Jan Wils (architect): verschil tussen versies

Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
Geen bewerkingssamenvatting
Regel 17:
| prijzen =
}}
'''Jan Wils''' ([[Alkmaar (Nederland)|Alkmaar]], [[22 februari]] [[1891]] - [[Den Haag]]<ref>Van Bergeijk (2007): p. 143.</ref>, [[11 februari]] [[1972]]) was een [[Nederland]]s [[architect]], bekend vanwege zijn kortstondige lidmaatschap van [[De Stijl]] en als ontwerper van het [[Olympisch Stadion (Amsterdam)|Olympisch Stadion]] in [[Amsterdam]]. Voor dit ontwerp won hij bij het onderdeel [[Kunstwedstrijden op de Olympische Zomerspelen 1928|kunstwedstrijden]] de gouden medaille op de [[Olympische Zomerspelen 1928|Olympische Spelen]] in Amsterdam. Hij was een groot bewonderaar van de Amerikaanse architect [[Frank Lloyd Wright]] en het moderne Amerikaanse leven, wat resulteerde in een aantal appartementencomplexen, waaronder woningbouwcomplex [[Papaverhof|Daal en Berg]], die tegenwoordig aangeduid worden met de term [[Nieuwe Haagse School (bouwstijl)|Nieuwe Haagse School]]. Ook was hij zeer actief in het verenigingsleven en schreef hij voor verschillende kranten en architectuurtijdschriften.
 
==Levensloop==
Regel 93:
{{Clearleft}}
 
===‘Gebouwen''Gebouwen en terreinen voor gymnastiek, spel en sport’sport''===
[[Bestand:Olympic Stadium Amsterdam 1928 (large).jpg|thumb|''[[Olympisch Stadion (Amsterdam)|Olympisch Stadion]], Amsterdam.'' 1926-1928.]]
[[Bestand:Huldiging Wils Stedelijk Museum 30 juli 1928.jpg|thumb|''Huldiging van Jan Wils''. 30 juli 1928.]]
Regel 160:
Wils overleed in [[1972]] op tachtigjarige leeftijd in zijn flat in [[Voorburg (Zuid-Holland)|Voorburg]]. Hoewel hij tot zijn dood nog steeds een gevraagd architect was, werd zijn overlijden nauwelijks door de architectuurwereld opgemerkt.<ref>Van Bergeijk (2007): pp. 135, 142.</ref>
 
== Ontwerpen (selectie) ==
==Overzicht van de belangrijkste publicaties en ontwerpen van Wils==
===Belangrijkste publicaties===
{{Zie ook|Zie voor een compleet overzicht van de publicaties van Wils het artikel [[s:Jan Wils|Jan Wils]] op [[Wikisource]].}}
 
====Over zijn theorie====
*''Het Woonhuis'' [2 delen], Amsterdam, Elsevier, 1922-1923.
*''Gebouwen en terreinen voor gymnastiek, spel en sport'' [samen met P.W. Scharroo], Amsterdam: Ahrend, [ca. 1925].
*‘Tuinsteden [1]’, ''De Opmerker'', 52e jaargang, nummer 18 (5 mei 1917): pp.&nbsp;137–139. <small>Zie [http://libserv.tudelft.nl/tresor/books/Architectuur/De_Opmerker/dvd3/mm0_0007/mm0_0052.jpg] en [http://libserv.tudelft.nl/tresor/books/Architectuur/De_Opmerker/dvd3/mm0_0007/mm0_0053.jpg].</small>
*‘Tuinsteden [2]’, ''De Opmerker'', 52e jaargang, nummer 20 (19 mei 1917): pp.&nbsp;154–155. <small>Zie [http://libserv.tudelft.nl/tresor/books/Architectuur/De_Opmerker/dvd3/mm0_0007/mm0_005b.jpg].</small>
*‘Tuinsteden [3]’, ''De Opmerker'', 52e jaargang, nummer 21 (26 mei 1917): pp.&nbsp;161–164. <small>Zie [http://libserv.tudelft.nl/tresor/books/Architectuur/De_Opmerker/dvd3/mm0_0007/mm0_005e.jpg], [http://libserv.tudelft.nl/tresor/books/Architectuur/De_Opmerker/dvd3/mm0_0007/mm0_005f.jpg] en [http://libserv.tudelft.nl/tresor/books/Architectuur/De_Opmerker/dvd3/mm0_0007/mm0_0060.jpg].</small>
*‘Tuinsteden [4]’, ''De Opmerker'', 52e jaargang, nummer 22 (2 juni 1917): pp.&nbsp;169–170. <small>Zie [http://libserv.tudelft.nl/tresor/books/Architectuur/De_Opmerker/dvd3/mm0_0007/mm0_0062.jpg] en [http://libserv.tudelft.nl/tresor/books/Architectuur/De_Opmerker/dvd3/mm0_0007/mm0_0063.jpg].</small>
*‘Tuinsteden [5]’, ''De Opmerker'', 52e jaargang, nummer 25 (23 juni 1917): pp.&nbsp;193–197. <small>Zie [http://libserv.tudelft.nl/tresor/books/Architectuur/De_Opmerker/dvd3/mm0_0007/mm0_006e.jpg], [http://libserv.tudelft.nl/tresor/books/Architectuur/De_Opmerker/dvd3/mm0_0007/mm0_006f.jpg] en [http://libserv.tudelft.nl/tresor/books/Architectuur/De_Opmerker/dvd3/mm0_0007/mm0_0070.jpg].</small>
*‘De nieuwe bouwkunst’, ''De Stijl'', 1e jaargang, nummer 3 (januari 1918): pp.&nbsp;31–33. <small>Zie [http://sdrc.lib.uiowa.edu/dada/De_Stijl/001/003/pages/031.htm Digital Dada Library].</small>
*‘De zorg voor het stadsbeeld’, ''Centraalblad der bouwbedrijven voor Nederland en koloniën'', nummer 14 (1918): pp.&nbsp;106–109.
*‘De machine in de kunst’, ''Centraalblad der bouwbedrijven voor Nederland en koloniën'', nummer 34 (1918): pp.&nbsp;265–268.
*‘Symmetrie en kultuur’, ''De Stijl'', 1e jaargang, nummer 12 (oktober 1918): pp.&nbsp;137–140. <small>Zie [http://sdrc.lib.uiowa.edu/dada/De_Stijl/001/012/pages/137.htm Digital Dada Library].</small>
*‘De nieuwe tijd’, ''Wendingen'', 2e jaargang, nummer 6 (juni 1919): pp.&nbsp;14–17. <small>Zie [http://libserv.tudelft.nl/tresor/books/Architectuur/Wendingen/dvd4/mm0_0005/mm0_0144.jpg] en [http://libserv.tudelft.nl/tresor/books/Architectuur/Wendingen/dvd4/mm0_0005/mm0_0145.jpg].</small>
*"De nieuwe woning", in: Herman van Bergeijk (2007) ''Jan Wils. De Stijl en verder'', Rotterdam: Uitgeverij 010, pp.&nbsp;225–232.
*‘De bouwkunst van dezen tijd’, ''De Delver'', VII, nummer 2 (1933-1934): pp.&nbsp;17–22.
*‘Van Woningbouwbedrijf naar Woningbouwindustrie’, ''Polytechnisch Tijdschrift'', nummer 20/21 (1946): pp.&nbsp;19b-21b.
 
====Over zijn werk====
*‘Auto-garage in Alkmaar’, ''Bouwkundig Weekblad'', 34e jaargang, nummer 11 (14 maart 1914): pp.&nbsp;125–127. <small>Zie [http://www.library.tudelft.nl/tresor/books/Architectuur/Bouwkundig_weekblad/dvd7/mm0_0003/mm0_0054.jpg] en [http://www.library.tudelft.nl/tresor/books/Architectuur/Bouwkundig_weekblad/dvd7/mm0_0003/mm0_0055.jpg].</small>
*‘Woninggroep „Daal en Berg” ’s-Gravenhage’, ''Bouwkundig Weekblad'', 43e jaargang, nummer 47 (25 november 1922): pp.&nbsp;458–463. <small>Zie [http://libserv.tudelft.nl/tresor/books/Architectuur/Bouwkundig_weekblad/dvd7/mm0_0007/mm0_01a4.jpg], [http://libserv.tudelft.nl/tresor/books/Architectuur/Bouwkundig_weekblad/dvd7/mm0_0007/mm0_01a5.jpg] en [http://libserv.tudelft.nl/tresor/books/Architectuur/Bouwkundig_weekblad/dvd7/mm0_0007/mm0_01a6.jpg].</small>
*‘Het Olympisch Stadion te Amsterdam’ [samen met P.W. Scharroo], ''Het Bouwbedrijf'', nummer 13 (1927): pp.&nbsp;291–301.
*‘Het City-Theater te Amsterdam’, ''Bouwkundig Weekblad Architectura'', [57e jaargang], nummer 15 (11 april 1936): pp.&nbsp;165–173. <small>Zie [http://libserv.tudelft.nl/tresor/books/Architectuur/Bouwkundig_weekblad_Architectura/dvd8/mm0_0007/mm0_0061.jpg], [http://libserv.tudelft.nl/tresor/books/Architectuur/Bouwkundig_weekblad_Architectura/dvd8/mm0_0007/mm0_0062.jpg], [http://libserv.tudelft.nl/tresor/books/Architectuur/Bouwkundig_weekblad_Architectura/dvd8/mm0_0007/mm0_0063.jpg], [http://libserv.tudelft.nl/tresor/books/Architectuur/Bouwkundig_weekblad_Architectura/dvd8/mm0_0007/mm0_0064.jpg] en [http://libserv.tudelft.nl/tresor/books/Architectuur/Bouwkundig_weekblad_Architectura/dvd8/mm0_0007/mm0_0065.jpg].</small>
*‘“Ambassade” Den Haag’, ''Bouwkundig Weekblad Architectura'', [58e jaargang], nummer 48 (27 november 1937): pp.&nbsp;448–450. <small>Zie [http://libserv.tudelft.nl/tresor/books/Architectuur/Bouwkundig_weekblad_Architectura/dvd8/mm0_0007/mm0_0207.jpg] en [http://libserv.tudelft.nl/tresor/books/Architectuur/Bouwkundig_weekblad_Architectura/dvd8/mm0_0007/mm0_0208.jpg].</small>
*‘Flatgebouw te Den Haag, architect Jan Wils BNA’, ''Bouwkundig Weekblad Architectura'', [60e jaargang], nummer 42 (2 oktober 1939): pp.&nbsp;400–401. <small>Zie [http://libserv.tudelft.nl/tresor/books/Architectuur/Bouwkundig_weekblad_Architectura/dvd8/mm0_0008/mm0_01f8.jpg].</small>
*‘N.V. Peltrijenhandel Splitter Frères, Den Haag. Architect Jan Wils BNA’, ''Bouwkundig Weekblad Architectura'', [60e jaargang], nummer 42 (2 oktober 1939): pp.&nbsp;402–403. <small>Zie [http://libserv.tudelft.nl/tresor/books/Architectuur/Bouwkundig_weekblad_Architectura/dvd8/mm0_0008/mm0_01f9.jpg].</small>
*‘Een woongebouw met winkels aan de Schiedamsche Singel’, ''De Maastunnel'', nummer 5 (1939): pp.&nbsp;125–126.
*‘Bedrijfsgebouw Citroën N.V. te Amsterdam’ [samen met M.J.B. Meijsen], ''Bouw'', nummer 24 (1964): pp.&nbsp;830–836.
 
===Belangrijkste ontwerpen===
[[Bestand:Theo van Doesburg Design Monument Leeuwarden.jpg|thumb|160px|''Prijsvraagontwerp Stations-plein, Leeuwarden'' (in samenwerking met [[Theo van Doesburg]]). 1917-1918.]]
 
Regel 230 ⟶ 198:
{{Zie ook|Zie [[Tentoonstellingen van Jan Wils]]}}
 
== Bibliografie (selectie) ==
{{Appendix|1=Bronnen|2=
{{Zie ook|Zie voor een compleet overzicht van de publicaties van Wils het artikel [[s:Jan Wils|Jan Wils]] op [[Wikisource]].}}
 
==== Over zijn theorie= ===
*''Het Woonhuis'' [2 delen], Amsterdam, Elsevier, 1922-1923.
*''Gebouwen en terreinen voor gymnastiek, spel en sport'' [samen met P.W. Scharroo], Amsterdam: Ahrend, [ca. 1925].
*‘Tuinsteden [1]’, ''De Opmerker'', 52e jaargang, nummer 18 (5 mei 1917): pp.&nbsp;137–139. <small>Zie [http://libserv.tudelft.nl/tresor/books/Architectuur/De_Opmerker/dvd3/mm0_0007/mm0_0052.jpg] en [http://libserv.tudelft.nl/tresor/books/Architectuur/De_Opmerker/dvd3/mm0_0007/mm0_0053.jpg].</small>
*‘Tuinsteden [2]’, ''De Opmerker'', 52e jaargang, nummer 20 (19 mei 1917): pp.&nbsp;154–155. <small>Zie [http://libserv.tudelft.nl/tresor/books/Architectuur/De_Opmerker/dvd3/mm0_0007/mm0_005b.jpg].</small>
*‘Tuinsteden [3]’, ''De Opmerker'', 52e jaargang, nummer 21 (26 mei 1917): pp.&nbsp;161–164. <small>Zie [http://libserv.tudelft.nl/tresor/books/Architectuur/De_Opmerker/dvd3/mm0_0007/mm0_005e.jpg], [http://libserv.tudelft.nl/tresor/books/Architectuur/De_Opmerker/dvd3/mm0_0007/mm0_005f.jpg] en [http://libserv.tudelft.nl/tresor/books/Architectuur/De_Opmerker/dvd3/mm0_0007/mm0_0060.jpg].</small>
*‘Tuinsteden [4]’, ''De Opmerker'', 52e jaargang, nummer 22 (2 juni 1917): pp.&nbsp;169–170. <small>Zie [http://libserv.tudelft.nl/tresor/books/Architectuur/De_Opmerker/dvd3/mm0_0007/mm0_0062.jpg] en [http://libserv.tudelft.nl/tresor/books/Architectuur/De_Opmerker/dvd3/mm0_0007/mm0_0063.jpg].</small>
*‘Tuinsteden [5]’, ''De Opmerker'', 52e jaargang, nummer 25 (23 juni 1917): pp.&nbsp;193–197. <small>Zie [http://libserv.tudelft.nl/tresor/books/Architectuur/De_Opmerker/dvd3/mm0_0007/mm0_006e.jpg], [http://libserv.tudelft.nl/tresor/books/Architectuur/De_Opmerker/dvd3/mm0_0007/mm0_006f.jpg] en [http://libserv.tudelft.nl/tresor/books/Architectuur/De_Opmerker/dvd3/mm0_0007/mm0_0070.jpg].</small>
*‘De nieuwe bouwkunst’, ''De Stijl'', 1e jaargang, nummer 3 (januari 1918): pp.&nbsp;31–33. <small>Zie [http://sdrc.lib.uiowa.edu/dada/De_Stijl/001/003/pages/031.htm Digital Dada Library].</small>
*‘De zorg voor het stadsbeeld’, ''Centraalblad der bouwbedrijven voor Nederland en koloniën'', nummer 14 (1918): pp.&nbsp;106–109.
*‘De machine in de kunst’, ''Centraalblad der bouwbedrijven voor Nederland en koloniën'', nummer 34 (1918): pp.&nbsp;265–268.
*‘Symmetrie en kultuur’, ''De Stijl'', 1e jaargang, nummer 12 (oktober 1918): pp.&nbsp;137–140. <small>Zie [http://sdrc.lib.uiowa.edu/dada/De_Stijl/001/012/pages/137.htm Digital Dada Library].</small>
*‘De nieuwe tijd’, ''Wendingen'', 2e jaargang, nummer 6 (juni 1919): pp.&nbsp;14–17. <small>Zie [http://libserv.tudelft.nl/tresor/books/Architectuur/Wendingen/dvd4/mm0_0005/mm0_0144.jpg] en [http://libserv.tudelft.nl/tresor/books/Architectuur/Wendingen/dvd4/mm0_0005/mm0_0145.jpg].</small>
*"De nieuwe woning", in: Herman van Bergeijk (2007) ''Jan Wils. De Stijl en verder'', Rotterdam: Uitgeverij 010, pp.&nbsp;225–232.
*‘De bouwkunst van dezen tijd’, ''De Delver'', VII, nummer 2 (1933-1934): pp.&nbsp;17–22.
*‘Van Woningbouwbedrijf naar Woningbouwindustrie’, ''Polytechnisch Tijdschrift'', nummer 20/21 (1946): pp.&nbsp;19b-21b.
 
==== Over zijn werk= ===
*‘Auto-garage in Alkmaar’, ''Bouwkundig Weekblad'', 34e jaargang, nummer 11 (14 maart 1914): pp.&nbsp;125–127. <small>Zie [http://www.library.tudelft.nl/tresor/books/Architectuur/Bouwkundig_weekblad/dvd7/mm0_0003/mm0_0054.jpg] en [http://www.library.tudelft.nl/tresor/books/Architectuur/Bouwkundig_weekblad/dvd7/mm0_0003/mm0_0055.jpg].</small>
*‘Woninggroep „Daal en Berg” ’s-Gravenhage’, ''Bouwkundig Weekblad'', 43e jaargang, nummer 47 (25 november 1922): pp.&nbsp;458–463. <small>Zie [http://libserv.tudelft.nl/tresor/books/Architectuur/Bouwkundig_weekblad/dvd7/mm0_0007/mm0_01a4.jpg], [http://libserv.tudelft.nl/tresor/books/Architectuur/Bouwkundig_weekblad/dvd7/mm0_0007/mm0_01a5.jpg] en [http://libserv.tudelft.nl/tresor/books/Architectuur/Bouwkundig_weekblad/dvd7/mm0_0007/mm0_01a6.jpg].</small>
*‘Het Olympisch Stadion te Amsterdam’ [samen met P.W. Scharroo], ''Het Bouwbedrijf'', nummer 13 (1927): pp.&nbsp;291–301.
*‘Het City-Theater te Amsterdam’, ''Bouwkundig Weekblad Architectura'', [57e jaargang], nummer 15 (11 april 1936): pp.&nbsp;165–173. <small>Zie [http://libserv.tudelft.nl/tresor/books/Architectuur/Bouwkundig_weekblad_Architectura/dvd8/mm0_0007/mm0_0061.jpg], [http://libserv.tudelft.nl/tresor/books/Architectuur/Bouwkundig_weekblad_Architectura/dvd8/mm0_0007/mm0_0062.jpg], [http://libserv.tudelft.nl/tresor/books/Architectuur/Bouwkundig_weekblad_Architectura/dvd8/mm0_0007/mm0_0063.jpg], [http://libserv.tudelft.nl/tresor/books/Architectuur/Bouwkundig_weekblad_Architectura/dvd8/mm0_0007/mm0_0064.jpg] en [http://libserv.tudelft.nl/tresor/books/Architectuur/Bouwkundig_weekblad_Architectura/dvd8/mm0_0007/mm0_0065.jpg].</small>
*‘“Ambassade” Den Haag’, ''Bouwkundig Weekblad Architectura'', [58e jaargang], nummer 48 (27 november 1937): pp.&nbsp;448–450. <small>Zie [http://libserv.tudelft.nl/tresor/books/Architectuur/Bouwkundig_weekblad_Architectura/dvd8/mm0_0007/mm0_0207.jpg] en [http://libserv.tudelft.nl/tresor/books/Architectuur/Bouwkundig_weekblad_Architectura/dvd8/mm0_0007/mm0_0208.jpg].</small>
*‘Flatgebouw te Den Haag, architect Jan Wils BNA’, ''Bouwkundig Weekblad Architectura'', [60e jaargang], nummer 42 (2 oktober 1939): pp.&nbsp;400–401. <small>Zie [http://libserv.tudelft.nl/tresor/books/Architectuur/Bouwkundig_weekblad_Architectura/dvd8/mm0_0008/mm0_01f8.jpg].</small>
*‘N.V. Peltrijenhandel Splitter Frères, Den Haag. Architect Jan Wils BNA’, ''Bouwkundig Weekblad Architectura'', [60e jaargang], nummer 42 (2 oktober 1939): pp.&nbsp;402–403. <small>Zie [http://libserv.tudelft.nl/tresor/books/Architectuur/Bouwkundig_weekblad_Architectura/dvd8/mm0_0008/mm0_01f9.jpg].</small>
*‘Een woongebouw met winkels aan de Schiedamsche Singel’, ''De Maastunnel'', nummer 5 (1939): pp.&nbsp;125–126.
*‘Bedrijfsgebouw Citroën N.V. te Amsterdam’ [samen met M.J.B. Meijsen], ''Bouw'', nummer 24 (1964): pp.&nbsp;830–836.
 
{{Appendix|1=Bronnen|2=
== Bronnen ==
*Anoniem (10 juni 1912) [[s:Anoniem/Tentoonstelling van Baksteen|‘Tentoonstelling van Baksteen’]], ''Het Centrum'', [p. 3].
*Anoniem (29 mei 1920) [[s:Anoniem/Ontvangen boekwerken en tijdschriften|‘Ontvangen boekwerken en tijdschriften’]], ''Bouwkundig Weekblad'', 41e jaargang, nummer 22, pp. 129-130.
Regel 255:
*W.[esterhout], G. (28 februari 1931) ‘De tribune in het Gemeentelijk Sportpark te Alkmaar van Jan Wils, architect B.N.A., ''Bouwkundig Weekblad Architectura'', [52e jaargang], nummer 9, p. 73. Zie [http://libserv.tudelft.nl/tresor/books/Architectuur/Bouwkundig_weekblad_Architectura/dvd8/mm0_0002/mm0_0120.jpg], [http://libserv.tudelft.nl/tresor/books/Architectuur/Bouwkundig_weekblad_Architectura/dvd8/mm0_0002/mm0_0121.jpg] en [http://libserv.tudelft.nl/tresor/books/Architectuur/Bouwkundig_weekblad_Architectura/dvd8/mm0_0002/mm0_0122.jpg].
*Wils, Jan (1924) ‘Eileen Gray. Meubelen en interieurs. Inleiding’, ''Wendingen'', 6e serie, nummer 6, p. 3. Zie [http://libserv.tudelft.nl/tresor/books/Architectuur/Wendingen/dvd4/mm0_0007/mm0_0139.jpg].
'''== Noten''' ==
{{References||2}}
}}