Volksduitsers: verschil tussen versies
Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
Geen bewerkingssamenvatting |
red. |
||
Regel 1:
[[
'''Volksduitsers''' ([[Duits]]: Volksdeutsche, synoniem: Auslanddeutsche) was de term die na de [[Eerste Wereldoorlog]] gebruikt werd om Duitsers aan te duiden die als afzonderlijke volksgroep buiten [[Duitsland]] (en buiten [[Oostenrijk]] en [[Zwitserland]]), meestal reeds eeuwenlang, woonden. De term slaat op de [[etniciteit|etnische]] Duitse minderheden in Midden- en Oost-Europa, maar wordt soms ook op Duitse immigranten in de Nieuwe Wereld toegepast. Men moest Volksduitsers onderscheiden van Staatsduitsers, meestal ook aangeduid als ''Rijksduitsers'' (Reichsdeutsche), dat wil zeggen, staatsburgers van het [[Duitse Rijk]] zoals het tussen 1871 en 1945 bestond (na 1938 met inbegrip van Oostenrijk). Toen het nationaalsocialistische Duitsland Midden- en gedeeltelijk Oost-Europa had bezet, werden vanuit Duitsland aangevoerd ambtenaren- en politiepersoneel, evenals Duitse boerenkolonisten en ondernemers, onderscheiden als afkomstig uit het "Altreich" naast de autochtone Duitstalige minderheden in de bezette landen. Sinds de oorlog heeft de term Volksduitser echter een negatieve lading gekregen, in reactie op het nazistische misbruik ervan. Dat kan in Midden- en Oost-Europa een reden zijn om de term juist wel te blijven gebruiken, terwijl de betrokkenen zelf daar juist geen prijs (meer) op stellen.
Onder invloed van de Engelse terminologie wordt in het Nederlands de aanduiding Volksduitser steeds meer vervangen door [[etnische Duitser]].
== Emigratieperiodes van Volksduitsers ==
=== Middeleeuwen ===
Vanaf het begin van de 12e eeuw kwamen [[emigratie]]golven van stedelingen en boeren uit de landen van het [[Heilige Roomse Rijk]], kortweg [[Duitse Rijk]], naar het oosten op gang. Deze [[Ostsiedlung]] kwam vooral vanuit het noorden van het toenmalige Duitse Rijk, dus de Nederlanden inbegrepen, en ging in de richting van [[Silezië]], [[Pommeren (landstreek)|Pommeren]], [[Oost-Pruisen]] en de [[Neumark]], en vanuit Midden-Duitsland naar [[Bohemen]] en [[Moravië (regio)|Moravië]] (het huidige [[Tsjechië]]) en het toentertijd Hongaarse [[Slowakije]]. De rechtsongelijkheid tussen vaak horige inheemsen en vrije kolonisten zou aan het einde van de Middeleeuwen verdwijnen, toen de verschillende bevolkingsgroepen verregaand met elkaar geïntegreerd waren en het verschil in rechtspositie verdween.
Regel 18 ⟶ 17:
=== Volksduitsers in Amerika ===
Een
== Na de Eerste Wereldoorlog ==
Regel 25 ⟶ 24:
== Tussen de wereldoorlogen ==
In de tijd tussen 1933 en 1945 zag het Duitse [[nationaal-socialisme]] in de Volksduitsers een potentieel machtsmiddel. Zij konden aangewend worden als zaakwaarnemers voor Duitse belangen in de landen waar zij woonden, en de toekomstige elite vormen in de te veroveren gebieden. Een, aan het Grootduitse Rijk trouwe, gideonsbende in de te bezetten gebieden en ook in de bevriende staten die daarmee hun soevereiniteit over een deel van hun bevolking moesten afstaan.
Hitler wierp zich, althans volgens zijn propaganda, wel op als 'belangenbehartiger en bevrijder' van de Volksduitsers maar vergat, als het beter uitkwam, de 'onderdrukte volksgenoten' ook even gemakkelijk. De Volksduitsers in [[Zuid-Tirol]], werden door het Italiaanse fascistische bewind in hun bestaansrecht ontkend, maar door de nazi's eerst genegeerd om bondgenoot Italië niet te irriteren. Uiteindelijk was nazi-Duitsland zelfs bereid deze Zuid-Tirolers naar het [[Groot-Duitse Rijk]] te evacueren. Het [[Molotov-Ribbentroppact|niet-aanvalsverdrag tussen Duitsland en de Sovjet-Unie]] uit 1939 leidde ook tot een gedwongen uittocht van in totaal bijna een half miljoen Volksduitsers. Te beginnen met de [[Baltische Duitsers]] uit Estland en Letland. Zij vertrokken tezamen met [[Boekovina-Duitsers]] en [[Bessarabië|Bessarabische Duitsers]], die in [[Boekovina|de Boekovina]] en het huidige [[Moldavië (land)|Moldavië]] woonden, eveneens gebieden die volgens het pact door de Sovjet-Unie zouden worden geannexeerd ten koste van [[Roemenië]]. De betrokkenen hadden weinig keus want na de annexatie zouden hun huizen, grond en bedrijven worden onteigend. Daartegenover beloofde Duitsland de compensatie voor geleden verlies en de herhuisvesting, onder regie van het door de [[Nationaalsocialistische Duitse Arbeiderspartij|NSDAP]] sinds 1937 opgerichte [[Hauptamt Volksdeutsche Mittelstelle]]. De meerderheid van de immigranten werd sinds 1939 gehuisvest in de bezette Poolse gebieden, in huizen en op boerderijen waarvan de Poolse bewoners met geweld waren uitgewezen (met name in de Gau Wartheland, dat wil zeggen op het grondgebied van de voormalige Pruisische provincie [[Posen (provincie)|Posen]], sinds 1919 Poznan).
|