Trabzon (stad): verschil tussen versies

Trabzon is al duizenden jaren een belangrijk educatief centrum van oostelijk Anatolië. Enkele eeuwen na Christus werd hier de Universiteit (Pandidakterion) van Trapezus opgericht, als een van de eersten in de wereld. Na turbulente periodes van invallen door Galaten en Vikingen verdween het hogere onderwijs een tijdlang uit de stad, maar op enig moment werd de Universiteit herbouwd. In de universiteit werd gedurende de Byzantijnse periode onderwezen in de geneeskunde, wiskunde, natuurkunde, sterrenkunde, en filosofie. De faculteit geneeskunde trok echter de meeste studenten. In de 14 eeuw, onder heerschappij van [[Alexios II Megas Komnenos]] en zijn kleinzoon [[Alexios III Megas Komnenos]] was de stad een van de plaatsen van belang voor het ontstaan van de [[Renaissance]]. Door de onrust in Constantinopel vluchtten veel Byzantijnse intellectuelen naar Trebizonde. Na de grote stadsbrand van 1310 werd de geruïneerde Universiteit het volgende jaar heropend. Als onderdeel van de universiteit stichtte [[Gregory Choniades]] een academie voor de sterrenkunde met een [[observatorium]]. Choniades bracht de werken van Perzische geleerden als Shams al-Din al-Bukhari, Nasir al-Din al-Tusi en Abd al-Rahman al-Khazini mee uit Tabriz. Deze werken vonden later hun weg naar Europa. <ref>[https://www.academia.edu/29570856/Astronomy_in_the_Trebizond_Empire Astronomy in the Trebizond Empire] Ahmet M. Zehiroğlu (vertaald door Paula Darwish). Uit ''Trabzon İmparatorluğu'' 2016, Trabzon.</ref> De belangrijkste intellectueel die de stad voort bracht was [[Basilios Bessarion]]. Na de inname van de stad door de Ottomanen bleef het hoger onderwijs aanwezig, en in 1683 werd er een nieuwe Griekse hogeschool opgericht, het ''Phrontisterion van Trapezus''. Deze school zou tot 1921 de belangrijke blijven voor de Pontisch Griekse gemeenschap in de regio, en huist ook tegenwoordig nog een prestigieuze middelbare school. In de tweede helft van de 19e eeuw had het [[Vilajet Trebizonde]] al honderden scholen, de bewoners van de Of-vallei hadden zelfs de hoogste geletterdheid van het hele Ottomaanse Rijk.<ref>{{en}}[https://web.archive.org/web/20080611151243/http://www.karalahana.com/english/omer_asan.htm TRABZON GREEK: A LANGUAGE WITHOUT A TONGUE] Ömer Asan</ref> In 1955 werd de [[Karadeniz Technische Universiteit]] (KTU) opgericht, als eerste universiteit in Turkije buiten de grote steden Istanboel en Ankara. In 2011 had de universiteit 18 faculteiten en 42.000 studenten. De [[Avrasya Universiteit]] is de eerste private universiteit van Trabzon, en werd in 2010 opgericht.

Trabzon staat bekend als conservatief en nationalistisch.<ref>{{en}}[http://news.bbc.co.uk/2/hi/europe/6403813.stm Turkey's nationalist hotbed], BBC, 1 maart 2007</ref> In februari 2006 werd de [[Italië|Italiaanse]] [[Fidei donum]]-priester [[Andrea Santoro]] in Trabzon in zijn kerk doodgeschoten door een jonge Turkse nationalist.<ref>[httphttps://web.archive.org/web/20061010200504/http://www.tertio.be/archief/2006/T314/T314-bu2.htm Italiaanse priester vermoord in Turkije], Tertio, 15 februari 2006</ref> In de oostelijke Zwarte Zee-regio is echter ook een lange intellectuele (geletterde) traditie, en er zijn veel linkse bewegingen actief; in de jaren 70 was de stad zelfs een links-progressief bolwerk. Sinds de strijd met de PKK in het zuidoosten van het land in de jaren 80 wonnen conservatieve en nationalistische stromingen echter aan populariteit. Een derde van de gesneuvelde soldaten komt van de dunbevolkte Zwarte-Zeekust. In Trabzon zijn regelmatig demonstraties tegen voetbalschandalen, politieke corruptiezaken en de aanleg van infrastructuur en waterkrachtcentrales. Ook zijn er sinds enkele jaren sterke burgerbewegingen actief voor het behoud van de streek en natuur en de lokale cultuur. Wegens de hiervoor genoemde redenen zijn er in de stad sinds de [[Protesten in Turkije in 2013|landelijke demonstraties in 2013]] net als in de westelijke steden Istanbul, Izmir en Eskişehir, en het merendeels alevitische [[Hatay (provincie)|Hatay]] en [[Tunceli (stad)|Tunceli]] ook regelmatig grote demonstraties tegen de regering in de stad. Deze verlopen echter in tegenstelling tot in sommige andere delen van het land zonder politiegeweld of vandalisme. Toch is ook in deze stad de [[AKP]] de grootste partij. Dit komt deels doordat de meeste studenten niet in de stad kunnen stemmen (zij moeten daarvoor naar hun vorige woonplaats), en doordat veel landelijke gebieden zijn toegevoegd aan de nieuwe metropoolregio. Hoewel de stad door Turken uit andere regio's vaak als conservatief wordt gezien heeft de regio met 36.2% op afstand de hoogste arbeidsparticipatie van vrouwen in het land.<ref>[http://www.eale.nl/Conference2013/program/Poster%20session%20III/add217641_tTxR8YuG7h.pdf Culture and Female Labor Supply in Turkey] Duygu Guner en Gokce Uysal, 2013</ref> Dit is deels te verklaren doordat veel mannen uit Trabzon buiten de regio of het land werken, terwijl hun vrouwen zich over de landerijen bekommeren.

| bron = Weatherbase<ref>{{en}} [http://www.weatherbase.com/weather/weather.php3?s=83071&refer=&cityname=Trabzon-Turkey&units=metric Weatherbase: Historical Weather for Trabzon, Turkey]: neerslaggemiddelden, temperatuurgemiddelden en temperatuurextremen</ref> en Meteoroloji Genel Müdürlüğü<ref>{{tr}} [https://web.archive.org/web/20140329094005/http://www.dmi.gov.tr/veridegerlendirme/il-ve-ilceler-istatistik.aspx?m=TRABZON İl ve İlçelerimize Ait İstatistiki Veriler]</ref>

* [https://web.archive.org/web/20130601083455/http://www.karalahana.com/english/archive/history.html History of Trabzon and Pontus] Artikel van culturele website Karalahana.com