Roltrap: verschil tussen versies

Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
Geen bewerkingssamenvatting
Regel 1:
[[Bestand:Fahrtreppe mit Absatz.jpg|thumbminiatuur|Roltrappen in [[Wenen]]]]
Een '''roltrap''' is een diagonaal transportsysteem, bestaande uit een [[trap (gebouw)|trap]] met omhoog- of omlaagschuivende treden. De treden hebben onderaan wieltjes die over een rail in lusvorm lopen. De meeste roltrappen hebben twee meebewegende handleuningen in dezelfde richting, de zogenaamde leuningbanden. De snelheid van de meebewegende leuningbanden wordt doorgaans om veiligheidsredenen iets sneller ingesteld dan de roltrap zelf. Men wordt op die manier immers naar voor getrokken in plaats van naar achter indien er een kleine [[Speling (techniek)|speling]] zou zitten op de omloopsnelheid van de leuningen.
 
==Geschiedenis==
[[Bestand:Illustration of revolving stairs (U.S. Patent 25,076 issued to Nathan Ames, 9 August 1859).jpg|thumbminiatuur|Nathan Ames vroeg in 1899 patent op zijn roltrap aan (U.S. Patent 25076)]]
 
[[Charles Seeberger]] kocht een patent uit 1892 van George A. Wheeler, die geen kans zag zijn ontwerp voor een roltrap te realiseren. Seeberger verbeterde het plan en hij was de maker van de eerste roltrap, die hij installeerde als een attractie op [[Coney Island (New York)|Coney Island]] in [[New York (stad)|New York]] in 1896. Hij werkte bij de [[Otis Elevator Company]], die de eerste commerciële roltrap produceerde voor de [[Exposition Universelle (1900)|wereldtentoonstelling van 1900]] in [[Parijs]]. De Amerikaanse uitvinder [[Nathan Ames]] vroeg in 1859 patent aan<!-- en verwierf dit in 1899-->.
 
==Roltrappen in Nederland==
De eerste roltrap in [[Nederland]] werd in [[1926]] in [[De Bijenkorf (Den Haag)|het gebouw]] van [[De Bijenkorf (warenhuis)|De Bijenkorf]] aan de Grote Marktstraat in [[Den Haag]] geïnstalleerd door de fa. Fred. Stieltjes uit Amsterdam-Noord, vertegenwoordiger in Nederland van Otis. Op 20 maart 1926 meldde de Bijenkorf in een grote advertentie die in verschillende kranten werd afgedrukt: "Voor de communicatie tusschen de vijf étages dienen vier ruime personenlifen en vier goederenliften, een roltrap (escalier roulant), de eerste in ons land, is in staat 4000 personen per uur te vervoeren."<ref>[http://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010010223:mpeg21:a0062 Voor de opening], ''Het Vaderland'', 20 maart 1926, p. 12</ref>
 
Deze ''escalier roulant'' zorgde voor een sensatie. Op 10 april 1926, veertien dagen nadat de Bijenkorf in Den Haag was geopend, schreef de ''Leeuwarder Courant'', in de rubriek Haagsche Brieven, een stukje onder de kop ‘Bijenkorf-koorts’. Er waren allerlei luxe artikelen in deze winkel te koop, meldde de Haagse correspondent, "maar ook voor het kinderlijk gemoed is er te genieten. Een belangrijke attractie is de roltrap. Daar wil iedereen eens mee gereden hebben. Daar wordt gedrongen. Een groot kermisvermaak. Het wordt nog als genoeglijkheid beschouwd, moet nog de periode doormaken die de pont over het Y gehad heeft in Amsterdam in de eerste dagen, toen de vaart vrij was en de schoolkinderen er een spelletje van maakten. Daar moeten we hier nog grootsteedsch voor worden, omdat dat ding als iets nuttigs en niet als vermaak te gebruiken."<ref>[http://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010603667:mpeg21:p005 Haagsche Brieven], ''Leeuwarder courant'', 10 april 1926, p. 10</ref>
Regel 17:
 
==Gedragsregels==
De roltrap is ontworpen om in dezelfde tijd een groter aantal mensen van de ene naar de andere verdieping te brengen. Wanneer de meeste mensen echter stilstaan, worden er juist minder mensen vervoerd dan met een vaste trap. Daarom wordt bijvoorbeeld in de [[Metro van Londen|Londense metro]] stilstaande passagiers verzocht om rechts op de trede te gaan staan, waardoor anderen hen links kunnen passeren (''Stand on right, walk on left''). Onderzoek hiernaar toonde aan dat het niet altijd de meest efficienteefficiënte manier is.<ref name=":0">{{Citeer web|url=http://nos.nl/op3/artikel/2081441-rechts-staan-links-gaan-zo-efficient-is-die-britse-methode-niet.html|titel=Rechts staan, links gaan: zo efficiënt is die Britse methode niet|bezochtdatum=2017-02-28|taal=nl}}</ref>. In Nederland houdt [[ProRail]] op de [[Spoorwegstation|treinstations]] vast aan hetzelfde principe: "rechts staan, links gaan." <ref name=":0" />
 
==Varianten==
[[Bestand:Spiral escalator.jpg|thumbminiatuur|Wentelroltrap in winkelcentrum Times Square in [[Hongkong]]]]
Zeldzamer dan rechte roltrappen zijn spiraalvormige wentelroltrappen, waarvan de eerste werd ontworpen door de Amerikaanse uitvinder Jesse Reno (1861-1947) voor het metrostation [[Holloway Road (metrostation)|Holloway Road]] in Londen in 1906.
 
Regel 30:
 
{{Appendix}}
 
{{Commons|Escalator}}