Samuel Goudsmit: verschil tussen versies

Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
k Fix parameters
Regel 1:
[[Bestand:UhlenbeckKramersGoudsmit.jpg|right|thumb|250px|Vanaf links: [[George Uhlenbeck]], [[Hendrik Kramers]] en Samuel Goudsmit, rond 1928]]
'''Samuel Abraham Goudsmit''' ([[Den Haag]], [[11 juli]] [[1902]] – [[Reno (Nevada)]], [[4 december]] [[1978]]) was een [[Nederland]]s-[[Verenigde Staten|Amerikaans]] [[natuurkunde|natuurkundige]] van [[Joden|Joodse]] afkomst.
 
Regel 8:
 
=== Ontdekker elektronspin ===
Hij verrichtte onderzoek op het gebied van [[atoomfysica|atoom-]] en [[kernfysica]]. Goudsmit werd beroemd doordat hij in [[1925]] samen met [[George Uhlenbeck]] het concept van de [[Spin (elementair deeltje)|spin]] van het [[elektron]] introduceerde, een belangrijk begrip van de [[kwantummechanica]] van [[elementaire deeltjes]].<ref>{{citeerCiteer journal
| author = G.E. Uhlenbeck, S. Goudsmit
| title = Ersetzung der Hypothese vom unmechanischen Zwang durch eine Forderung bezüglich des inneren Verhaltens jedes einzelnen Elektrons
Regel 16:
| pages = 953-954
| doi = 10.1007/BF01558878
}}</ref><ref>{{citeerCiteer journal
| author = G.E. Uhlenbeck, S. Goudsmit
| title = Spinning Electrons and the Structure of Spectra
Regel 31:
 
=== Emigratie ===
In 1927 promoveerde hij onder Paul Ehrenfest, op dezelfde dag als Uhlenbeck, op het proefschrift "Atoommodel en structuur der spectra". Kort daarna emigreerde hij samen met Uhlenbeck en hun echtgenotes naar de Verenigde Staten. Op voorspraak van Ehrenfest hadden ze onderwijspositie geaccepteerd aan de [[universiteit van Michigan]] in [[Ann Arbor]]. Gedurende de oorlog werkte hij bij het [[Massachusetts Institute of Technology]] (MIT).
 
Aan eind van de oorlog bezocht hij zijn ouderlijke huis in Den Haag dat verlaten was en geplunderd – zijn familie was vermoord door de Duitsers. Tijdens de oorlog had Goudsmit – nadat hij van de Joodse deportaties had vernomen – via zijn vriend [[Dirk Coster (natuurkundige)|Dirk Coster]] nog een dringend verzoek gedaan op [[Werner Heisenberg]] om zijn ouders te helpen vluchten. Ondanks Heisenbergs brief van 16 februari 1943 bedoeld voor de Duitse autoriteiten in Nederland kwam die te laat. Goudsmits ouders waren allang opgepakt en per trein naar [[Auschwitz (concentratiekamp)|Auschwitz]] gedeporteerd waar ze op 11 februari in de gaskamer werden vermoord. Goudsmit was aanvankelijk teleurgesteld dat Heisenberg niet meer had gedaan om het leven van zijn ouders te redden, pas jaren later werd hij milder in zijn oordeel over de persoon Heisenberg.<ref>{{citeerCiteer boek
| Achternaamachternaam = Catteneo
| Voornaamvoornaam = Marco
| Datumdatum = 2005
| Titeltitel = Heisenberg – Van kwantumrevolutie tot wereldformule
| Uitgeveruitgever = Veen Magazines (Wetenschappelijke biografie)
| Plaatsplaats = Amsterdam
| ISBN = 978-90-76988-672
| Bladzijdespagina's = Blz. 126
}}</ref>
 
Regel 49:
Het Alsos-team arresteerde onder meer [[Max von Laue]] en de nazi-geleerden [[Otto Hahn]], [[Walther Bothe]], [[Werner Heisenberg]] en [[Erich Bagge]] die voor de nazi's aan een kernwapen hadden gewerkt. Toen Goudsmit Heisenberg voor het eerst ontmoette, blufte Heisenberg dat hij zijn resultaten voor het ''uraniumprobleem'' wel wilde uitleggen als de Amerikaanse collega's iets wilden opsteken. Het maakte een zielige indruk op Goudsmit.
 
De conclusie van Goudsmit was dat de Duitsers nog ver af waren van de productie van een bruikbaar wapen. In zijn boek ''Alsos'' ([[1947]]) schreef Goudsmit dat wetenschap niet zou kunnen functioneren onder een totalitair regime. (Deze veronderstelling is niet juist gebleken omdat andere totalitaire regimes – de [[Sovjet-Unie]] en [[Volksrepubliek China|China]] – er wel in zijn geslaagd kernwapens te ontwikkelen. Bovendien ontwikkelde nazi-Duitsland wel het raketwapen [[V2 (raket)|V2]].)
 
Een andere conclusie van Goudsmit was dat Duitse wetenschappers simpelweg onvoldoende begrip hadden van [[kernsplitsing]] om een atoombom te maken. Moderne onderzoekers als [[John Cornwell]] en eerder [[Jeremy Bernstein]] zijn dat met hem eens, ondanks mystificaties van [[Carl Friedrich von Weizsäcker]] als zouden de Duitse geleerden bewust hebben afgezien van een kernwapen. Uit afgeluisterde gesprekken (de zogeheten ''[[Farmhallopnamen]]'') blijkt dat zelfs na de oorlog [[krijgsgevangene|krijgsgevangen]] Duitse natuurkundigen als Heisenberg niet op de hoogte waren van de benodigde hoeveelheid uranium voor een atoombom voor het bereiken van een [[kritische massa]]. De groep was oprecht verbaasd toen ze via het nieuws over de bombardementen op [[Hiroshima (stad)|Hiroshima]] en [[Nagasaki (stad)|Nagasaki]] vernam dat een atoombom toch mogelijk was.
Regel 76:
{{Appendix|2=
* {{Citeer boek
| Achternaamachternaam = Herman de Lang
| Datumdatum = 2009
| Titeltitel = Canon van de Natuurkunde
| Uitgeveruitgever = Veen Magazines
| ISBN = 978-90-857-1235-0
| Bladzijdespagina's = blz.168-170
| Taaltaal = nl
}}
* {{Citeer encyclopedie
| Achternaamachternaam = Newton
| Voornaamvoornaam = David E.
| Encyclopedieencyclopedie = Notable Twentieth-Century Scientists
| Titeltitel = Samuel Goudsmit
| Jaardatum = 1995
| Uitgeveruitgever = Gale Research Inc
| Locatielocatie = Detroit
}}
{{References}}
}}
{{commonsCommons|Samuel Abraham Goudsmit}}
 
{{DEFAULTSORT:Goudsmit, Samuel}}