Gaia (mythologie): verschil tussen versies

Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
Geen bewerkingssamenvatting
Versie 48960298 van 213.127.14.28 (overleg) ongedaan gemaakt - geen verbetering (zie: WP:BTNI)
Regel 1:
'''Gaia''' ([[Oudgrieks]]: {{Polytonic|Γαῖα}}, {{Polytonic|Γαῖη}} of {{Polytonic|Γῆ}}) of '''Gaea''' ([[Latijn|gelatiniseerd]]) is een figuur uit de [[Griekse mythologie]]. Zij is de [[Moedergodin|oermoeder]], de Aarde, die ontstond uit de [[Chaos (Griekse mythologie)|Chaos]] aan het begin van de dingen. De Chaos bevatte alle basisbestanddelen, de vier elementen aarde, water, lucht en vuur. Daaruit ontstond onder anderen GaiaGaea.
 
== Uiterlijke kenmerken ==
Gaia, de godin van de natuur, werd afgebeeld als een mollige vrouw, vaak oprijzend uit de grond, altijd eraan verbonden. De Aarde zelf werd door de oude Grieken gezien als een platte schijf, omringd door de rivier [[PontusOceanus (god)|PontusOkeanos]] (de oceaan), de [[Hemelbol|hemelkoepel]] van [[UranusOuranos (mythologie)|UranusOuranos]] ondersteunend.
 
== Nakomelingen ==
Volgens de Griekse sagen en mythen bracht Eros GaiaGaea ertoe zich te verbinden met het water en de lucht, en zo bracht zij de zee ([[Pontus (mythologie)|Pontus]]) en de hemel ([[UranusOuranos (mythologie)|Uranus]]) voort. Ook kwamen de [[Titaan (mythologie)|Titanen]], de drie eenogige [[Cycloop|Cyclopen]] en de drie honderdarmige reuzen uit oermoeder Aarde voort. Deze laatsten heetten [[Briareus]], [[Gyges (mythologie)|Gyes]] en [[Cottus (mythologie)|Cottus]] en hadden elk ook vijftig hoofden. Zij werden ook de [[Hekatoncheiren|Centimani]] genoemd. De Titanen en de Cyclopen zijn verwekt door Uranus.
 
{{Stamboom/start}}
{{Stamboom| | | | | | | | | | | | | GaiaGaea}}
{{Stamboom| |,|-|-|-|v|-|-|-|v|-|-|-|+|-|-|-|v|-|-|-|v|-|-|-|.}}
{{Stamboom| PON | | URA | | TIT | | CYC | | BRI | | GYE | | COT |PON=[[Pontus (mythologie)|Pontus]]|URA=[[Ouranos (mythologie)|Uranus]]|TIT=[[Titanen]]|CYC=[[Cycloop|Cyclopen]]|BRI=[[Briareus]]|GYE=[[Gyges (mythologie)|Gyes]]|COT=[[Cottus (mythologie)|Cottus]]}}
{{Stamboom/eind}}
 
Zoals in de stamboom te zien is, is GaiaGaea de moeder van sommige soorten. De titanen en de cyclopen. Er is tevens een ander soort waar men niet zeker van weet of het van haar afstamt. Het gaat hier namelijk over de giganten.
 
GaiaGaea's moederliefde speelt in de verhalen een grote rol. Toen [[UranusOuranos (mythologie)|Uranus]] zich bedreigd voelde door de gigantische Cyclopen en hen opsloot in de afgrond Tartarus, probeerde zij haar kinderen tegen hem te beschermen. Zij vroeg de Titanen haar te helpen, maar alleen de jongste, [[Kronos]], gaf aan haar oproep gehoor. GaiaGaea liet in haar aardse schoot het ijzer ontstaan, maakte een scherpe zeis en gaf deze als wapen aan Kronos. Daarmee sneedverminkte hij zijn vader's ballen er afUranus en nam hij de heerschappij van hem over. Hierdoor kwamen misdaad en geweld in de wereld.
 
Deze daad van geweld had nog meer gevolgen, want uit de bloeddruppels die in de aarde vielen ontsproten de [[Gigant]]en, een reuzengeslacht, en de [[Erinyen]], de afschuwelijke wraakgodinnen. Bovendien werd er een [[orakel]] over Kronos uitgesproken dat een van zijn eigen zonen hem eveneens van zijn troon zou stoten. Zijn zoon [[Zeus]] zou het orakel inderdaad uitvoeren.
 
GaiaGaea speelde later nog een belangrijke rol in de tweede grote oorlog om de hemelheerschappij, tussen Zeus en zijn tegenstanders, de monsterlijke Giganten. Zij kon niet aanzien dat haar kinderen in Tartarus werden gekweld en riep hen op omde strijd met Zeus aan te helpenbinden. Dit deden zij, en demaar godenzonder wonnensucces. Zeus was na deze oorlog voorgoed de grote hemelheerser geworden.
 
== In andere religies ==
Het idee van een natuurgodin is echter niet van de Grieken afkomstig. Gaia/Gaea is veel ouder dan de Griekse beschaving. Het is echter niet bekend hoe oudere volken haar genoemd hebben. Archeologen hebben beeldjes van Gaia gevonden uit het begin van de [[steentijd]]. Ook nu nog wordt ze door [[Heidendom|paganistische]] religies vereerd, hetzij als godin, hetzij als natuurkracht. Overigens zijn er ook bij de Noord-Amerikaanse [[indianen]] godheden te vinden die veel overeenkomst vertonen.
 
{{Navigatie Griekse mythologie}}