Verdrag van Giyanti: verschil tussen versies

Het '''verdrag van Giyanti''' (ook wel '''verdrag van Gianti''') ([[13 februari]] [[1755]]) was een overeenkomst tussen de [[VereenigdeVerenigde OostindischeOost-Indische Compagnie|VOC]] (VOC), de [[soesoehoenan]] van [[Mataram II|Mataram]], [[Pakoeboewono III van Soerakarta]] ([[Pakubuwono III]]), en diens tegenstander, kroonpretendent [[Mangku Bumi]]. Het verdrag, dat werd gesloten in Gyanti even oosten van [[Surakarta (stad)|Soerakarta]] op midden-[[Java (eiland)|Java]], maakte een einde aan de derde van de [[Javaanse successieoorlogen]]. Pakoeboewono behield de titel van soesoehoenan (sunan, d.i. 'degeen voor wie men zich neer moet buigen'), en kreeg het oostelijk deel van het sultanaat met Soerakarta / [[Surakarta (stad)|Solo]] als nieuwe [[Kraton (onderdistrict)|kraton]] en hoofdstad. Mangku Bumi werd verheven tot [[sultan (rang)|sultan]], kreeg het westelijke deel van Mataram, en stichtte zijn eigen nieuwe kraton en hoofdstad: [[Jogjakarta]].

Voor de VOC betekende het verdrag dat men afstand deed van de veroveringsplannen ten opzichte van Mataram. De compagnie stelde zich tevreden met het beheersen van de Javaanse noordkust en liet het binnenlands bestuur van de twee kleine, verzwakte [[vorstenlanden]] aan de sultans over. Het voordeel van het verdrag voor de VOC was dat zij nu niet langer met één sterk verenigd rijk op middenMidden- en oost Oost-Java te maken had, maar aan de andere kant moest men wel steeds de twee naar overheersing van elkaar neigende staatjes uit elkaar houden, iets wat in de verfijnde wereld van de Javaanse [[etiquette]] veel diplomatie vereiste.

Mataram was uiteindelijk in vier zwakke vorstenlanden verdeeld. De Javaanse kroniek [[Babad Giyanti]] beschrijft de gebeurtenissen rond het sluiten van het verdrag.