Brandspuit: verschil tussen versies

De '''brandspuit''' is een apparaat dat een waterstraal produceert met als doel een [[Brand (vuur)|brand]] te [[Brandbestrijding|blussen]]. Met een brandspuit kan water hoger en dieper in een brandhaard worden gebracht dan wanneer men water rechtstreeks vanuit een emmer gooit.

De allereerste brandspuiten werktenwaren ongeveer als eenhandbediende [[injectiespuitzuigerpomp]]: het warenen, holle cilinders met een zuiger erin. dieZe werkten als een soort grote [[injectiespuit]] met deeen handhandvat konof worden[[hefboom]] voor de bediendbediening. Ze konden maar een kleine hoeveelheid water bevatten en moesten telkens vanuit een emmer worden gevuld.

Het eerste Nederlandse [[octrooi]] op de brandspuit werd in [[1664]] verleend aan de Amsterdammers Pieck, Pomp en Van der Veere. Deze brandspuit is te vergelijken met een [[tobbe]] waarin een handpomp met een spuitmond eraan is bevestigd. De spuitmond staat onder een hoek van ongeveer 45 graden opgesteld om het water zo ver mogelijk te spuiten. Deze brandspuit leverde weliswaar een constante stroom water, maar had als nadelen dat hij met emmers gevuld moest worden en dat hij zo dicht bij de brandhaard moest worden gebracht dat zowel de bemanning als de brandspuit zelf gevaar liepen te worden geraakt door vonken, brandende brokstukken en puin.

[[Jan van der Heyden]] en zijn broer Nicolaas hebben de brandspuit in [[1672]] verbeterd door er een 'zuigpomp' en lederen brandslangen[[brandslang]]en aan toe te voegen. Het benodigde water kon nu direct uit de [[gracht]] opgezogen worden (als filter tegen het vuil diende een gevlochten mandje), terwijl de brandslangen de spuitgasten in staat stelden het vuur veel gerichter te bestrijden. De slangen bestonden uit aan elkaar genaaide stukken [[Leer (stof)|leer]]; de zuigbuis was verstevigd om dichtslaan ten gevolge van de voor het oppompen benodigde onderdruk tegen te gaan.

De spuit, die aanvankelijk naar de brand werd gedragen, werd al snel voorzien van [[Wiel (voortbeweging)|wielen]]. Volgens Jan van der Heyden moesten deze geheel van hout zijn, omdat ijzeren banden op de straatstenen zouden vonken waardoor de brandspuit zelf een brand zou kunnen veroorzaken.

Vanaf de tweede helft van de achttiende eeuw werden brandspuiten niet meer op handkracht, maar door middel van een [[stoommachine]] en later een [[verbrandingsmotor]] aangedreven. De brandspuit zelf werd aanvankelijk nog door paarden getrokken, maar tegen het einde van de negentiende eeuw ontstond uit de brandspuit geleidelijk de [[brandweerauto]] zoals wij die nu kennen.