Volksduitsers: verschil tussen versies

Een andere groep Volksduitsers emigreerde naar de Nieuwe Wereld: vijftien miljoen Duitstaligen vonden vanaf het midden van de 18e eeuw daar hun toekomst. In Zuid-Amerika, vooral in het zuiden van Brazilië, wisten zij lange tijd, en in een aantal kolonies tot op vandaag de dag, hun eigen cultuur te bewaren omdat hun afstand tot de Latijns-Amerikaanse cultuur groter was en de [[Lutheranisme|lutheranen]] en [[Mennonisme|menisten]] hun gemeenschappen apart van de katholieke 'mainstream' organiseerden. InMaar in Noord-Amerika, en ook in Australië, gingen zij, te beginnen in de steden, vrij snel op in de [[Smeltkroes (sociologie)|'melting pot']]. In de vele honderden dorpen die zij vooral in het [[Middenwesten]] hadden gesticht, vond assimilatie pas massaal plaats na de [[Eerste Wereldoorlog]], toen de Amerikaanse 'mainstream' de Duitse taal en cultuur als vijandig ging beschouwen. Tot die tijd waren de [[Duitse Amerikanen]] ('Deutschamerikaner') deeen immigrantengroep met deeen meeststerk ontwikkelde eigen identiteit gebleven. Hun omvangrijke Duitstalige pers, onderwijs en kerkelijk en organisatieleven verdween echter na 1918 in snel tempo, waarbij veel Duitstaligen zelfs hun familienamen verengelsten om niet langer de aandacht op hun afkomst te vestigen. Zie [[Duitse Amerikanen]].

Na de Eerste Wereldoorlog verloor Duitsland delen van zijn grondgebied aan België ([[Oostkantons]]), Frankrijk ([[Elzas-Lotharingen]]) en [[Polen]] (delen van Pruisen, met name [[West-Pruisen]], [[Posen]] en oostelijk [[Opper-Silezië]]), terwijl het grondgebied van [[Oostenrijk-Hongarije]] werd verdeeld over zeven afzonderlijke landen. Het Duitstalige [[Sudetenland]] kwam bij [[Tsjecho-Slowakije]], het Duitstalige [[Zuid-Tirol]] bij Italië, voorts [[Galicië (Oost-Europa)|Galicië]] bij Polen en [[Transsylvanië]] bij Roemenië,. terwijlDaar ooken in Hongarije eenzelf leefden aanzienlijke Duitse minderheid leefdeminderheden. Gevolg hiervan was dat niet alleen de verspreid wonende Duitse gemeenschappen in Oost-Europa en op de [[Balkan (schiereiland)|Balkan]] de band met hetde "moederlandmoederlanden" verloren, maar ook dat vrijwel volledig Duitstalige regio's als Sudetenland en Zuid-Tirol onder andere staten kwamen te leven. In veel gevallen werden de Duitstaligen daar gediscrimineerd vanwege hun afkomst, dan wel werd hun taal in vergelijking met de situatie vóór 1919, achtergesteld in het onderwijs en dehet openbaar bureaucratiebestuur.

De aanduiding ‘Volksduitser’ was oorspronkelijk geen andere dan [[etniciteit|etnische]] Duitser (in tegenstelling tot Duits staatsburger), en sloeg in die zin op Duitstalige minderheidsgroepen buiten het Duitse Rijk. In de nationalistische literatuur en meer nog door de [[nazipropaganda|nationaalsocialistische propaganda]] is deze aanduiding gemunt en van een aureool voorzien. Dat heeft het woord een negatieve klank gegeven., vooral Denadat de nazi’s zagen in de Volksduitsers een potentieel machtsmiddel. Zij zouden opgevoed moeten worden tot één, aan het Grootduitse Rijk trouwe gideonsbende in de te bezetten gebieden,zagen en tothen eenals vijfde colonne in de bevriende staten die daarmee hun soevereiniteit over een deel van hun bevolking moesten afstaaninzetten. Daarnaast vormden ze een groot militair potentieel. Hun verenigingswezen werd al in de jaren dertig vanuit Berlijn gesubsidieerd en genazificeerd. Vooral daar waar de Duitsers gediscrimineerd werden en dicht bij het vaderland woonden, had deze politiek succes. Van de [[Sudeten-Duitsers]] bijvoorbeeld stemde twee derde op de nazi-partij. Deze Volksduitsers steunden in grote mate het streven naar [[Anschluss]] van hun woongebieden, hetgeen leidde tot de ontmanteling van Tsjecho-Slowakije in 1938, overigens met instemming van de Europese politieke machthebbers die op dat moment de onhoudbaarheid van hun multinationale staatsconstructies inzagen.

In de tijd tussen 1933 en 1945 zag het Duitse [[nationaal-socialisme]] in de Volksduitsers een potentieel machtsmiddel. Zij konden aangewend worden als zaakwaarnemers voor Duitse belangen in de landen waar zij woonden, en de toekomstige elite vormen in de te veroveren gebieden. BovendienEen, vormdenaan zijhet Grootduitse Rijk trouwe, gideonsbende in de te bezetten gebieden en ook in de bevriende staten die daarmee hun soevereiniteit over een grootdeel van hun bevolking moesten afstaan. Hun verenigingswezen werd al in de jaren dertig vanuit Berlijn gesubsidieerd en genazificeerd. Vooral daar waar de Duitsers gediscrimineerd werden en dicht bij het vaderland woonden, had deze politiek succes. Van de [[Sudeten-Duitsers]] bijvoorbeeld stemde twee derde op de nazi-partij. Zij steunden het streven naar [[Anschluss]] van hun woongebied, doorgevoerd in 1938 overigens met instemming van de Europese politieke machthebbers die op dat moment de onhoudbaarheid van hun multinationale staatsconstructies inzagen. Vervolgens leidde deze grensherziening tot de ontmanteling van Tsjecho-Slowakije militairin potentieel1939. Een elite van de [[Nationaalsocialistische Duitse Arbeiderspartij|NSDAP]] gelieerde functionarissen werd vanuit Duitsland gesubsidieerd en gesteund bij het overnemen van de macht in bestaande Duitstalige en culturele organisaties. Vooral daar waar de Duitsers gediscrimineerd werden en dicht bij Duitsland woonden, had deze machtsovername succes, zoals onder de [[Sudeten-Duitsers]] die via [[Konrad Henlein]] en zijn politieke eenheidspartij actief politieke hulp verleenden bij de ontmanteling van [[Tsjecho-Slowakije]] in [[1938]].

Hitler wierp zich, althans volgens zijn propaganda, wel op als 'belangenbehartiger en bevrijder' van de Volksduitsers maar vergat, als het beter uitkwam, de 'onderdrukte volksgenoten' ook even gemakkelijk. De Volksduitsers in [[Zuid-Tirol]], werden door het Italiaanse fascistische bewind in hun bestaansrecht ontkend, maar door de nazi's eerst genegeerd om bondgenoot Italië niet te irriteren. Uiteindelijk was nazi-Duitsland zelfs bereid deze Zuid-Tirolers naar het [[Groot-Duitse Rijk]] te evacueren. Het [[Molotov-Ribbentroppact|niet-aanvalsverdrag tussen Duitsland en de Sovjet-Unie]] uit 1939 leidde ook tot een gedwongen uittocht van in totaal bijna een half miljoen Volksduitsers. Te beginnen met de [[Baltische Duitsers]] uit Estland en Letland. Zij vertrokken tezamen met [[Boekovina-Duitsers]] en [[Bessarabië|Bessarabische Duitsers]], die in [[Boekovina|de Boekovina]] en het huidige [[Moldavië (land)|Moldavië]] woonden, eveneens gebieden die volgens het pact door de Sovjet-Unie zouden worden geannexeerd ten koste van [[Roemenië]]. De betrokkenen hadden weinig keus want na de annexatie zouden hun huizen, grond en bedrijven worden onteigend. Daartegenover beloofde Duitsland de compensatie voor geleden verlies en de herhuisvesting, onder regie van het door de [[Nationaalsocialistische Duitse Arbeiderspartij|NSDAP]] sinds 1937 opgerichte [[Hauptamt Volksdeutsche Mittelstelle]]. De meerderheid van de immigranten werd sinds 1939 gehuisvest in de bezette Poolse gebieden, in huizen en op boerderijen waarvan de Poolse bewoners met geweld waren uitgewezen (met name in de Gau Wartheland, dat wil zeggen op het grondgebied van de voormalige Pruisische provincie [[Posen (provincie)|Posen]], sinds 1919 Poznan).

In de door Duitsland bezette gebieden, vooral de [[Baltische staten]], [[Polen]] en de Oekraïne, maar ook in de staten van de bondgenoten [[Slowakije]], [[Roemenië]], [[Kroatië]] en [[Hongarije]], sloten Volksduitsers zich, al dan niet vrijwillig, aan bij [[paramilitair|paramilitaire]] nazi-organisaties, die in overleg met Duitse autoriteiten werden opgezet. De Duitse bondgenootstaten Slowakije, Roemenië en Kroatië droegen hun Duitstalige staatsburgers over aan Berlijn, dat wil zeggen dat hun culturele leven en ook hun rechtspositie voortaan door Duitsland bepaald zouden worden. Hongarije liet zijn Duitstaligen vrij om daarvoor te kiezen. Terwijl dienstplichtige Volksduitsers in de Kroatische en Slowaakse legers eerst nog in eigen eenheden werden ondergebracht, kregen zij in Hongarije en Roemenië al vroeg de keus om, óf in de nationale legers te gaan dienen, óf onder "aantrekkelijke voorwaarden" in de [[Waffen-SS]] in te treden. Zo vormden ze een groot militair potentieel toen de Duitse [[Wehrmacht]] steeds grotere verliezen ging lijden. Aan het einde van de oorlog legde [[Adolf Hitler|Hitler]] hen het Duitse staatsburgerschap op. ToenAl eerder was dat gebeurd met de bevolking van de Belgische Oostkantons toen deze in [[1940]] (weer) bij Duitsland gevoegd werden en even later volgde [[Elzas-Lotharingen]] volgde, werdwaar de bevolking daar collectief van Volksduitsers werd 'gepromoveerd' tot [[Rijksduitser]], zoals zij dat vóór 1919 geweest was. Daarmee viel zij onder de algemene Duitse militaire dienstplicht (zie ook [[Malgré-Nous]]). Dat gold ook voor de bevolking van het in 1942 geannexeerde [[Groothertogdom Luxemburg]].