Willem III der Nederlanden: verschil tussen versies

Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
JRB-Europe (overleg | bijdragen)
Ministerraad zond Lightenvelt naar Engeland. Deze haalde Willem III over terug te keren naar Nederland
JRB-Europe (overleg | bijdragen)
→‎Laatste levensjaren: Aangepast conform overeenstemming op overlegpagina.
Regel 133:
== Laatste levensjaren ==
[[Bestand:willem3 begrafenis.jpg|thumb|260px|right|De laatste gang van de koning van [[Paleis Noordeinde]] naar [[Grafkelder van Oranje-Nassau|Delft]]]]
De gezondheid van de koning ging in oktober 1888 sterk achteruit. In februari 1889 was hij niet meer in staat om staatsstukken met een paraaf te ondertekenen en op 3 april werd Willem 'buiten staat' verklaard en nam de [[Raad van State (Nederland)|Raad van State]] zijn taken over. Willem herstelde en op 3 mei werd het [[Regent (bestuurder)|regentschap]] teruggedraaid.<ref>Meulen, Dik van der (2013) Koning Willem III 1817-1890, p. 636 (e-boek)</ref> In augustus, toen hij in [[Paleis Het Loo]] verbleef, verslechterde zijn gezondheidstoestand opnieuw. Volgens de hofarts had hij 'een stille beroerte' gehad. Hij zou het Veluwse paleis niet meer verlaten.<ref>Meulen, Dik van der (2013) Koning Willem III 1817-1890, p. 637 (e-boek)</ref> De koning leed aan een ernstige nierziekte, [[suikerziekte]] en raakte zozeer in de war dat hij staatsstukken ging ondertekenen met zelfverzonnen pauselijke namen. Ook hield hij vanaf zijn ziekbed lange onsamenhangende toespraken en moest er altijd iemand van de hofhouding in de buurt blijven, omdat hij bang was dat men hem in zijn slaap zou vermoorden. Op 31 augustus 1890, de tiende verjaardag van zijn dochter, kreeg hij opnieuw een beroerte en op 25 september kreeg zijn dochter hem voor de laatste keer te zien. Op 29 oktober werd Willem opnieuw 'buiten staat' verklaard en nam de Raad van State voor de tweede keer zijn taken waar. Op 20 november nam zijn echtgenote Emma het koninklijk gezag over. Dit regentschap duurde slechts enkele dagen, want op 23 november 1890 overleed de vorst, 73 jaar oud. Het koningschap ging toen over op de tienjarige prinses Wilhelmina, waarvoor Emma op 8 december 1890 "gedurende haren weduwelijken staat" opnieuw tot regentes werd beëdigd. Het Groothertogdom Luxemburg ging conform de Nassause "Erbverein" naar de andere linie van het [[Huis Nassau]] omdat volgens huisrecht alleen mannelijke afstammelingen erfgerechtigd waren voor Nassaugoederen (zie ook bij [[Salische Wet]]).
 
De uitvaartplechtigheid was een pure mannenaangelegenheid. Emma, Wilhelmina en zijnWillems zuster Sophie waren niet bij de bijzetting aanwezig. Conform de gewoonten en gebruiken van die dagen was de uitvaartplechtigheid van een Oranje-telg een pure mannenaangelegenheid. De bijzetting op 4 december 1890 in Delft was erg ongeorganiseerd; zo stortte een tribune in en waren er te weinig koetsen en parkeerplaatsen, waardoor velen te laat waren in de [[Nieuwe Kerk (Delft)|Nieuwe Kerk]]. De dragers lieten de lijkkist uit hun handen glijden en bij het binnendragen van de kerk zou de doodskist "als een piano versjouwd" zijn. De rouwdienst werd geleid door hofprediker [[Cornelis Eliza van Koetsveld]]. In zijn lijkrede zei hij:<ref>Meulen, Dik van der (2013) Koning Willem III 1817-1890, p. 644 (e-boek)</ref>
 
{{Citaat|Wel weten wij het allen, hoe opbruisend en hartstochtelijk het karakter was van den Ontslapene, en hoe hij, in alles oprecht, als mens vaak het zelfbedwang miste, dat hem sierde als Koning. Waartoe zou ik het verzwijgen? Ik heb hem nooit gevleid bij zijn leven en denk het niet te doen na zijnen dood.}}