Burundi: verschil tussen versies

Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
k Wijzigingen door 83.162.2.102 (Overleg) hersteld tot de laatste versie door Tulp8
Regel 26:
 
In 1972 en tussen [[1993]] en [[1999]] heeft het etnische geweld tussen de [[Hutu]]- en [[Tutsi]]-stammen honderdduizenden vluchtelingen veroorzaakt en ten minste 250.000 doden. Hoewel veel vluchtelingen teruggekomen zijn uit de omringende landen, heeft het aanhoudende geweld veel anderen juist alsnog doen vluchten.
 
== Geschiedenis ==
{{Zie hoofdartikel|Geschiedenis van Burundi}}
=== Protohistorie ===
De [[Urewe]]-cultuur is een fase van de [[IJzertijd|Vroege IJzertijd]] in het gebied rond het [[Victoriameer]], namelijk [[Kivu]] in [[Congo-Kinshasa]], [[Rwanda]], Burundi, [[Oeganda]], het noordwesten van [[Tanzania]] en het zuidwesten van [[Kenia]].
 
=== Koloniale geschiedenis ===
{{Zie hoofdartikel|Ruanda-Urundi}}
Aan het einde van de [[19e eeuw]] werd het gebied geannexeerd door Duitsland, en maakte deel uit van [[Duits-Oost-Afrika]].
Tijdens de [[Eerste Wereldoorlog]] werd het gebied overrompeld door troepen uit [[Belgisch-Congo]] in [[1916]]. Het [[Vrede van Versailles (1919)|Verdrag van Versailles]] verdeelde Duits-Oost-Afrika in verschillende delen. In [[1924]] kreeg België definitief een mandaat over Ruanda-Urundi van de [[Volkenbond]]. Later werd de status een [[Trustgebied]] van de [[Verenigde Naties]].
 
=== Na de onafhankelijkheid ===
Op 1 juli 1962 werd Burundi als onderdeel van [[Ruanda-Urundi]] onafhankelijk van [[België]]. Het land werd een onafhankelijk koninkrijk onder de naam [[Koninkrijk Burundi]], met [[Tutsi]]-koning ''(Mwami)'' [[Mwambutsa IV van Burundi|Mambutsa IV]] als staatshoofd. De koning bleek bereid enige staatkundige hervormingen door te voeren waardoor het land een enigszins democratisch karakter kreeg. Diens zoon, [[Ntare V van Burundi|Ntare V]], pleegde in september 1966 een staatsgreep en zette zijn vader af, liet zichzelf tot koning uitroepen en herstelde de absolute [[monarchie]]. Dit leidde tot de staatsgreep van 28 november 1966, toen staatssecretaris van Defensie [[Michel Micombero]], een [[Tutsi]]-leider, de macht overnam. Micombero riep de ''Republiek Burundi'' uit en werd als president geïnstalleerd. Koning Ntare V, die op dat moment op staatsbezoek was, ging in ballingschap.
 
Micombero regeerde sindsdien per decreet en liet zich omringen door radicale Tutsi adviseurs. Burundi werd een eenpartijstaat met de [[UPRONA]] (Unie voor Nationale Vooruitgang) als enige partij. De spanningen tussen de Tutsi extremisten en [[Hutu]]'s en Tutsi-monarchisten liepen begin 1972 hoog op. De koning werd in maart 1972 in opdracht van Idi Amin tijdens een bezoek aan Oeganda uitgeleverd aan Burundi. De koning werd in het voormalig koninklijk paleis gevangen gehouden. Na te zijn overgeplaatst naar een legergevangenis, werd Ntare V in april vermoord, waarschijnlijk in opdracht van de regering. Dit was de druppel die de emmer deed overlopen en in de loop van het jaar vonden er slachtingen plaats tussen Hutu's en Tutsi's en scheidde het gebied [[Martyazo]] zich korte tijd van Burundi af. Naar schatting kwamen tussen de 50.000 en 100.000 Burundezen om het leven. Voornamelijk Hutu-leiders en Hutu-intellectuelen werden vermoord, teneinde de Hutu's de komende jaren van hun leiders te beroven.
 
Op 1 november 1976 pleegde generaal [[Jean Baptiste Bagaza]] een geweldloze coup waarbij Micombero werd afgezet. Micombero vestigde zich in [[Somalië]]. Bagaza, een gematigde Tutsi, schafte de herendiensten die de Hutu's moesten verlenen af en voerde landhervormingen door. Aanvankelijk toonde Bagaza zich een gematigd dictator, doch de mensenrechtensituatie verslechterde ernstig in de jaren tachtig en de etnische spanningen namen toe. De [[rooms-katholieke Kerk]] voerde oppositie tegen het bewind en riep op tot democratisering en respect voor de [[mensenrechten]]. President Bagaza werd in 1987 op zijn beurt middels een staatsgreep afgezet.
 
De nieuwe president, [[Pierre Buyoya]], voerde een beleid van verzoening. Daarnaast vond er een democratiseringsproces plaats. De relaties tussen kerk en staat werden verbeterd en hij hief het zelfgekozen isolement van Burundi op door contacten aan te knopen met het buitenland.
 
In 1992 schafte Buyoya het eenpartijstelsel van de UPRONA af en voerde een meerpartijenstelsel in. Bij de verkiezingen van juni 1993 werd Buyoya verslagen door [[Hutu]]-kandidaat [[Melchior Ndadaye]] ([[FRODEBU]], Front voor Democratie in Burundi).
Bij de staatsgreep van 21 oktober 1993 werd deze Hutu-leider vermoord. De staatsgreep mislukte en in januari 1994 werd FRODEBU-politicus en Hutu [[Cyprien Ntaryamira]] president. [[Cyprien Ntaryamira]] kwam samen met de [[Rwanda|Rwandese]] president [[Juvénal Habyarimana]] in april 1994 om het leven toen hun vliegtuig neergeschoten werd. [[Sylvestre Ntibantunganya]] volgde Ntaryamira als president op. De maatregelen van Ntibantunganya om de positie van de Hutu te versterken, leidden tot een opstand van [[Tutsi]]'s en Hutu-tegenstanders van de president. In 1995 en 1996 woedde er een burgeroorlog.
 
Op 25 juli 1996 greep het leger de macht en [[Pierre Buyoya]] werd opnieuw president. De Hutu [[Pascal Firmin Ndimira]] werd premier. Buyoya probeerde de vrede te herstellen, wat hem slechts ten dele lukte. Eind 1996 vonden er weer slachtingen plaats. Bemiddeling leidde er echter toe dat de situatie enigszins verbeterde. In 1998 werd het ambt van premier afgeschaft.
 
Op 30 april 2003 werd de Hutu [[Domitien Ndayizeye]] (FROBEDU) president.
 
Op 4 juli 2005 werden historische parlementsverkiezingen gehouden.
 
Op 19 augustus 2005 koos het nieuwe parlement president [[Pierre Nkurunziza]] tot president. Op 26 augustus trad hij in functie.
 
Op 3 juli 2009 werd de eerste homoseksueel opgepakt naar aanleiding van zijn geaardheid, conform de wet anti-homoseksualiteit die eerder in het jaar 2009 homoseksualiteit in Burundi strafbaar stelde.
 
{{Zie ook|Zie ook de [[lijst van staatshoofden van Burundi]] en het artikel [[Ruanda-Urundi]]}}
 
===Onderzoek naar genocide===
 
In juni 2005 vroeg de [[Veiligheidsraad van de Verenigde Naties]] in [[resolutie 1606 Veiligheidsraad Verenigde Naties|resolutie 1606]] om de oprichting van een Bijzondere Kamer binnen het rechtsstelsel van Burundi voor onderzoek naar de [[genocide]] en andere misdaden gepleegd gedurende de burgeroorlog die vanaf 1994 in Burundi woedde. Op 23 mei 2007 maakte [[Louise Arbour]], VN-Hoge Commissaris voor de Mensenrechten, in Burundi`s hoofdstad [[Bujumbura]] bekend dat Burundi en de VN overeenstemming hadden bereikt over de vorming van een tribunaal en van een waarheids- en verzoeningscommissie.<ref>''"Burundi zegt tribunaal toe''", NRC Handelsblad, 24 mei 2007</ref>
 
In november 2007 werd een overeenkomst tussen de VN en Burundi getekend die inhield dat er een stuurgroep van zes leden gevormd werd die de bevolking moest raadplegen over de vraag wat er ten aanzien van de in het verleden gepleegde misdrijven moest gebeuren.<ref>
[http://www.justiceinperspective.org.za/africa/burundi/truth-and-reconciliation-commission.html] [http://www.ictj.org/en/where/region1/512.html#BAC ''"Burundi, ICTJ Activity"''], International Center for Transitional Justice</ref> De stuurgroep moest bestaan uit twee leden namens de Verenigde Naties, twee namens de Burundese regering en twee namens Burundese maatschappelijke organisaties. De VN en Burundi hadden overeenstemming dat zowel het tribunaal als de waarheids- en verzoeningscommissie een gemengde samenstelling moesten krijgen: zowel Burundese als niet-Burundese leden.<ref>[http://www.justiceinperspective.org.za/africa/burundi/international-commission-of-inquiry-for-burundi.html#burundi ''"International Commission of Inquiry, Africa - Burundi], Justice in Perspective, januari 2008</ref>
 
== Geografie ==