Natuurproduct (scheikunde): verschil tussen versies

Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
k -beletselteken; taalppoetsje
Regel 1:
Een '''natuurproduct''' in de strikt [[Scheikunde|scheikundige]] betekenis van het woord is een [[Stof (scheikunde)|chemische stof]] die aangetroffen wordt in de [[natuur (kosmos)|natuur]], geproduceerd wordt door een levend [[organisme]] ([[Planten|plant]], [[Dierenrijk|dier]], [[Schimmels|schimmel]] of [[Bacteriën|bacterie]], ...) en als [[zuivere stof]] geïsoleerd en gekarakteriseerd kan worden.<ref>{{en}} [http://www.nature.com/nchembio/journal/v3/n7/full/nchembio0707-351.html ''All natural''], Nature Chemical Biology, '''3''' (7), p. 351 (2007)</ref>
 
Het begrip wordt ook in een bredere context gebruikt om te duiden op [[Natuurproduct (algemeen)|alle materialen]] die aan de natuur ontleend worden, met inbegrip van materialen met een complexe samenstelling (bijvoorbeeld [[honing]], [[hout]] of [[aardolie]]) en [[anorganische verbinding]]en ([[Mineraal|mineralen]] en [[gesteente]]n). Het begrip hangt nauw samen met het concept [[biomolecuul]]. Dit concept is echter breder: het omvat naast natuurproducten ook [[Macromolecuul|macromoleculen]] ([[Desoxyribonucleïnezuur|DNA]], [[proteïne]]n) en [[Supramoleculaire chemie|supramoleculaire assemblages]] ([[fosfolipide]]membranen).
 
In een [[Organische chemie|organisch-chemische]] context wordt het begrip gehanteerd om te duiden op opgezuiverdegezuiverde en relatief kleine [[organische verbinding]]en (met een [[moleculaire massa]] lager dan 1500 [[Gram (eenheid)|g]]/[[Mol (eenheid)|mol]]) die geïsoleerd zijn uit natuurlijke bronnen en zelf het resultaat zijn van biochemische syntheseroutes uit het primaire of secundaire [[stofwisseling|metabolisme]] van het organisme. Natuurproducten worden daarom ook wel ruwweg ingedeeld in [[Primaire metaboliet|primaire]] en [[secundaire metaboliet]]en.
 
Binnen een [[Medicinale chemie|medicinaal-chemische]] context wordt de definiëring van natuurproducten meestal vernauwd tot de secundaire metabolieten. Secundaire metabolieten zijn stoffen die niet essentieel zijn voor het overleven van het organisme, maar het organisme toch een zeker [[Evolutie (biologie)|evolutionair]] voordeel geboden hebben.<ref>{{en}} {{aut|R.A. Maplestone, M.J. Stone & D.H. Williams}} (1992) – [http://www.sciencedirect.com/science/article/pii/0378111992905532 ''The evolutionary role of secondary metabolites - a review''], Gene, '''115''' (1–2), pp. 151-157</ref> Tal van secundaire metabolieten, zoals [[paclitaxel]] uit de [[taxus]]plant (''Taxus brevifolia'') en [[aconitine]] uit de [[monnikskap]] (''Aconitum''), zijn immers (cyto)toxisch voor andere organismen en bieden als zodanig een vorm van bescherming.<ref>{{en}} {{aut|D.S. Seigler}} (1998) – ''Plant Secondary Metabolism'', Springer Science & Business Media – ISBN 978-0412019814</ref>