Dertien koloniën: verschil tussen versies
Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
Geen bewerkingssamenvatting Labels: Misbruikfilter: Leeghalen Bewerking via mobiel Bewerking via mobiele website |
k Versie 48937365 van 77.167.6.184 (overleg) ongedaan gemaakt. |
||
Regel 1:
[[File:Thirteen Colonies 1775 map-nl.svg|thumb|300px|Kaart van de dertien koloniën (lichtgeel) in 1775.]]
De '''dertien koloniën''' ([[Engels]]: ''Thirteen Colonies)'' waren de [[Groot-Brittannië|Britse]] [[kolonie (staatkundig)|koloniën]] aan de oostkust van [[Noord-Amerika]] die in 1775 in opstand kwamen en op 4 juli 1776 hun onafhankelijkheid uitriepen als de [[Verenigde Staten|Verenigde Staten van Amerika]]. De dertien strepen van de [[vlag van de Verenigde Staten]] symboliseren deze dertien koloniën.
De dertien koloniën werden gevestigd tussen 1607 ([[Virginia (staat)|Virginia]]) en 1733 ([[Georgia (staat)|Georgia]]). Na de onafhankelijksverklaring vormden de dertien koloniën de eerste dertien staten van de VS.
Deze koloniën verschilden nogal van elkaar, zowel door de geografische ligging als door de heersende opvattingen. In het algemeen kunnen in de 18e eeuw drie groepen worden onderscheiden:
#In het noorden, in [[New England (Verenigde Staten)|New England]], lagen vrij onvruchtbare, rotsachtige gebieden. Daar bloeide de nijverheid en visserij en werd er vooral handel gedreven. De [[puriteinen|puriteinse]], [[Calvinisme|calvinistische]] waarden overheersten.
#Ten zuiden van New England lagen streken met meer variatie. [[New York (staat)|New York]], [[New Jersey]] en [[Pennsylvania]] waren [[Kosmopolitisme|kosmopolitischer]] dan de meer noordelijk gelegen gewesten. New York was als smeltkroes van allerlei natiën vooral een handelsstad en vandaar ook veel losser dan [[Boston]] dat noordelijker lag. [[Philadelphia (Pennsylvania)|Philadelphia]] was in de 18e eeuw de grootste stad van de Engelse koloniën.
#Een derde groep koloniën strekte zich ten zuiden van New York en Pennsylvanië uit. Het waren agrarische, vruchtbare gebieden die rijst, [[Indigo (kleurstof)|indigo]], [[tabak]] en andere gewassen teelden. De [[plantage]]s die door Afrikaanse slaven werden bewerkt lagen meer in de kuststreken en werden geleid door [[Aristocratie|aristocratische]] families. Meer landinwaarts, tegen het gebergte, woonden en werkten vrije boeren met een meer [[Democratie|democratische]] instelling.
Hoe belangrijk deze verschillen politiek gezien ook waren in de 18e eeuw, geleidelijk aan werden ze in de loop van de 19e en vooral de 20e eeuw afgezwakt en genivelleerd.
== Lijst van koloniën ==
| |||