omgrenzingsprofielen in Annex G | bezochtdatum = 8 februari 2014 | auteur = | uitgever = EUR-Lex | taal = en}}</ref> Deze zijn ook terug te vinden in de Europese Norm nr.&nbsp;15273.<ref name="EN 15273-1:2009"/><ref name="EN 15273-2:2009"/>
 
Voor een deel staan deze (statische) omgrenzingsprofielen, samen met een groot aantal nationale profielen, ook gedefinieerd in internationale afspraken over goederenvervoer op het Europese vasteland, dit zijn de zogenoemde [[Regolamento Internazionale dei Veicoli|Regolamento Internazionale dei Veicoli]] (RIV)]].<ref name="RIV Tabellen">{{Citeer web | url = http://www.rail.dbschenker.de/rail-deutschland-de/products_services/additional_services/ladungssicherung/loading_guidelines_of_ss/loading_guidelines.html | titel = Verladerichtlinien der DB Schenker Rail AG (UIC - Verladerichtlinien); Tafel 1 Sammlung der Lademasse | bezochtdatum = 6 oktober 2015 | auteur = | uitgever = | datum = 1 juli 2014 | taal = de}}</ref>
 
{| class="wikitable"
Regel 123 ⟶ 124:
| align='center'| GIS2 || align='center'| GIC2 ||voertuigen die niet geheuveld mogen worden ||
|-
| align='center'| - || align='center'| GIC3 || lagevloerwagens v/dvan de [[Rollende Landstraße]] ||
|}
 
Regel 362 ⟶ 363:
 
==== Luxemburg ====
Luxemburg kent een tweedeling in het netwerk wat omgrenzingsprofielen betreft. Op de [[spoorlijn Luxemburg - Troisvierges]] en de daarvanaftakkendedaarvan aftakkende lijnen is het GA-profiel en het nationale profiel (welkedat gelijk is aan G2) toegelaten. Op alle andere lijnen in het land (vanaf de hoofdstad opzijnaar enhet naaroosten, westen en onderenzuiden) is daarnaast ook het GB-profiel toegelaten.<ref>{{Citeer web | url = http://www.mt.public.lu/ministere/services/direction_chemins_fer/ACF/Document_reference/index.html | titel = Luxembourg railway network statement 2014; Version 2.02 | bezochtdatum = 8 februari 2014 | auteur = Administration des Chemins de Fer | uitgever = | taal = en}}</ref>
 
==== Groot-Brittannië ====
Groot-Brittannië heeft wel de [[normaalspoor|standaardspoorwijdte]] van 1.4351435&nbsp;mm, maar op de meeste lijnen een veel smaller omgrenzingsprofiel, genaamd W6a. Zo mag het materieel maximaal 2.8202820&nbsp;mm breed en 3.9653965&nbsp;mm hoog zijn. Door de beperkte hoogte kunnen in Groot-Brittannië geen [[dubbeldekstrein]]en rijden. De [[High Speed 1]], de [[hogesnelheidslijn]] tussen de [[Kanaaltunnel]] en [[Londen]], is wel geschikt voor het continentaal-Europese GC-profiel. Op een klein aantal lijnen zijn andere profielen in gebruik:
*W8: staat standaardcontainers van 2,6&nbsp;m breed toe op standaard vrachtwagons.
*W9: staat 2,9&nbsp;m hoge ''Hi-Cube'' containers toe op [[Megafret]] wagons, evenals (2,5&nbsp;m brede) ''Euro''&nbsp;containers.
Regel 377 ⟶ 378:
 
==== Zwitserland ====
Zwitserse regelgeving ten aanzien van de spoorwegen staat in de ''Ausführungsbestimmung zur Eisenbahnverordnung'' (AB-EBV). Hierin staan ook de omgrenzingprofielen (''Bezugslinie'') en het profiel van vrije ruimte (PVR) met en zonder veiligheidsruimtes (''Lichtraumprofil'' respectievelijk ''Grenzlinie der festen Anlagen''). AlleenAlle kennen ze een opdeling in een onderste gedeelte, een bovenste gedeelte en een ruimte voor de stroomafnemer, aangeduid met een letter (O, B en&nbsp; S). Elk deel kantkent op haar beurt weer meerdere varianten voor verschillende toepassingen, aangeduid met een cijfer.<ref>{{Citeer web | url = http://www.bav.admin.ch/grundlagen/03514/03533/03614/index.html?lang=de | titel = Ausführungsbestimmung zur Eisenbahnverordnung (AB-EBV), geldig vanaf 01-01-2012 | bezochtdatum = 25 januari 2014 | auteur = Bundesamt für Verkehr (BAV) | uitgever = | taal = de}}</ref><ref>{{Citeer web | url = http://www.sbb.ch/sbb-konzern/sbb-als-geschaeftspartnerin/angebote-fuer-evus/onestopshop/grundlagen-netzzugang.html#allgemeine_nutzungsb | titel = R I-30111 AB FDV Infrastruktur (Ausführungsbestimmungen zu den Fahrdienstvorschriften) | bezochtdatum = 25 januari 2014 | auteur = SBB CFF FFS | uitgever = | taal = de}}</ref>
 
===== Bovenkant =====
Regel 395 ⟶ 396:
 
===== Stroomafnemer =====
De onderstaande tabel geeft de verschillende profielen van vrije ruimte voor de stroomafnemer en de bovenleiding weer. Als omgrenzingsprofielen (ten behoeve van voertuigconstructie) refereert AB-EBV&nbsp;S1 naar een stroomafnemerbreedte van 1.3201320&nbsp;mm, dit was de vroegere standaard, maar die is niet overal meer toegelaten en wordt eigenlijk alleen nog maar gebruikt voor museumvoertuigen.
 
{| class="wikitable" width="80%"
! Naam !! Max. breedte<br />stroomafnemer !! Gebruik !! Opmerkingen
|-
| align='center'| AB-EBV&nbsp;S1 || align='center'| 1.450&nbsp;mm || Bestaande situaties. ||
|-
| align='center'| AB-EBV&nbsp;S2 || align='center'| 1.450&nbsp;mm || Nieuwbouw en aanpassingen aan bestaande situaties. ||
|-
| align='center'| AB-EBV&nbsp;S3 || align='center'| 1.600&nbsp;mm || Nieuw-Nieuwe en verbouw baanvakkenverbouwbaanvakken met snelheden hoger dan 160&nbsp;km/h.<br />Nieuwbouw Noord-Zuid transitverbindingen Basel-Chiasso (Gotthard) en Basel-Iselle (Lötschberg en Simplon) || ''Europawippe'' (Europees compromis)<br />o.a. in [[Gotthard-basistunnel]]
|-
| align='center'| AB-EBV&nbsp;S4 || align='center'| 1.950&nbsp;mm || Voor baanvakken met tractievoertuigen die gebruikmaken van 1.9501950&nbsp;mm brede stroomafnemer. || o.a onderlangs de [[Bodenmeer|Bodensee]]
|}
 
Regel 522 ⟶ 523:
 
=== Metro ===
De omgrenzingsprofielen van metro's zijn zeer uiteenlopend. Zo zijn de [[Véhicule Automatique Léger|VAL]]-voertuigen nauwelijks breder dan twee meter, terwijl de [[Amsterdamse metro]] een omgrenzingsprofiel heeft van 3 meter. Bij de [[metro van Berlijn]] worden twee verschillende profielen gebruikt. Op de vier oudste lijnen is het materieel niet breder dan 2,35  m en op de andere vijf lijnen mag het materieel maximaal 2,65  m breed zijn.
 
=== Overzichtstabel ===