Gangbare jaartelling: verschil tussen versies
Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
1 bron(nen) gered en 0 gelabeld als onbereikbaar #IABot (v1.4.2) |
de notatie is niet christelijk |
||
Regel 1:
'''Gangbare [[jaartelling]]''', '''gewone tijdrekening''' of '''onze jaartelling''' zijn de Nederlandse vertalingen van het Engelse begrip ''Common Era'' of ''Current Era'', vaak afgekort tot ''CE''.<ref>
{{en}} [http://www.bbc.co.uk/religion/religions/judaism/history/history_1.shtml#section_2 History of Judaism 63BCE-1086CE], BBC Religions, 1 juli 2009. Geraadpleegd op 10 juli 2012.</ref><ref>{{en}} [http://www.webexhibits.org/calendars/year-definitions.html Definitions of Our Year], WebExhibits, 2008. Geraadpleegd op 10 juli 2012.</ref><ref>{{en}} [http://wordnetweb.princeton.edu/perl/webwn?o2=&o0=1&o8=1&o1=1&o7=&o5=&o9=&o6=&o3=&o4=&s=Common+era Zoekterm "Common era" op Wordnet], Princeton University. Geraadpleegd op 10 juli 2012.</ref> Dit zijn alternatieven op de standaardnotatie 'na Christus' of
==
De term 'gangbare jaartelling' wordt door sommigen beschouwd als neutraal ([[secularisme|seculier]]) [[synoniem (taalkunde)|synoniem]] voor ''vóór/na (de geboorte van) Christus'' (v.Chr./n.Chr.; in het Latijn ''ante Christum natum'' of
*'''Duidelijkheid:''' Vooral in het belang van wetenschappelijk onderzoek naar de [[oudheid]] en in het bijzonder de [[Vroege christendom|ontstaansgeschiedenis van het christendom]] is het belangrijk om het jaar 1
▲De term wordt door sommigen beschouwd als neutraal ([[secularisme|seculier]]) [[synoniem (taalkunde)|synoniem]] voor ''vóór/na (de geboorte van) Christus'' (v.Chr./n.Chr.; in het Latijn ''ante Christum natum'' of '''AC''' en '''[[anno Domini]]''' of '''AD''') of ''in de christelijke jaartelling''. Zij geven de volgende argumenten:
▲*'''Duidelijkheid:''' Vooral in het belang van wetenschappelijk onderzoek naar de [[oudheid]] en in het bijzonder de [[Vroege christendom|ontstaansgeschiedenis van het christendom]] is het belangrijk om het jaar 1 niet als absoluut geboortejaar van [[Jezus (historisch-kritisch)|Jezus Christus]] te beschouwen, omdat dit omstreden is: het [[Nieuwe Testament]] spreekt zichzelf tussen Matteüs 2:1 en Lucas 2:1-7 tegen die samen stellen dat Jezus werd geboren zowel tijdens het koningschap van [[Herodes de Grote]] (tot 4 v.Chr.) als het gouverneurschap van [[Publius Sulpicius Quirinius|Quirinius]] (sinds 6 n.Chr.), waartussen een gat van 10 jaar zit. Het is niet duidelijk hoe [[Dionysius Exiguus]], die de christelijke jaartelling in [[525]] opstelde, tot zijn berekening van Christus' geboortejaar is gekomen, maar in ieder geval dient de inmiddels al 15 eeuwen gebruikte jaartelling er los van te worden gezien.
*'''Aanvaardbaarheid:''' Het stelsel van de christelijke jaartelling, met de [[gregoriaanse kalender]], wordt door de benaming "gangbare jaartelling" aanvaardbaar(der) voor niet-christenen en seculiere christenen op de hele wereld.<ref name="Daily Mail"/>
*'''Standaardisering:''' door wereldwijde aanvaarding kan in interculturele communicatie (zoals in de wetenschap) standaardisering plaatsvinden en hoeft men niet steeds om te rekenen, met alle mogelijke fouten van dien.
*'''
▲Velen{{Bron?|Wie?|2011|02|02}} vinden het echter niet meer of minder neutraal dan ''vóór/na Christus''. Zij geven de volgende argumenten:
*'''Traditie:''' Sinds het jaar 525 heeft men nu eenmaal in de christelijke geschiedschrijving
▲*'''Beginjaar blijft geboorte van Christus:''' omdat men het door Exiguus vastgestelde geboortejaar van Christus nog steeds als uitgangspunt neemt voor de tijdrekening, en er slechts een andere naam voor geeft, doet men onnodig moeilijk.<ref name="Daily Mail"/> Bovendien wordt het heel arbitrair en onpraktisch als men alsnog een ander uitgangspunt wil nemen (zie verderop).
▲*'''Traditie:''' Sinds 525 heeft men nu eenmaal in de christelijke geschiedschrijving ''vóór/na Christus'' geschreven, en er is geen reden om het te veranderen omdat iedereen het al eeuwen begrijpt. De praktijk is dat "gangbare jaartelling" in het Nederlands niet of nauwelijks wordt gebruikt en dat ook in de wetenschap nog standaard wordt gewerkt met ''vóór/na Christus''.
*'''Superioriteit:''' Gedreven christenen menen dat [[Jezus (traditioneel-christelijk)|Jezus Christus]] de belangrijkste figuur ooit was en dat iedereen ter wereld dat dient te erkennen. Ze zijn daarmee niet tegen standaardisering, zolang de standaard maar een expliciet christelijke standaard is.{{Bron?|Lijkt eerder een omdraaiing van een gezocht voor argument; wie zijn die gedreven Christenen dan wel?|2017|04|24}}
=== Alternatief beginjaar
Hoewel er in het verleden radicale post-christelijke kalenders zijn ingevoerd om met het verleden te breken, zoals de [[Franse Republikeinse Kalender]] (die zelfs maanden en dagen hernoemde en weken omvormde tot decaden) en de Italiaanse [[fascistische jaartelling]], bleek onder meer vanuit het oogpunt van [[geschiedschrijving]] onhandig; men moest steeds vanuit een ander beginjaar rekenen dan men al eeuwen gewend was, en omdat de buurlanden niet meededen isoleerde men zich. Vanuit praktisch oogpunt wordt
== Geschiedenis per taal ==
Regel 23 ⟶ 20:
=== Chinees ===
De [[Volksrepubliek China]] heeft sinds 1949 de [[Nian Hao|keizerlijke jaartitels]] vervangen door de jaartellingsnaam ''gōngyuán'' ('''公元'''), wat 'gebruikelijke tijdsrekening' betekent en ook Christus' veronderstelde geboorte als
=== Duits ===
Regel 32 ⟶ 29:
=== Engels ===
Traditioneel scheef men in het Engels ''Before Christ'' ("Vóór Christus",
Het Engelse alternatief voor de expliciet christelijke notatie werd ''Common Era'' ("Gewoon/Huidig Tijdperk"), voor het eerst aangetroffen in 1708, als vertaling van het Latijnse ''Era Vulgaris''<ref name=1708CommonInEnglish>{{en}}
{{cite book |title=Eerste tot nu toe gevonden gebruik van ''common era'' in het Engels (1708) |url=http://books.google.com/books?id=D_wvAAAAYAAJ&q=%22common+era%22#v=onepage&q=%22common%20era%22&f=false |publisher=Printed for H. Rhodes |year=1708 |accessdate=2011-05-18}}
Regel 47 ⟶ 44:
In de hedendaagse Angelsaksische wetenschap is het gebruik van BCE/CE algemeen, hoewel ook het BC/AD-stelsel nog functioneert.
Op 25 september 2011 meldde de Britse krant ''[[Daily Mail]]'' dat de [[British Broadcasting Corporation|BBC]] voortaan
=== Frans ===
In het Frans heeft men in plaats van de republikeinse kalender (1792-1805) weer de christelijke jaarnotatie opgenomen:
=== Nederlands ===
Over het algemeen wordt de notatie v.Chr./n.Chr. nog veel gebruikt in Nederlandstalige teksten. Alternatieven zijn er wel, zoals
Naar aanleiding van het nieuws van 25 september 2011 dat de BBC overging op de BCE/CE-notatie (zie eerder), zei de [[Nederlandse Omroep Stichting|NOS]] dit voorbeeld niet te willen volgen en reageerde: "''De tijdsaanduidingen 'voor Christus' en 'na Christus' zijn breed geaccepteerd in onze samenleving en onze cultuur; het geloof in Christus staat daar volledig los van.''"<ref name="Daily Mail"/>
=== Noors ===
De redactie van het Grote Noorse Lexicon (''Store norske leksikon'', SNL) liet op 26 oktober 2012 weten dat zij voortaan ''før/etter Kristus'' of
== Zie ook ==
| |||