Frankrijk: verschil tussen versies

Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
kGeen bewerkingssamenvatting
Regel 46:
Frankrijks culturele identiteit kreeg rond [[50 v.Chr.]] een impuls die van blijvende betekenis zou blijken te zijn door de verovering van het [[Kelten|Keltische]] [[Gallië]] door Romeinse legers onder bevel van [[Julius Caesar]]. De Latijnse taal en cultuur, alsmede het via Rome verbreide katholieke Christendom, overleefden de val van het Romeinse Rijk, al ontstond er een door [[Germanen]] gedomineerd [[Frankische Rijk|Frankisch Rijk]]. Frankrijk kent sinds de deling in [[843]] van dit rijk en het ontstaan van [[West-Francië]] enige bestuurlijke continuïteit, met Parijs als machtscentrum; het is daarmee de oudste geopolitieke entiteit in Europa. Sinds de [[vroege middeleeuwen]] is het door de omvang van het grondgebied en van de bevolking altijd een factor van belang geweest in de Europese machtsverhoudingen. De landsgrenzen kregen bij de [[Vrede van Nijmegen]] in 1678 ongeveer de vorm die ze sinds 1945 weer hebben en vallen grotendeels samen met natuurlijke grenzen. In de 17e, 18e en begin 19e eeuw was Frankrijk de grootste mogendheid op het Europese continent. Door de [[Franse Revolutie]] in 1789 veranderde Frankrijk van een absolute monarchie in een republiek, waarvan de beginselen als bedreigend werden ervaren door andere Europese mogendheden. Die probeerden dan de revolutie met militaire middelen de kop in te drukken. Onder het bewind van [[Napoleon Bonaparte|Napoleon]] keerde het tij en werden veel aspecten van de revolutie geëxporteerd; dit ging gepaard met spectaculaire veroveringen, die echter tussen 1812 en 1815 weer geheel verloren gingen. Frankrijk heeft zich sinds ongeveer 1300 uitdrukkelijker dan andere West-Europese landen ontwikkeld tot een centralistische [[natiestaat]], die in de 19e eeuw tot volle wasdom kwam. Vandaag de dag hebben de 92 [[Departementen van Frankrijk|departement]]en waarin het moederland is verdeeld, erg weinig autonomie ten opzichte van de regering in Parijs. Vanaf de [[Vroegmoderne Tijd]] heeft het land ook grote internationale culturele invloed, al is die in de afgelopen decennia wat verminderd.
 
In de loop van de [[19e eeuw]] werd Frankrijk overvleugeld door het [[Britse Rijk]] als grootste koloniale en maritieme mogendheid en bleef nogal achter in industriële ontwikkeling en bevolkingsgroei bij oude en nieuwe rivalen: de Britten, de Duitsers en de Amerikanen. Vooral vanaf de [[Koloniale Conferentie van Berlijn|Conferentie van Berlijn]] (1885) deed Frankrijk echter wel volop mee in de Europese wedijver in [[Franse koloniale rijk|koloniale expansie]]. Zowel economische, culturele alsook raciale motieven speelden hierin een rol. Tegelijkertijd ontwikkelde Frankrijk zich, net als andere landen in [[West-Europa]], tot een [[parlementaire democratie]], met algemeen stemrecht. Hierbij werd in de loop van de 19e eeuw wel herhaaldelijk van regeringsvorm gewisseld tussen keizerrijk, koninkrijk en republiek. Sinds [[1871]] is het een republiek gebleven. In de [[20e eeuw]] werd Frankrijk ten gevolge van twee [[wereldoorlog]]en, die voor Frankrijk uitliepen op [[pyrrusoverwinning]]en, genoodzaakt vanaf 1945 tussen de twee [[supermacht]]en een nieuwe rol te zoeken als middelgrote moderne Europese mogendheid zonder koloniale ambities. Dit ging gepaard met aanzienlijke industriële ontwikkeling, een eigen [[atoombom|nucleaire afschrikkingsmacht]], een leidende rol in het naoorlogse [[Europese Unie|Europese integratieproject]] met behoud van een zelfstandige militaire rol, zowel in de eigen postkoloniale invloedssfeer als binnen de [[Noord-Atlantische Verdragsorganisatie|NAVO]]. Van de NAVO was Frankrijk vanaf 1966 alleen nog maar politiek lid, dat wil zeggen zonder dat de Franse strijdkrachten deel uitmaakten van de geïntegreerde commandostructuur. In maart 2009 besloot Frankrijk daarin weer terug te keren. Het verlies van wereldwijde culturele invloed, vooral ten gevolge van het [[Angelsaksische landen|Angelsaksische overwicht]] <ref>http://www.homepages.ed.ac.uk/echabal/ecanglosaxon.pdf '[[Angelsaksische landen|Angelsaksische overwicht]]'</ref>', is een bron van nationale zorg.
 
== Geografie ==