Knut Hamsun: verschil tussen versies

 

== Figuren in het werk van Hamsun ==

De (meestal mannelijke) hoofdfiguren in het werk van Hamsun hebben wat genoemd kan worden '[[übermensch]]'-achtige trekken: ze representeren wat [[Nietzsche]] eens de vier [[kardinale deugden]] heeft genoemd: inzicht, [[moed]], [[mededogen]] en [[eenzaamheid]].

 

 

== Hamsun en het nazisme ==

Tijdens de [[Tweede Wereldoorlog]] steunde Hamsun de pro-[[nazi]]regering van [[Vidkun Quisling]], wat zijn bijzondere reputatie danig aantastte. In mei 1943 bezocht hij [[Joseph Goebbels]] en schonk deze zijn bij de Nobelprijs behorende medaille. Een maan later had hij op de [[Berghof (Duitsland)|Berghof]] een ontmoeting met [[Adolf Hitler]] en verzocht hij hem om [[Josef Terboven]] af te zetten als Noorse Reichskommissar. Veel is geschreven over het waarom van deze pro-nazistische opstelling van Hamsun, maar ook zijn belangrijkste biografen (Ferguson, Sletten Kolloen) geven toe nauwelijks tot een bevredigende verklaring te komen. Oorzaken worden gezocht in de anti-modernistische en anti-Engelse houding van Hamsun (deels overblijfsel van zijn verblijf als jongeman in de Verenigde Staten). Ook wordt gewezen op zijn sympathie voor het [[Blut und Boden]]-denken en zijn grote succes als schrijver in Duitsland, maar dit alles lijkt niet afdoende. Werkelijke redenen lijken verborgen te liggen in de ontoegankelijke, “leugenachtige”, ijdele en vooral dwarse provocerende persoonlijkheid van Hamsun zelf. Bij vlagen lijkt die zicht soms in zijn werk te openbaren, vanuit een diep inlevingsvermogen in zijn eigen psyche, maar zelfs dan zijn zijn keuzes niet te voorspellen, net zo min als bij de meeste van zijn hoofdpersonages. Volgens Hamsuns biograaf Ferguson is de kern van het probleem dat je bij Hamsun nooit weet wat waar is of wat niet, wat hij meent of wat hij niet meent. Vaak bleek Hamsun dat van zichzelf nog niet eens te weten. Ooit gaf hij aan zich nauwelijks meer te herinneren wat hij nu "geleefd" had en wat er in zijn boeken was gebeurd. Vaak nam hij ook gewoon een standpunt in om zich dwars tegenover iemand op te stellen, los van wat hij er misschien werkelijk van vond. Hij poseert voortdurend. Ook rondom zijn opstelling in de oorlog kan zoiets volgens Ferguson aan de hand zijn geweest.

 

 

== De invloed van Hamsun ==

De invloed van Hamsun op de wereldliteratuur is enorm geweest, vergelijkbaar met die van negentiende-eeuwse literaire grootheden als [[Fjodor Dostojevski|Dostojevski]] en [[Henrik Ibsen|Ibsen]]. Grote toonaangevende schrijvers uit de 20e eeuw namen hem tot belangrijk voorbeeld, zoals [[James Joyce]] ('stream of consciousness'), [[Thomas Mann]], [[Isaac Bashevis Singer]], [[Franz Kafka]], [[Anatole France (schrijver)|Anatole France]], [[Ernest Hemingway]], [[Hermann Hesse]] en [[Henry Miller]]. Henry Miller noemde in zijn autobiografische ''The books of my life'' ''Mysteriën'' bij de drie beste, voor hem als persoon meest bepalende boeken die hij ooit had gelezen. Met name het vroege werk van Hamsun doet meer dan een eeuw later nog steeds onvoorstelbaar modern aan en was in de tijd dat het geschreven werd vrijwel zonder precedent. Door sommigen wordt Hamsun dan ook wel de eerste moderne schrijver genoemd. Thomas Mann gaf zelfs na de oorlog nog aan dat de Nobelprijs nooit naar iemand was gegaan die hem meer verdiend had dan Hamsun.

 

* ''Et gjensyn'' (1878)

* ''Bjørger'' (1878)

* ''Fra det moderne Amerikas Aandsliv'' (1879), artikelen

* ''Sult'' (1890)<br />[[Honger (roman)|Honger]]

* ''Mysterier'' (1892)<br />[[Mysteriën (roman)|Mysteriën]]

* ''Redaktør Lynge'' (1893)<br />[[Redacteur Lynge]]

* ''Ny Jord'' (1893)<br />[[Nieuwe aarde (roman)|Nieuwe aarde]]

* ''[[Dronning Tamara]]'' (1903), drama

* ''Sværmere'' (1904)<br />[[Dwepers (roman)|Dwepers]]

* ''Det vilde Kor'' (1904), gedichten

* ''Stridende Liv'' (1905), verhalen<br />[[Strijdend leven]]