Dertiende penning: verschil tussen versies
Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
lk |
k citaat boek uitgebreid |
||
Regel 1:
De '''dertiende penning''' was een [[zakelijk recht]] in Nederland dat niet in het [[Burgerlijk Wetboek (Nederland)|Burgerlijk Wetboek]] was geregeld, maar dat al een eeuwenoude geschiedenis had.
Het recht van de Dertiende penning stamt vermoedelijk uit de [[12e eeuw]]. In die tijd bestond het gebied rondom [[Vinkeveen]], [[Abcoude]], [[Baambrugge]], [[Loenen aan de Vecht]] en [[Kamerik]] uit wilde veenmoerassen. De eigenaar van die grond (de leenman) gaf stukken moeras uit aan kolonisten. Deze kolonisten bewerkten de grond; goed voor de leenman (zijn grond werd meer waard) en goed voor de kolonist (hij kon van de opbrengst van de grond leven).
De rechthebbende had bij iedere verkoop van onroerend goed aanspraak op een deel van de waarde van het grondstuk, de waarde van de eventuele [[opstal (bouwwerk)|opstal]]len niet inbegrepen, te betalen door de koper.<br>
Naast deze heffing omvatte het recht van dertiende penning veelal ook een recht van [[naasting]]: de heer had dan het recht om, wanneer een prijs was overeengekomen voor de verkoop van een stuk grond, dat stuk grond tegen die prijs te kopen in plaats van de beoogde koper. Op die manier kon de landheer voorkomen dat een ongewenste nieuwe koper zich in zijn gebied vestigde.<ref name=wc>Woerdense Courant, Jan van Es, 7 januari 2015</ref>
Van de plaatselijke heer gingen de rechten later over op de [[Staat der Nederlanden|Staat]], groepen particulieren,<ref>{{citeer boek|voornaam=H. |achternaam=van der Linden|titel=De kerk en de Nederlanden: archieven,
Bij wet van 1984 werd de dertiende penning voor een periode van 30 jaar van 7,7% (1/13) naar 11% verhoogd, met de bepaling dat het recht per 1 januari 2015 zou vervallen.<ref>[http://wetten.overheid.nl/BWBR0003714/geldigheidsdatum_07-08-2012 Wet regelen omtrent de opheffing van het recht van de Dertiende Penning]</ref> Op deze manier kregen de rechthebbenden een compensatie voor de aanstaande afschaffing. De eventueel nog aanwezige rechten op naasting werden per direct afgeschaft.
Regel 16:
== Kamerik ==
In Kamerik kwam het recht in 1990 in handen van de Stichting Beheer [[Kasteel Renswoude]]. De eerdere rechthebbenden, die op dat moment in de [[Verenigde Staten van Amerika|VS]] woonden, hadden het recht doorverkocht aan genoemde Stichting. Hoewel het recht toen al enige tientallen jaren niet meer was geheven, legde deze stichting de heffing in 1991 opnieuw op, en haalde daarmee de kranten.<ref>J.T. van Es, [http://igitur-archive.library.uu.nl/sabine/2011-1021-200339/HEEM_1994-01_3.pdf Dertiende penning nieuw leven ingeblazen in Kamerik], in: ''Heemtijdinghen : orgaan van de Stichts-Hollandse Historische Vereniging'' ISSN 0166-7246; jaargang 30 (1994), no. 1, p. 12-26, (1994)</ref> Na een langdurige rechtszaak werd de rechthebbende uiteindelijk in het gelijk gesteld:<ref>NJ 1999, 302</ref> het gerechtshof oordeelde dat het recht niet verjaard was, en de Hoge Raad bevestigde dat oordeel in 1997. Sindsdien heeft de stichting de penning niet meer opgelegd,<ref>[http://www.taxence.nl/fiscaal-nieuws/nieuws/uitgelicht-homepage/dertiende-penning-afgestoft-om-kasteelrestauratie.42147.lynkx Dertiende penning afgestoft om kasteelrestauratie te financieren], taxence.nl, 8 aug 2012</ref> tot in 2011{{Bron?||2012|08|09}} en 2012<ref>http://nos.nl/video/404061-de-dertiende-penning-is-terug.html</ref> enkele tientallen mensen over hun koop van de afgelopen jaren alsnog een aanslag kregen. De aanslagen liepen vaak in de tienduizenden euro's, met name als het om grote gebouwen of landerijen ging.<ref name=wc></ref>
Op oudejaarsdag 2014 werd het opheffen van de gehate heffing in Kamerik gevierd door een kartonnen namaak Kasteel Renswoude in vlammen te doen opgaan.<ref name=wc></ref>
{{Appendix}}
| |||